De geur van Hermès

Doelgericht diversifiëren is het motto bij Hermès. De Franse luxelederwarenproducent brengt daarom een reeks opmerkelijke parfums op de markt.

Eind 2004 lanceerde het Parijse lederwarenmerk Hermessence, vier opmerkelijke parfums van de hand van Jean-Claude Ellena. Aan deze collectie werd onlangs een vijfde geur toegevoegd: Osmanthe Yunnan. Eén deel van de naam verwijst naar de grondstof, het andere verraadt de herkomst.

De vijf geurgedichten uit de huidige Hermessence-collectie zijn stuk voor stuk kleinoden van 100 ml, met een prijskaartje tussen 135 en 350 euro. Het prijsverschil hangt af van het feit of de parfums gevat zitten in een luxueuze flacon van dik glas ofwel nog eens stevig in een lederen koker zitten gewikkeld – je bent lederwarenfabrikant of je bent het niet…

De noeste arbeid van de ‘neus’

Jean-Claude Ellena, artistiek directeur Parfums bij Hermès, zette in 2004 de toon met Rose Ikebana, Ambre Narguilé, Vétiver Tonka en Poivre Samarcande. Ellena (57) werkt sinds juni 2004 uitsluitend voor het Parijse luxemerk. Vakmensen en aanhangers omschrijven zijn creaties als “elegant”, “licht” en “transparant”. De term “natuurlijkheid” draagt echter veruit zijn eigen voorkeur weg. Dat is een erfenis van zijn leermeester, Edmond Roudnitska (Eau d’Hermès, Eau Sauvage, Diorissimo…).

Op het terras van een schitterende villa in rasechte jaren ’60-stijl, genesteld tegen een heuvelflank temidden van een dennenbos met uitzicht op de Middellandse Zee, praat Jean-Claude Ellena met duidelijk genoegen over zijn vak. We bevinden ons in Cabris, een dorpje op een twintigtal kilometer van Nice en op vijf kilometer van Grasse, het mekka van de parfumindustrie. Hier valt geen witte schort te bespeuren, en ook geen steriel laboratorium. De werkplek van Jean-Claude Ellena is een echt woonhuis dat Hermès hem speciaal op deze plaats ter beschikking stelde.

Het hartje van een dennenbos is nu niet bepaald wat je als een neutrale geuromgeving zou omschrijven. Maar naar het schijnt bevinden we ons wat geuren betreft nooit op neutraal terrein, behalve in de woestijn en op het pakijs, waar warmte en droogte of extreme koude het stijgen van de moleculen in de atmosfeer verhinderen. Meneer Ellena laat zich dan ook niet uit het lood slaan door een paar dennenbomen.

Om invloeden van buitenaf te vermijden die de creatie van een nieuw parfum in de weg zouden kunnen staan, parfumeert Jean-Claude Ellena zichzelf nooit. “Elke creatie is de vrucht van een noeste arbeid – ik begin nooit na 8.30 uur te werken – en een register van herkenningstekens, meegebracht van verre reizen en vreemde oorden. Ik steel die richtpunten letterlijk links en rechts, tot ik een klik krijg. Dan heb ik de puzzelstukken voor een nieuw thema. Op basis van dat thema begin ik dan een formule uit te werken met de verschillende ingrediënten. Wanneer ik in het lab aankom met mijn kant-en-klare formule, zit al meer dan 70 % van het werk erop. Op dat moment hebben we echter nog minstens drie maanden voor de boeg om het geheel af te ronden en de details te verzorgen. Je mag niet vergeten dat creëren in de eerste plaats kiezen is, en dat minstens 95 % van wat je creëert in de vuilnisbak belandt.”

Communiceren met geuren

Jean-Claude Ellena mag dan klassieke ‘roots’ hebben, zijn expressievorm en de formules van zijn parfums zijn erg hedendaags. “Een van de dingen die mij het meeste zorgen baren, is of ik wel met mijn tijd blijf meegaan. Ik kan een romantische – om niet te zeggen een nostalgische – kijk op de zaken hebben. Een parfum is immers nooit een weergave van de toekomst, maar een verwijzing naar iets wat al bestaat. Ik hoed mij echter voor overdreven nostalgie. Bepaalde composities van Serge Lutens of de Guerlinades van Guerlain gaan daarin te ver volgens mij. Zij herinneren alleen aan parfums uit het verleden.”

Als ontwerper van zijn tijd is Jean-Claude Ellena er rotsvast van overtuigd dat een parfum een band kan smeden. Het kan daarbij trouwens zowel om aanvaarding als om verwerping gaan. “Wanneer twee personen elkaar ontmoeten, is het ideaal indien slechts één van hen een parfum op heeft. Een parfum is een niet-verbale communicatievorm die een weerslag heeft op het gedrag van degene die hem draagt én op degene die de geur opsnuift. Mijn advies is dan ook: als je iemands geur lekker vindt, kan je samen een eindje gaan wandelen. In het andere geval doe je dat beter niet.”

Serge Vanmaercke

De vijf geurgedichten uit de Hermessence-collectie zijn stuk voor stuk kleinoden van 100 ml met een prijskaartje tussen 135 en 350 euro.