DE FIXKES VAN STABROEK TOT FIJI

Is de wereld groot of klein? Verpulveren afstanden en werd de aardbol een vlak? De actuele mythe wil dat de wereld zonder grenzen en zonder kilometers is. Als de dialectband de Fixkes van Stabroek fans heeft in Furfooz, Fiji en Formosa, dan is het lokale dood. Duizendmaal mis.

Voor de verkiezingen van 10 juni hebben de Fixkes van Stabroek een plezante en tegendraadse les. Op 10 juni gaat het niet over de volgende premier, wel over de toekomst van België, het mogelijke of onmogelijke samen-op-weg van de twee gemeenschappen en de drie gewesten. De dialectballade Kvraagetaan van de Fixkes, vooraan op de hitparade, leverde een gouden plaat op. Wat bewijst het applaus voor de Fixkes uit Stabroek, Aardvark uit Sleidinge en Het Zesde Metaal uit Wevelgem? De eerste muziekgroep zingt in het Stabroeks, de tweede in het Sleidings, de derde in het Wevelgems. MySpace voert deze dansante cafégroepen van hier tot bij de ijsberen van de Noordpool en de pinguïns van de Zuidpool. Een haastig besluit is dat de afstanden dood zijn, de kilometers tussen culturen nul en de aandacht voor regio’s en naties gepruts. Wie door de schijn cruiset en de Fixkes op internet geeft wat hen toekomt, maar ook niet meer, zit juist.

Lijst de 200 landen van de wereld op volgens hun bevolkingsaantal. Vlaanderen met zijn zes miljoen inwoners is het nummer 100 van die rangschikking. Achter Vlaanderen staan 99 landen met kleinere bevolkingen gaande van bijvoorbeeld Malta, lid van de EU, met 400.000 ingezetenen, of Estland, lid van de EU, met 1,3 miljoen, of IJsland, geen lid van de EU, met 290.000. De 99 landen achter Vlaanderen zoeken allianties van economische, militaire en soms politieke snit en smeden geen plannen om zichzelf op te heffen. Door de Europa-ideologie – het kneden van 27 landen en 400 miljoen mensen tot een blok, een pseudostaat – wordt grootschaligheid geprezen als de enige trend.

Ik dronk sherry met Alfred Chandler in zijn appartement met miljonairsuitzicht op de Charles River in Boston. Hij was 80 en laboreerde aan een nieuwe stelling over de informatica en de schaal van ondernemingen. Wie Strategy and Structure (1962), The Visible Hand (1977) en Scale and Scope (1990) kent, mag de prut van de lagere goden ongelezen laten. Alle lof hoort voor deze chroniqueur van de ondernemingen, vorige week overleden op zijn 88 na een vruchtbaar academisch en sociaal leven, maar zijn verwachting dat grote concerns omwille van hun ruime centen voor grote investeringen in management en productie de trend zijn en blijven, zit er naast. Ook als Royal Bank of Scotland, Santander en Fortis slagen in de overname van ABN Amro, dan is dat op wereldschaal zeer relatief. De olie- en gasnijverheid wordt gedomineerd door de vele staatsondernemingen van Venezuela, Saudi-Arabië, Mexico, Iran, Brazilië en Rusland, en niet door Shell of BP. De Chinese autonijverheid is een drilboor tegen GM, Ford en de Europeanen. Na de tijd van de “bundling” (van bedrijven in sectoren) van Chandler volgt een “unbundling”.

Pankaj Ghemawat, hoogleraar aan Harvard Business School en IESE in Spanje, bindt de strijd aan met “The World is Flat”, het bestsellende boek van Thomas L. Friedman. De globalisering zou de mensen, de landen, de markten nauwer dan ooit verbonden hebben, waardoor nationale grenzen relieken zijn. Ghemawat test deze thesis en vindt opnieuw dat de wereld slechts voor een fractie van wat wij denken geïntegreerd is. Opnieuw? Ja, op de eerste Trends CEO Summit in 2001 presenteerde hij zijn studie over de blijvende lage concentratiegraad van ondernemingen en sectoren in de wereld. InBev is een reus, maar die reus betekent in de internationale brouwerijbranche enkele percenten. Vandaag, op een algemeen en ook politiek vlak, observeert hij hetzelfde en publiceert daarover een boek in september. Professor Ghemawat bestudeerde tien significante trends of activiteiten – bijvoorbeeld migratie, directe investeringen, telefoongesprekken – en noteert telkens hoe laag de internationale dimensie van die bedrijvigheid is: met uitzondering van de internationale handel, minder dan tien procent. Meer dan 90 % van alle telefoongesprekken, webverkeer en investeringen zijn lokaal. Zelfs dat kleine percentage van globalisering kan afkalven. Google – de meest geglobaliseerde wereldonderneming – verliest in Rusland van de plaatselijke dienstverleners Spandex en Rambler (samen 91 procent marktaandeel voor onlineadvertenties). Waarom? De moeilijkheidsgraad voor het ontwerpen van een zoekmachine voor het complexe Russisch is zeer hoog en de lokale concurrenten zijn gewend aan een markt met weinig kredietkaarten.

En de les voor 10 juni? Als de uitslag België verder duwt naar het confederalisme of de boedelscheiding zijn wij modern.

De auteur is directeur van Trends.

Frans Crols