De industriële stagnatie

De Nationale Bank van België (NBB) ziet de verwerkende nijverheid in 2010 met een dikke 13 procent toenemen. De sterkste stijgingen zijn voor de ijzer- en staalnijverheid, de chemie en de automobielsector. Dat zijn positieve vooruitzichten na 2009. Daar zag de NBB ‘een zeer bedrukt investeringsklimaat’ als het over investeringen gaat in de verwerkende nijverheid – met uitzondering van de ondernemingen uit de bouwnijverheid en de bedrijfstak ‘elektriciteit, gas en water’. Het meest negatieve resultaat sinds 1993.

Ook KBC-econoom Bart Van Craeynest denkt dat de grootste doemscenario’s intussen achter ons liggen. De Belgische industrie zal weer investeren, maar dan met mate. Positieve triggers zijn het schuchtere herstel van de conjunctuur, het ondernemersvertrouwen dat sinds een paar maanden weer in een stijgende lijn zit en de rente die laag staat – waardoor het vrij goedkoop is om te investeren. Ook de kredietverlening door de banken komt stilaan weer in een normaal regime, nu de chaos bij de financiële instellingen wegebt.

Toch zijn er ook factoren die de appetijt om te investeren sterk temperen. Het vertrouwen mag dan stilaan terugkeren, de kracht en de houdbaarheid van het herstel worden nog steeds ter discussie gesteld. Zijn er wel genoeg afzetmogelijkheden om nu weer volop te investeren, vragen industriële ondernemers zich af. België is nu eenmaal een open economie en dus zeer afhankelijk van alles wat er rondom ons gebeurt. Naast die knagende onzekerheid is er nog een andere remmende factor in het spel: een boel industriële capaciteit wordt sinds de crisis niet meer gebruikt. Pas als dat gat weer gedicht is, kunnen ondernemingen aan nieuwe investeringen beginnen te denken.

Gevolgen van dat kwakkelende investeringsklimaat? Dat valt af te wachten, klinkt het zowel bij technologiefederatie Agoria als bij het Verbond van Belgische Ondernemingen (VBO). Grote drama’s worden niet meer verwacht, met dank aan maatregelen zoals tijdelijke werkloosheid. Feit is dat bedrijven niet veel investeren of veel nieuwe krachten aanwerven. Ruimte voor, en nood aan, nieuwe investeringen komt er pas vanaf 2011. Voorlopig kijkt de Belgische industrie de kat uit de boom. Enig soelaas brengen misschien de investeringen die het milieu ten goede komen, en dan vooral als die besparingen kunnen opleveren. Denk energie-efficiëntie. Een heel goedkope relancemaatregel zou een soepeler vergunningenbeleid kunnen zijn, besluit het VBO.

Celine De Coster

De Belgische industrie kijkt de kat uit de boom.