De Fortis-frustratie

Wanneer de woede over een verlies groot genoeg is, dan wijkt alle rede. Dat is wat er gebeurt in de Fortis-zaak. De kleine aandeelhouders van Fortis zijn gefrustreerd dat ze een, soms groot, deel van hun vermogen hebben zien verdwijnen. De frustratie is te begrijpen. Maar het mag niet beletten dat de enige verstandige houding op de aandeelhoudersvergadering van 11 februari, het goedkeuren van de nieuwe Fortis-deal is. Jammer genoeg houden Mischaël Modrikamen en Deminor er een andere visie op na.

Fortis Holding was verworden tot een vehikel dat 0,0 toekomstperspectief had. De nieuwe onderhandelingen die de regering heeft gevoerd, hebben duidelijk gemaakt dat BNP Paribas geen zin heeft om veel water bij de wijn te doen. Waarom zou het ook? Het heeft een sluitend contract en de portemonnee van de Fortis-aandeelhouders is voor de Fransen van geen belang.

De nieuwe deal verandert niet zo erg veel aan de waarde van het aandeel. Alain Deneef, hoofdredacteur van Cash, berekende een prijs van 1,5 euro (zie blz. 18). Dat is uiteraard beter dan de schamele 0,7 à 0,8 euro waartegen het aandeel lange tijd heeft genoteerd. Maar ook iets minder dan de laatste koers vorige week, 1,55 euro.

Toch is er een wezenlijk verschil. Fortis Holding had voor de heronderhandeling weinig of geen perspectieven. Nu zit er met 90 procent van Fortis Verzekeringen weer een dynamisch element in de holding. Er is weer hoop, zij het op de lange termijn. Een afwijzing van de nieuwe overeenkomst zal zelfs een deel van de huidige waarde vernietigen. Dat is een reden om ja te stemmen.

Tot daar de argumenten voor de individuele aandeelhouder. Maar er is meer. Wat is het alternatief als er neen wordt gestemd? De staatsbank. Fortis Bank die weer de ASLK van vroeger wordt. Die optie heeft nog altijd voorstanders. Ten onrechte. Trends zette twee weken geleden alle pro’s en contra’s op een rijtje. Twee contra’s wegen zwaar. Het eerste is het ontbreken van de capaciteit om een bank te leiden. België munt niet uit in management van zijn overheidsbedrijven. Enkel met een externe partner, denk aan Belgacom en De Post, lijkt het te lukken.

Doorslaggevend is echter het tweede contra. Het risico dat op Fortis weegt, is te groot voor België. Zeker voor de zieke patiënt die België is. Door de economische crisis dreigt het begrotingstekort in 2010 te stijgen naar 15 miljard euro of 4,3 procent van het bbp. De overheidsschuld neemt een forse tussenspurt (van 87 naar 94 procent) richting 100 procent. En ook de Vlaamse begroting gaat in het rood. Vlaanderen begint zich met KBC en de automobielsector ook in gevaarlijke wateren te begeven.

KBC heeft moeten ondervinden hoe snel het kan gaan als de markt geen geloof meer heeft in een bank. KBC heeft dan nog een min of meer gezonde balans. Als de markt de staatsbank Fortis wil testen, dan zal de overheid zware inspanningen moeten doen om de bank recht te houden. We wensen het niet, het is ook geen zekerheid (er zijn immers veel potentiële kandidaten om uit te testen), maar als het gebeurt, kan je wel geen kant meer op.

Dat risico zal ook verrekend worden in de kredietrating van België. Eerder kregen Griekenland en Spanje al een ratingverlaging. Portugal, Ierland en Italië worden als volgende slachtoffers genoemd. Met een hoge overheids-schuld zou zo’n ratingverlaging erg onge-legen komen en via duurdere tarieven voor nieuwe leningen het begrotingstekort nog groter maken.

België moet dus zo weinig mogelijk extra financiële engagementen aangaan. De verkoop aan BNP Paribas laten doorgaan, is daarom de beste optie. Dus: ja stemmen op 11 februari.

Toch blijven Modrikamen en Deminor oproepen om neen te stemmen. Modrikamen heeft ook al een bodemprocedure aangekondigd. Hij ruikt geld. Veel geld. De flamboyante advocaat doet zich voor als de Robin Hood van de kleine beleggers. Hij speelt daardoor met vuur. Als Fortis een staatsbank wordt door de koppigheid van Modrikamen en consorten, dan zal het vuur dat daardoor losbrandt enkel gedoofd kunnen worden door de belastingbetaler. En het zal niet alleen de belastingbetaler van vandaag, maar ook die van morgen zijn die mag afbetalen. De belastingbetaler bekostigt trouwens ook al de verbeteringen voor de aandeelhouders in de hernieuwde Fortis-deal.

Er zijn veel meer belastingbetalers dan Fortis-aandeelhouders. Het algemeen belang heet dat. Hopelijk zal dat algemeen belang op 11 februari zwaarder wegen dan de illusie op indivi-dueel gewin. (T)

De auteur is hoofdredacteur.

Guido Muelenaer