De Belgische lonen behoren tot de hoogste in Europa en dat geldt evenzeer voor die van een aantal van onze CEO’s. Maar dat zijn uitzonderingen. De meesten verdienen niet meer dan hun Europese collega’s.
Toen Carlos Brito, de CEO van AB InBev, in 2011 zijn loon zag aandikken met 8,5 miljoen euro, was de verbolgenheid groot. Naar Belgische normen is dat een bijzonder hoge som, maar de Braziliaan staat wel aan het roer van de grootste brouwerij van de wereld. De Belgische omzet van 748 miljoen euro in 2011 betekende geen 2,5 procent van de totale geconsolideerde omzet.
Het loon van de CEO moet je afmeten aan die in gelijkaardige bedrijven. We vergeleken de lonen van de CEO’s van elf ondernemingen uit de Bel-20, de korf van belangrijkste Belgische beursgenoteerde ondernemingen in beurswaarde, met die van gelijkaardige ondernemingen uit dezelfde sector. De Belgen verdienen goed, maar zelden meer dan hun buitenlandse concurrenten. Ook het loon van Brito is marktconform in vergelijking met andere topbedrijven.
De uitzonderingen
In drie sectoren verdienen de CEO’s meer dan gemiddeld: de mijnbouw, supermarktketens en telecommunicatie. Duco Sickinghe, Trends Manager van het Jaar 2011 en CEO van Telenet, heeft een mooi loonpakket voor een relatief kleine vennootschap die alleen in België actief is. Hoewel de onderneming mooie resultaten boekt en een onbetwiste beurslieveling is, verdient hij meer dan zijn veel grotere concurrenten in binnen- en buitenland.
De vaste vergoeding van Sickinghe ligt hoger dan bij Swisscom, het Zwitserse telecommunicatiebedrijf dat bijna tien keer meer werknemers telt en een omzet boekt van bijna zeven keer groter. Hij krijgt bovendien een mooi optiepakket, want hij kan dit jaar aandelenopties uitoefenen die hem 23 miljoen euro kunnen opleveren bij een koers van 32 euro per aandeel.
Telenet nuanceert deze berekening. De beurskoers is geen indicatie voor de toekomst en de belastingen op aandelenopties beïnvloeden de netto-opbrengst negatief. Kapitaalverminderingen veranderen de uitoefenprijzen. Op 22 maart oefende de CEO 346.025 opties uit bij een beurskoers van 30 euro. Maar 50.000 van die in aandelen omgezette opties werden verkocht voor de financiering van de uitoefenprijs (3,84 euro). De CEO behoudt de andere ruim 296.000 aandelen “omdat hij gelooft in de toekomst van de onderneming”.
Ook de directieleden van supermarktketens verdienen in ons land erg goed, maar niet noodzakelijk bij Colruyt. De keten is alleen actief in België en Frankrijk. De onderneming meldt niet hoeveel zijn CEO Jef Colruyt verdient “uit respect voor de privélevenssfeer”. Het voltallige directiecomité trok met bijna 3,7 miljoen euro naar huis, maar de directieleden krijgen geen aandelen(opties) voor de langere termijn.
De CEO van Delhaize, Pierre-Olivier Beckers, kan niet klagen in vergelijking met zijn concurrenten van Ahold of Publix Super Markets. Die laatste is maar in vijf Amerikaanse deelstaten actief, maar haalt mooiere cijfers dan de Belgische supermarktketen. Ahold is net als Delhaize actief in Europa en de Verenigde Staten, maar de CEO, Dick Boer, verdient bij Albert Heijn minder. Krenterige Hollanders of Bourgondische Belgen?
Variabele verloning
Toch blijven loonvergelijkingen moeilijk, ondanks de toegenomen transparantie in de jaarverslagen. De raad van bestuur motiveert waarom en hoe een loonbeleid wordt gevoerd. Dat oogt meestal goed, want het vaste loon is in de meeste sectoren relatief beperkt. Vooral het variabele deel is substantieel.
De variabele vergoeding op de lange termijn leidt vaak tot vreemde cijfers. De CEO van Nyrstar, de Luxemburger Roland Junck, is een goede verdiener in vergelijking met de CEO van zijn Zweedse concurrent Boliden. Vorig jaar kreeg hij een uitzonderlijke bonus voor onder meer de belangrijke overname van Breakwater Resources. Maar een belangrijk deel van zijn loon is voorwaardelijk. Of Junck zijn bonus krijgt, hangt ook af van de wereldwijde zinkprijs en de aandelenkoers van Nyrstar. Vorig jaar kreeg hij bijna 32.000 aandelen, maar op basis van prestaties uit het jaar 2008.
Daarnaast maakt Junck aanspraak op 340.000 extra gratis aandelen van de onderneming. Dan moet de aandelenkoers wel naar 25 euro klimmen. De CEO krijgt daarvoor de tijd van juli 2010 tot juli volgend jaar, maar de koers ligt al de hele tijd ver daaronder. Het Nyrstar-aandeel bengelt rond 5,6 euro.
De teller werkt ook in de andere richting. Carlos Brito verdiende in 2011 een kortetermijnbonus van 3,16 miljoen euro voor prestaties uit het boekjaar 2010. 60 procent van die bonus kon hij omzetten in eigen aandelen en in ruil krijgt hij er drie keer meer. Brito kocht 51.823 aandelen met zijn bonus en kreeg er 155.070 extra. Aan een koers van 56 euro betekent dat een bijkomende bonus van 8,7 miljoen euro. AB InBev betaalde vorig jaar in totaal 157 miljoen euro in aandelen aan zijn management.
Bankiers verdienen slecht
Een andere vaststelling zijn de vrij schrale lonen in de bankwereld. Dat is begrijpelijk, want de bankwereld blijft kop van Jut. De jaarverslagen staan bol van woorden als risicovermijding en de term bonus werd gedegradeerd tot een vloekwoord. Bij ING verdwijnt het variabele loon tot de bank haar overheidssubsidies voor de versterking van haar eigen vermogen terugbetaalt.
Bij Dexia Holding en KBC Groep lieten de CEO’s hun bonus varen. Bij KBC Groep kreeg de voormalige CEO Jan Vanhevel een bonus voor 2010, maar hij besliste “om de uitbetaling verder uit te stellen”. Ook bij KBC Groep zijn belangrijke criteria voor de vergoeding de terugbetaling van de overheidssteun en de uitvoering van het Europese herstructureringsplan. Winst maken, staat niet langer centraal. Dexia Holding schrapte zijn variabele lonen en verving ze door lagere ‘functiepremies’. De zieltogende bank kon voor het rampjaar 2011 moeilijk een bonus uitkeren. De afscheidnemende CEO Pierre Mariani zag maar 200.000 euro functiepremie op zijn rekening verschijnen.
opinie: Lees Onduidelijkheid troef over lonen CEO’s, blz. 21
WOLFGANG RIEPL
De Belgische CEO’s verdienen goed, maar zelden meer dan hun buitenlandse concurrenten.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier