De glazen bol

Het kabellandschap in Nederland is als een “glazen bol” voor Telenet en de Vlaamse kabelintercommunales. Een gesprek met Vlaming Peter Reinartz, topman van de Amsterdamse kabeloperator A2000.

Amsterdam.

Hij was één van de weinige kabelboeren in België met louter private broodheren. Van 1995 tot vorige maand leidde Peter Reinartz (37 j.) de Brabantse kabeloperator TVD-Radio Public – voor 100% eigendom van de Amerikaanse kabelgigant United International Holdings. Hij kreeg er het etiket “enfant terrible” opgekleefd, wegens zijn halsstarrige weigering om de kabelvergunning van de Leuvense regio – amper 28.000 abonnees groot – over te hevelen naar de gemengde kabelintercommunale en concurrent Iverlek. Het leidde er tot een heuse kabeloorlog (zie Trends, 30 jan. ’97).

Op 1 maart ’98 kon deze Vlaming de lokale, politieke vaudeville (zoals hij het zelf noemt) de rug toekeren en werd hij managing director van A2000, een Amsterdamse kabeloperator met pakweg 525.000 tv-kijkende abonnees. “Een bijzonder grote uitdaging,” zegt hij. En niet in het minst omdat A2000 vandaag al aan 35% van zijn klanten de mogelijkheid geeft om via de hybride kabel (coax en glasvezel) te telefoneren, te Internetten en zelfs een film te bestellen – dit laatste in de vorm van interactieve pay per view. Een Europees unicum. “A2000 bevindt zich in een stadium waarin België zich ook had kunnen bevinden, maar helaas waren de drempels er te hoog.”

Een heuse privatisering

In 1995 nam het Amsterdamse stadsbestuur de boude beslissing om zijn kabelnet te verkopen aan privé-operatoren. Andere gemeenten volgden algauw dit voorbeeld. “De lokale politici waren van mening dat de kabel, met de nieuwe diensten die voor de deur stonden, een erg kapitaalintensief medium zou worden en dat die evolutie een volstrekt andere commerciële houding noodzakelijk maakte. De overheid is hier nu voor 100% weg. Eén van de meest wezenlijke verschillen met de kabelsector in België,” aldus Peter Reinartz.

De kersverse A2000-topman vermoedt dan ook dat een aantal intercommunales – of beter gezegd, lokale overheden – in Vlaanderen straks ook eieren voor hun geld zullen kiezen. Zegt hij: “De volledige privatisering van de Vlaamse kabel is nog niet voor morgen. Maar dat kan een evolutie op middellange termijn zijn, binnen pakweg twee tot drie jaar.” Die hoop wordt in ieder geval gedeeld door United International Holdings ( UIH), die nu in Europa al zo’n 2,2 miljoen kabelaansluitingen telt in pakweg 16 landen. In ’95 werd UIH via de vennootschap UPC voor 50% eigenaar van A2000. De rest van de aandelen van A2000 is in handen van US West, toevallig ook de partner in Telenet.

Peter Reinartz steekt niet onder stoelen of banken dat zijn beide (Amerikaanse) aandeelhouders erg op expansie belust zijn. Zo deed US West onlangs nog een bod op Casema, met 1,1 miljoen kabelabonnees één van de grootste kabelexploitanten in Nederland. Tevergeefs, de verkopende eigenaar van Casema, het telefoonbedrijf KPN, opteerde voor France Télécom. En eind vorig jaar nam UIH (opnieuw via de holding UPC) een belang van 51% in Telekabel, goed voor 800.000 kabelabonnees. Die aandelen werden samen met de 50% van UIH in A2000 ondergebracht in de tussenvennootschap United Telekabel Holding. Een bijna-fusie, die uitzicht geeft op een bestand van 1,3 miljoen kabelabonnees – nu de grootste combinatie boven de Moerdijk.

Ook in België

roert wat. Een eerste schaakpion werd al uitgezet. In oktober ’97 schreef TVD-Radio Public alle Vlaamse kabelmaatschappijen aan met de vraag om bij hen capaciteit te huren voor de introductie van nieuwe diensten. “Het is UIH absoluut menens om in de andere kabelregio’s van start te gaan,” zegt Peter Reinartz. “Sinds mijn vertrek uit Leuven is niets in deze politiek veranderd. Alle juridische argumenten pleiten in ons voordeel.” De Brabantse kabeloperator beroept zich op de “Open Network Provision”, een recentelijk gestemde Europese directieve die alle telecominfrastructuur openstelt voor dienstenleveranciers, en op de beslissing van de minister van Media Eric Van Rompuy ( CVP), die in juli vorig jaar twee kabelvergunningen verstrekte aan zowel Iverlek als TVD waardoor er nu in de Leuvense regio een feitelijk duopolie in de maak is. Een primeur in België.

Het investeringsplaatje van A2000 om zijn kabelnetten – vandaag verspreid over de regio’s Amsterdam, Zaanstad, Hilversum, Purmerend, Ouder Amstel en Landsmeer – geschikt te maken voor tweewegverkeer en interactieve diensten wordt geschat op zo’n 300 miljoen gulden (5,5 miljard frank). Op 12 mei ’97 klonk het startsein voor de omvangrijke modernisering in Purmerend. Met de liberalisering van de telecomwetgeving die per 1 juli in Nederland van kracht werd, kon deze gemeente al de eerste operationele kabeltelefoonlijn in gebruik nemen. Uiterlijk begin 1999 moeten de 450 kilometer graafwerken afgerond zijn.

Merkwaardig genoeg kon A2000 al op 27 januari ’97 voor zijn telefonie een interconnectie-akkoord afsluiten met PTT Telecom – dé grote concurrent. Het typeert de Nederlandse aanpak. Geen eindeloos gekibbel over tarieven, maar een snelle zakelijke afhandeling in de geest van de Europese richtlijnen. Johan Kooij, lid van de directie van PTT Telecom, greep die gelegenheid wel aan om een hoffelijke maar pientere boodschap mee te geven. “Wij wensen A2000 veel succes toe,” zei hij, “en zullen op onze beurt aantonen dat concurrentie goed is voor de klant.” Vandaag heeft PTT Telecom naar verluidt een voltijdse A2000- watcher in dienst. “Ze zijn inderdaad erg bij de pinken en bijwijlen zeer agressief op de markt,” geeft Peter Reinartz ruiterlijk toe.

Goedkopere tarieven

Vorig jaar boekte A2000 een omzet van iets meer dan 100 miljoen gulden (1,8 miljard frank). “We mikken voor dit jaar op een groei met 2 à 3%,” aldus Reinartz. Niet erg spectaculair. “Klopt, maar naarmate het aandeel telefonie en interactieve diensten stijgt, zal ook die groeicurve steiler worden,” zo hoopt hij. Met precieze cijfers blijft de A2000-topman echter zuinig. Officieel stelt het bedrijf dat zijn omzet en het aantal abonnees in telefonie de eerste 4 maanden na juli ’97 iedere maand verdubbelde. En terwijl de gemiddelde omzet per telefonieklant bij PTT Telecom ongeveer 65 gulden bedraagt, zegt A2000 systematisch een 20 tot 30% hoger cijfer te behalen.

Volgens de kabeloperator is dit deels te danken aan het grotere aantal basisdiensten (zoals call waiting, three way calling, voice messaging en call forwarding) en de lagere tarieven – voor zonaal of interzonaal verkeer 10% en voor internationale telefonie tot 20% goedkoper dan bij PTT Telecom. “Een klant van A2000 die binnen het netwerk belt naar een andere abonnee, geniet zelfs tot 50% korting,” zegt Peter Reinartz. Opvallend is ook dat gemiddeld 11% van de telefoonabonnees bij A2000 voor een tweede lijn kiest, terwijl dit bij PTT Telecom slechts 5% zou bedragen. Het werknemersaantal van A2000 steeg in de periode 1995 tot vandaag van 45 naar 350, en zal eind ’98 dicht tegen de 450 aanleunen.

Een enquête die eind vorig jaar door een onafhankelijk studiebureau in Nederland werd uitgevoerd, stelt dat 10% van de Nederlandse bevolking “zeker” bereid is om over te schakelen naar een alternatieve telecomoperator van zodra het daartoe de kans krijgt – een cijfer dat vergelijkbaar is met wat Telenet onlangs als penetratiegraad opgaf in Mechelen en Hoboken. Ongeveer 59% zou “misschien” een dergelijke overstap overwegen. Een harde kern van 20% blijft onvermurwbaar.

De kabeloperator A2000 hoopt zijn omzet nog verder op te krikken met het “pluspakket”, een extra programmatie die op 28 maart ’97 in Amsterdam naast het basispakket werd geïntroduceerd. De abonnees van dit pluspakket kunnen nu ook films bestellen bij de interactieve dienst Moviehouse. “Zowel de marketing als de verkoop van deze dienst worden verzorgd door A2000,” merkt Peter Reinartz op. “Ik vind het een strategische vergissing van de gemengde intercommunales in Vlaanderen om het beheer van hun pluspakket aan derden ( nvdr. – Canal Plus) toe te vertrouwen. Onrechtstreeks zal dit zijn impact hebben op Telenet” (zie kader).

De A2000-topman wikt zijn woorden: “Ik moet voorzichtig zijn, want US West is ook mijn aandeelhouder. Maar ik ben ervan overtuigd dat als deze Amerikaanse groep het voor het zeggen zou hebben, ze een grotere inspraak zou wensen in de manier waarop de lokale kabelintercommunales in Vlaanderen beheerd worden. Want daar bevindt zich de zwakste schakel.”

PIET DEPUYDT