Op 1 juni treedt met Dirk Wauters de nieuwe CEO van de VRT aan. De topman werd geselecteerd door executive searcher Schelstraete & Desmedt, een Vlaamse speler die zich weet te positioneren tussen de wereldtop op de headhuntersmarkt.
Korn/Ferry, Egon Zehnder, Russel Reynolds, … Het zijn de klassieke namen van headhuntingbureaus die in de pers verschijnen wanneer een Belgisch beursgenoteerd bedrijf een nieuwe CEO krijgt of wanneer een nieuwe gedelegeerd bestuurder in een overheidsbedrijf aantreedt. Ook toen in maart bekend raakte dat de VRT met Dirk Wauters een nieuwe CEO kreeg in opvolging van de van zijn troon gevallen Tony Mary, werd de naam van de headhunter vermeld die de search naar een nieuwe topman tot een goed einde had gebracht: Schelstraete & Desmedt. Niet helemaal verwonderlijk, want deze executive searcher heeft in de mediasector al een zekere expertise opgebouwd. Maar het bedrijf is ook en vooral een generalist, en wist zich te positioneren tussen de grote spelers.
“Je moet een onderscheid maken tussen de globale top vijf en de Belgische top vijf,” legt Frank Schelstraete uit, samen met Kurt Desmedt oprichter van het bureau. “In de wereldwijde top vijf vind je ons niet terug. Met ons internationaal netwerk Intersearch staan we op plaats elf. Korn/Ferry is nummer één met zo’n 375 miljoen euro omzet, Intersearch haalt zo’n 110 miljoen euro. In België staan we op de derde plaats.”
De searchwereld is een versnipperde markt met uiteenlopende niches. Schelstraete & Desmedt is een generalist die mensen voor hogere kaderfuncties en topfuncties selecteert met een basissalaris van ten minste 80.000 euro. De consultants zijn gespecialiseerd in bepaalde sectoren of types van functies. Fast moving consumer goods en banking zijn specialiteiten, net als de media. Schelstraete: “Ik kijk niet naar het verschil met onze concurrenten. Wij hebben geen vijandbeeld nodig. Executive searchers zijn geen verkopers. Je ziet mij wel eens op een receptie, maar niet constant. Onze diensten worden gekocht, niet verkocht.”
Hogere profielen, hogere omzet
Frank Schelstraete leek niet voorbestemd om headhunter te worden. Met een diploma Klinische Psychologie en een opleiding als psychoanalist lag een carrière in de gezondheidszorg voor de hand. Al gauw bleek dat niets voor hem te zijn en hij kwam in de searchsector terecht. In 1990 richtte hij samen met Kurt Desmedt in Gent een searchkantoor op. In die tijd had de wereld van de koppensnellers niet zo’n goede reputatie. “In 1991 hebben we ons nog moeten verantwoorden voor een commissie voor search en selectie,” herinnert Schelstraete zich. “Vandaag is dat ondenkbaar. Het systeem is geëvolueerd en dat heeft te maken met de acceptatie van executive search. Vroeger verwachtten bedrijven-klanten dat je drie tot zelfs vijf jaar na het afsluiten van een contract niet ging zoeken bij het eigen personeel om daar topkaders weg te halen, dat waren de off-limits. Die acceptatiegraad is nu veel hoger en in de praktijk is die drie tot vijf jaar één jaar geworden. Op termijn zullen die off-limits verdwijnen.”
Het bedrijf is continu gegroeid en telt nu twintig 20 medewerkers, onder wie drie partners (naast Frank Schelstraete en Kurt Desmedt is dat Vanessa Delacourt) voor een omzet in 2006 van 4 miljoen euro. In 2006 werd een groei van 35 % opgetekend. Schelstraete blijft optimistisch: “Ook dit jaar gaan we groeien. De uitdaging is de goede consultants te vinden om die groei te ondersteunen. Al sinds het begin kunnen we werken voor grote internationale bedrijven op middle-managementniveau. Hoe langer wij bestaan, hoe meer men ons vraagt om topfuncties in te vullen. De evolutie is niet alleen kwantitatief, maar voornamelijk kwalitatief. Vorig jaar was de groei voor 80 % te danken aan opdrachten voor steeds hogere profielen. Aangezien bij ons de fee gemiddeld een derde van het jaarsalaris bedraagt, dan betekent dit dat je bij hogere functies hogere fee-omzetten draait.”
Schaarse toppers
Schelstraete dacht lange tijd dat het gemakkelijk was om mensen op topniveau te vinden, want die zijn allemaal publiek bekend. Nu moet hij die mening herzien. “Een CEO bevindt zich in een situatie waarbij hij onderhevig is aan stakeholderdruk die van alle kanten komt,” legt Schelstraete uit. “Elke positie is een tussenpositie. Diplomatie is belangrijk, maar je verwacht van een CEO dat hij vooruitgaat, de richting aangeeft, beslissingen neemt en de stakeholders mobiliseert. Het is gemakkelijk te weten wie topman is van Siemens of Coca-Cola. Maar kunnen zij opereren in een nieuwe omgeving waar allerlei krachten aan het werk zijn? Hier speelt de wet van de schaarste: hoe hoger de functie, hoe zeldzamer het talent. En niet iedereen met een ronkende titel heeft voldoende kracht voor het gezochte profiel. Als saercher heb je de taak om naakt te oordelen: wat blijft er over als je alle titels en medailles in de wachtkamer achterlaat?”
Ook de internationale context mag volgens de headhunter niet uit het oog worden verloren. Wie goed is, gaat snel opdrachten in het buitenland opnemen. “De meeste Vlaamse expats zijn voor ons een interessante doelgroep. Het is financieel soms weinig haalbaar om ze terug te halen, wat aantoont dat de toplonen in België niet zo fenomenaal hoog liggen. Als ze terugkomen, moeten ze vaak financiële concessies doen. Ik heb twee weken geleden kandidaten geïnterviewd tussen 35 en 40 jaar, ze bevinden zich in hogere functies, verdienen 400.000 euro én beschikken over stockopties die 1 tot 1,5 miljoen euro waard zijn: uit die doelgroep kunnen mensen doorgroeien tot hogere functies in een Belgische context. Maar het zijn vandaag nog maar middenkaders.”
Toplonen
Schelstraete geeft toe dat de managerslonen in vergelijking met het gemiddelde loon extreem hoog zijn. Er bestaan volgens hem hardnekkige mythes over loon. Schelstraete: “Je hebt qua lengte een zeer kleine groep van mensen die zeer groot zijn. Maar je hebt geen mensen die twintig meter groot zijn. Als je naar managerslonen kijkt, is dat wel zo. Zo’n loon is geen natuurlijke eigenschap, maar een symbolisch gegeven. Vaak wordt gedacht dat het geld van mensen die veel verdienen wordt afgenomen van mensen die weinig verdienen. Uiteraard klopt dat niet. Dat de armsten ervoor opdraaien, is een mythe.”
De topman van het searchbureau was er lange tijd van overtuigd dat het een goede zaak zou zijn om de toplonen te publiceren. Vandaag geeft hij een genuanceerd antwoord. De toplonen zelf moeten niet gepubliceerd worden. Maar alles wat neigt naar stockopties of systemen die verlonen in functie van de waarde van het aandeel, moet wel worden bekendgemaakt. Maar waarom moeten toplonen zelf niet worden bekendgemaakt? Hier komt de psycholoog in Frank Schelstraete naar boven: “Sinds toplonen gepubliceerd zijn, vindt iedere CEO dat hij te weinig verdient, terwijl de bevolking vindt dat CEO’s te veel verdienen. Je zit in een spiraal van opbod en jaloezie.”
Narcistische leiders
Schelstraete heeft de rol van de CEO de voorbije jaren wel zien evolueren, en dat meestal ten goede. Eind jaren negentig, begin 2000 zocht men leiders met fantastische capaciteiten die visionair moesten zijn. Ze hadden dromen die dan door de troepen moesten worden waargemaakt. Toen waren volgens Schelstraete narcistische leiders schering en inslag. CEO’s verschenen vaak in de media en het waren halve popsterren. Vandaag wordt eerder de bescheidenheid van de leider op prijs gesteld.
Wat niet belet dat het ego nog snel naar boven komt. Persoonlijke rancunes kunnen bijvoorbeeld een grote rol spelen bij een overname. Het versterken van de eigen eer en glorie speelt daarin een rol. Schelstraete: “Narcisme of eigenwaarde en het promoten ervan is onvermijdelijk omdat het eerste liefdesobject van de mens zijn eigen ik is, en niet de liefhebbende moeder. Het eerste narcistische object is jezelf. Narcisme is zeer productief voor het creëren van een visie en het mobiliseren van mensen. Maar als men hypergevoelig is voor kritiek, geen tegenspraak duldt, niet in staat is te luisteren naar anderen, dan spreekt men toch over een eerder gestoord patroon. Er moet toch een balans zijn met interesse voor anderen. Managers hebben het vandaag gelukkig ook meer over het werk van het team. Het is een teken dat mensen voor dat overdreven narcisme in het verleden zijn afgestraft.”
Alain Mouton
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier