“De hetze in Antwerpen is misplaatst”

Moord en brand schreeuwden alle politieke partijen toen in Antwerpen de doos van Pandora openging. Totaal misplaatst, zegt HR-auditor Robrecht Paternoster. Elke politicus weet dat er in de kabinetten wordt gesjoemeld.

Dr. ir. Robrecht Paternoster is een onafhankelijk bedrijfsconsulent en gedelegeerd bestuurder van Human Resources Professionals ( HRP). HRP heeft een drukke praktijk bij overheidsdiensten en voerde onder meer in Antwerpen een audit van de stadsorganisatie uit. Is hij verrast over wat hij in Antwerpen ziet?

ROBRECHT PATERNOSTER (HRP). “Neen. De verantwoordelijkheid bij zulke onregelmatigheden van politici is een stuk groter dan bij ambtenaren. Die hebben dikwijls niet de bevoegdheid noch de macht om in te grijpen en worden meestal zwaar ontmoedigd om een tuchtprocedure te starten. Als er al een procedure komt, verzandt die frequent in politieke onwil en besluiteloosheid.”

TRENDS. Zijn de politici onterecht verrast en verontwaardigd?

PATERNOSTER. “Geen enkele politicus kan beweren dat hij niet weet dat dit gebeurt. De hetze in Antwerpen lijkt me misplaatst: plots leggen de politieke partijen plechtige verklaringen af, terwijl zij heel goed weten of zouden moeten weten dat collega’s in diverse politieke kabinetten zich schuldig maken aan het soort laakbare praktijken dat nu in Antwerpen aan het licht komt. De enigen die hier recht van spreken hebben, zijn de partijen die nog nooit aan de macht zijn geweest. Men zal weer klagen dat het Vlaams Blok bij de volgende verkiezingen opnieuw vooruitgaat.”

Wat doet u als u fout gedrag ziet?

PATERNOSTER. “Onze rol als auditor verplicht ons de vastgestelde wantoestanden aan het hoogste orgaan van onze opdrachtgever te melden. In de politiek zijn dat bijvoorbeeld de minister of de burgemeester, in de privé-sector de raad van bestuur of de zaakvoerder. Het is de verantwoordelijkheid van onze klant om de gepaste actie te ondernemen met de informatie die wij hem bezorgen. Wij mogen niet zelf naar het gerecht stappen met onze vaststellingen.”

Moet de rechter altijd ingeschakeld worden?

PATERNOSTER. “De vraag of het gerecht moet ingeschakeld worden is in de privé-sector meestal geen ethische kwestie. Daarmee bedoel ik dat in de meeste gevallen een menselijke afweging gemaakt wordt of men er, naast de sanctie van het ontslag, wegens dringende reden ook een strafrechtelijke procedure zal bijvoegen. Ik denk dat het goed is dat het privé-bedrijf beslist, uit menselijkheid maar ook om negatieve publiciteit te vermijden, in een aantal gevallen geen strafklacht in te dienen.”

Geldt dit ook in een openbare instelling?

PATERNOSTER. “Hoewel in een openbaar bestuur de gemeenschap wordt benadeeld, moet menselijkheid hier evengoed kunnen. Ik stel wel steeds weer vast dat openbare besturen, en sommige privé-ondernemingen, nalaten adequate sancties te nemen tegen wantoestanden zoals fraude, diefstal en geveinsde arbeidsongevallen. Maar er bestaat een sanctie in het ambtenarenstatuut die mijns inziens veel te zwaar is: afzetting. Een ambtenaar die wordt afgezet, verliest zijn pensioenrechten. In het verleden hebben sommige ambtenaren en magistraten tegen wie een gerechtelijk onderzoek liep, bijtijds ontslag genomen om te vermijden dat ze zouden worden afgezet en hun pensioenrechten zouden verliezen.”

F.C.