De hergeboorte van Ontex

Ontex heeft een nieuwe CEO: Michael Teacher. Hij moet stabiliteit brengen in de onrust tijdens de jongste maanden. Tegelijk wil het bedrijf een herkapitalisatie doorvoeren om de schuldenlast te verminderen. Intussen gaat de expansie in snel tempo door met een overname in China en een joint venture in India. Voorzitter Bart Van Malderen hoopt dat daarna de kalmte kan terugkeren.

Op de hoofdzetel van Ontex, in Zele, beleeft Bart Van Malderen drukke tijden. De voorbije maanden moest de voorzitter en chief executive officer ad interim van de producent van hygiënische wegwerpartikelen een herstructurering doorvoeren in thuisbasis Buggenhout, waar wijlen Paul Van Malderen destijds aan het Ontexverhaal begon. Tegelijk voerde hij overnamegesprekken in Sjanghai (China) en onderhandelingen in Bombay (India). En hij moest tussendoor ook nog eens op zoek naar een nieuwe CEO om de leegte te vullen die de Nederlander Arnoud De Weert achterliet toen die in april plots vertrok. Tot slot moest hij ook nog onderhandelingen voeren om de schuldpositie van het bedrijf – waaronder het gebukt gaat sinds de overname door de Britse durfkapitalist Candover in 2003 – aan te zuiveren. Het is niettemin een fris ogende Van Malderen die ons ontvangt. “Ik ga regelmatig fietsen, goed voor de conditie en de geest,” zegt een strak in het pak zittende Van Malderen.

Op 8 juni werd in Zele de rode loper uitgerold om Michael Teacher te verwelkomen als nieuwe CEO. De 59-jarige Brit zal met Van Malderen – die voorzitter blijft – de operationele tandem vormen van Ontex. Teacher heeft tientallen jaren ervaring in de privatelabelmarkt, onder meer als CEO van de Britse voedingsgroep Hillsdown Holdings Plc. Dat conglomeraat telde eind jaren negentig ruim honderd bedrijven, die samen 4,3 miljard euro omzet boekten. In 1999 werd het van de beurs gehaald, nadat de Amerikaanse private-equitygroep Hicks, Muse, Tate & Furst de holding voor de neus wegkaapte van… Candover. Michael Teacher – die het Candoverbod steunde – verkaste daarop naar de bouw- en kunststoffenproducent Unipoly Management Ltd, dat onder meer in ons land het West-Vlaamse Schlegel in portefeuille had (onlangs verkocht aan Lupus Capital). Voorts is Michael Teacher voorzitter van het risicokapitaalfonds eTechnology VCT, waardoor hij de durfkapitaalwereld van binnenuit kent. “Neen, hij werd hier niet gedropt door Candover,” zegt Van Malderen, die zich tevreden toont over zijn jongste aanwinst. “Hij heeft internationale ervaring, brengt frisse ideeën aan en heeft een grondige kennis van beurzen en leveraged buy-outs.”

Vers kapitaal voor Ontex

Dat laatste kan hij zeker gebruiken. Ontex kwam de voorbije maanden enkel negatief in het nieuws. Oorzaak van alle ellende heette de zware schuldenlast die het bedrijf torst sinds het – voor de recordsom van ruim 1 miljard euro – door Candover werd overgenomen. Het initiële applaus voor de familie Van Malderen bij die megadeal verstomde toen het management scalpel en mes hanteerde om het overtollige vet weg te snijden. De kritiek bereikte een hoogtepunt toen ook in de thuisbasis Buggenhout zo’n 160 banen sneuvelden. Candover en Bart Van Malderen werden met de vinger gewezen: ze zouden het bedrijf door de met schulden gefinancierde overname opgezadeld hebben met een afbetalingsschema dat het bedrijf onmogelijk kon dragen. Candover, dat de biedstrijd haalde van Paribas Affaires Industrielles, betaalde – op basis van de schitterende cijfers van 2002 – 8,2-maal de operationele cashflow. Het bedrijf kon echter niet aan de verwachtingen voldoen. Ontex onderhandelde in 2004 al succesvol met zijn bankensyndicaat, Barclays op kop, om de financiële doelstellingen met 10 % te verlagen. Nu gaan ze nog een stap verder door een achtergestelde obligatielening van 447 miljoen euro die Bart Van Malderen en Candover hebben lopen op Ontex, te converteren (zie kader: De financiële ommezwaai). “Door die conversie halen we in een keer een positief eigen vermogen en zijn de discussies hopelijk voorbij,” stelt Van Malderen. Een laattijdige ‘schuldbekentenis’? “De markt dwingt ons om het vandaag anders aan te pakken,” oordeelt Van Malderen berustend (zie kader: “Een terugkeer naar de beurs is logisch”).

Het vermoeden kan rijzen dat het met het bedrijf Ontex zelf intussen slecht gaat. Niets is minder waar, vindt Van Malderen. De omzet steeg met 5 % tot 925 miljoen euro, terwijl de ebitda 108 miljoen euro haalt. Dat levert een winstmarge van net geen 12 % op. “Ik ken geen enkele concurrent die dat vandaag klaarspeelt.”

Met alle Chinezen, ook met Ontex

Ondanks alle heisa heeft men bij Ontex niet stilgezeten. Onlangs werd de handtekening gezet onder een overnamedossier in China. In die vestiging – drie uur rijden van Sjanghai – nemen lokale mensen de leiding. De productie is echter voor Europa bestemd. “In China valt er voor ons niets te verdienen, de markt is daar te competitief,” legt Van Malderen uit, terwijl hij enkele stalen van ‘Chinese’ maandverbanden en inlegkruisjes toont. Die vinden vandaag al hun weg naar Europese klanten. “Dat China ondanks de transportkosten goedkoper is geworden dan produceren in Oost-Europa, moet hier toch een belletje doen rinkelen,” zegt Van Malderen, die zichzelf een believer noemt in het groeiverhaal van het Oosten. “Kijk, daar ligt mijn Chinese vlag,” zegt hij, wijzend naar een kast in zijn kantoor. “Iedereen moet zich bewust worden van dat fenomeen. De productie verhuist naar het Oosten, en niet alleen bij ons.”

De globale expansie van Ontex stopt niet in China. Ook in Rusland is een fabriek opgestart, terwijl de productie in Spanje en Tsjechië verdubbeld wordt. Daarvoor zijn machines uit België verscheept. Verder wordt de markt in Algerije bewerkt, wellicht via de Turkse vestiging. Intussen evolueren de gesprekken met een Indiase familiale partner uit Bombay voor het opstarten van een joint venture positief. “Het grote verschil met China is dat we in India ook voor de lokale markt zullen produceren,” legt Van Malderen uit. Het absurde van het verhaal is wel dat men wegens de kostenstructuur wellicht in China zal moeten gaan produceren voor de Indiase markt. “Maar dankzij die partner beschikken we wel meteen over een distributienetwerk, wat onontbeerlijk is op zo’n continent.” Enkele analisten delen die mening en geloven dat Ontex via de investeringen in India aan de vooravond van een explosieve groei staat.

Ontex is een bedrijf in mutatie. Het verschroeiende expansieritme noemt Van Malderen een noodzakelijke keuze. “Het is doorgaan en andere bedrijven overnemen, of zelf overgenomen worden.” De acquisities gebeuren allemaal met de bestaande middelen, al wil Van Malderen daar geen prijs op plakken: “Een aanzienlijk bedrag.” “Uiteraard heeft dat gevolgen voor onze schuldaflossing. Maar de overnamestrategie móéten we uitvoeren, af en toe moeten we de banken dus even om begrip vragen.”

Oorlog in distributieland

Intussen moet Ontex wel opboksen tegen stijgende grondstof- en energieprijzen, die de productiekosten doen oplopen. Kosten die niet doorgerekend kunnen worden aan de eindgebruiker. Niet alleen aan de productiezijde wordt oorlogstaal gehanteerd, ook in de distributiesector zelf zijn de warenhuisketens in een veldslag verwikkeld, waarbij de prijs als wapen wordt gebruikt. Ontex, actief in de private-labelmarkt, moet – afhankelijk van de lokale markt – steeds 15 tot 30 % goedkoper zijn dan de zogenaamde A-merken. “Vroeger focusten die premiummerken op kwaliteit, vandaag op de prijs. Dat is een complete ommekeer,” verklaart Van Malderen. Die prijserosie heeft de winstmarges danig verkleind, maar volgens Van Malderen is de bodem stilaan bereikt.

In Europa heeft Ontex elf productiesites. Dat is veel vergeleken met spelers als Procter & Gamble (Pampers, Always…) en SCA (Libero, Tena…). “Het voordeel van die A-merken is dat ze vrij gestandaardiseerd kunnen produceren”, legt Van Malderen uit. “Wij leveren aan verschillende klanten en moeten vaak andere productverpakkingen gebruiken. Maar dat is juist onze sterkte en onze business.”

Het ordewoord is bijgevolg cost-cutting, zeer tot ongenoegen van de vakbonden. Die hebben het stakingswapen al gehanteerd. Van Malderen zucht: “Geen enkele sluiting van een Ontexfabriek is het gevolg van de deal met Candover. De herstructureringen die we vandaag doorvoeren zijn in het belang van de firma op lange termijn. Herstructureringen zijn een continu proces. De laatste vijf jaar hebben we gemiddeld één fabriek per jaar gesloten. Vóór Candover was dat niet anders, al wordt het nu wel zo voorgesteld.” En dan sussend: “Wat België betreft: hier zijn we grotendeels klaar. Ook voor mij was de herstructurering in Buggenhout psychologisch moeilijk. Maar objectief gezien hebben we de juiste beslissingen genomen.” De LBO noemt Van Malderen een verplichte gezondheidskuur. “Als het marktevenwicht weer tot stand komt, zullen we van de inspanningen dubbel kunnen profiteren. Maar nu moeten we dit even uitzweten.”

Twee kapiteins op één schip

Sinds de overname van Ontex houdt Bart Van Malderen een belang van net geen 24 % in het voormalige familiebedrijf. De rest van de familie heeft zich teruggetrokken. Bart Van Malderen zag niets in huis komen van zijn voornemen om Ontex voortaan van aan de zijlijn bij te staan. Hij werd genoodzaakt om in de frontlinie de distributieoorlog te helpen verslaan, en wierp zich op tot onbetwiste leider. En dan krijg je het verhaal van twee kapiteins op het schip. De verschillende CEO’s kwamen en gingen sneller dan gezond kan zijn voor de continuïteit. Na Wilfried Van Assche – nu gedelegeerd bestuurder van luchthavenuitbater Biac – ruilde Arnaud de Weert GE Stanley in voor Ontex. Hij zong het amper anderhalf jaar uit.

De nieuwe CEO moet nu vooral zorgen voor stabiliteit, en een hands-on voorzitter als Bart Van Malderen naast zich dulden. “Maar daar heb ik helemaal geen problemen mee,” zegt Michael Teacher aan de telefoon vanuit Londen. “Ik heb in mijn carrière al vaak met sterke voorzitters gewerkt en heb daar veel respect voor. Ik weet niet waar het met de vorige CEO’s is misgelopen, maar ik heb alvast een engagement voor de lange termijn genomen.” Teacher, die Londen inruilt voor België, zegt dat het nog te vroeg is om zijn businessplan te presenteren. “Maar verwacht geen grote wijzigingen. Ontex heeft de voorbije jaren gedaan wat het moest doen, en het is op die weg dat we verder gaan.”

An Goovaerts – Lieven Desmet