De juiste prijs

Er woedt weer een hevige strijd over de elektriciteitsprijs. Dit keer gaat het debat over het voornemen de btw te laten dalen. Op zich kan je niet tegen een daling zijn, maar deze maatregel gaat volledig voorbij aan de langetermijnimpact van de energieprijs.

Welke klimaatrapporten je ook leest, het is duidelijk dat de mensheid een verpletterende impact heeft op ons klimaat. In 2012 bereikte uitstoot van CO2, methaan en lachgas weer een triest record. We zitten op koers voor een gemiddelde temperatuurstijging van vier tot zes graden, sommige wetenschappers spreken zelfs al van meer. We moeten met zijn allen beseffen dat zo’n temperatuurstijging ons allemaal zal raken. Als de poolkappen smelten, stijgt de zeespiegel met 45 tot 60 meter. Zonder in apocalyptische scenario’s te vervallen, betekent dat dat Vlaanderen en Nederland moeten verhuizen naar de hoger gelegen Ardennen. Onze Waalse buren hoeven zich geen zorgen meer te maken over hun economische ontwikkeling…

Dat zulke scenario’s onwerkelijk overkomen valt te begrijpen, maar laat ons even aannemen dat ze werkelijkheid worden. De kostprijs hiervan zou een getal met vele nullen zijn, en hij zou zeker vele malen hoger liggen dan zo’n scenario voorkomen via een ‘vergroening’ van onze samenleving. Daarom is het jammer dat men vooral de nadruk legt op maatregelen met kortetermijneffecten, zoals een daling van de btw.

Beseft men wel dat energie vandaag veel te goedkoop is? Er ontbreekt namelijk een belangrijk element in de prijsberekening: de echte kostprijs van de CO2-uitstoot. Die CO2-emissiekostprijs bedraagt nu nog een goede 3 euro per ton, en is op sterven na dood. De Verenigde Naties hebben berekend wat de echte kostprijs van een ton CO2 zou moeten zijn. Ze kwamen op een bedrag van 150 tot 180 dollar. Dat klinkt zo hoog dat niemand er zelfs naar luistert. Maar als je het alternatief bekijkt, bijvoorbeeld een stad als Antwerpen bij de Baraque Fraiture opnieuw opbouwen, krijgt dat bedrag een heel andere weerklank.

Groene energie kan gemakkelijk zonder subsidie wanneer de echte kosten van de CO2-uitstoot worden doorgerekend. Maar de impact daarvan op onze economie zou enorm zijn en daarom wil men er niet van weten. De tsunami van 45 tot 60 meter die op ons afkomt, is een sluipmoordenaar. Hij komt niet nu ineens, maar pas over een aantal generaties. Daarom ziet men de hoogdringendheid niet.

De populistische titels die zeggen dat groene stroom onbetaalbaar wordt, zijn ingegeven door de waan van de dag, zonder rekening te houden met de duizendvoudige rekening die ons de komende honderd jaar wacht. De zogenaamde experts-consultants die worden opgevoerd, zijn vaak betaald door bedrijven die hun belang hebben om die berichten de wereld in te sturen. Vervolgens vindt altijd wel een politieke partij zich geroepen die zogenoemde schande te herhalen, om zo als ridder voor het volk naar voren te komen.

Men vergeet erbij te vermelden dat onze energiefactuur de komende decennia fors moet stijgen om onze samenleving leefbaar te houden. Aangezien we onze uitstoot moeten verminderen en aangezien dat alleen maar kan als we van onze verslaving aan fossiele brandstoffen af geraken, moeten we fundamentele keuzes maken, zowel in ons land als in de rest van de wereld. We moeten ons bijvoorbeeld afvragen hoe we in de toekomst voldoende energie zullen hebben. Volgens mij is de enige oplossing, naast minder verbruiken, onze hele samenleving — stroom, verwarming, transport enzovoort — te elektrificeren. Dat lijkt op dit ogenblik het enige beschikbare alternatief dat we duurzaam kunnen uitwerken. Elektrificeren wil trouwens niet alleen zeggen dat we enkel elektriciteit gebruiken. We moeten ook waterstof maken om alternatieve brandstoffen te krijgen.

Er wordt op dit ogenblik een fundamenteel verkeerd debat gevoerd. Op de lange termijn is niet de kostprijs van belang, maar wel de houdbaarheid van onze beschaving op het huidige niveau. Europa moet het initiatief nemen. Niet alleen omdat wij de kennis, de middelen en de noodzaak hebben, maar ook omdat we een groot deel van de verantwoordelijkheid dragen.

Wij kunnen deze uitdaging aan, maar moeten beseffen dat ze zich nu aandient en niet over vijftig jaar. Zodra de klimaatverandering een bepaald punt bereikt heeft, krijgt onze samenleving een rekening gepresenteerd die we niet wensen te betalen. Nu is het alleen nog wachten op de volgende klimaatconferentie…

De auteur is gedelegeerd bestuurder van NPG energy.

ANDRÉ JURRES

Energie is vandaag veel te goedkoop.