DE FISCUS LIGT OP DE LOER

De belastingadministratie heeft ook dit jaar besloten de controles op te drijven voor een reeks belastingplichtigen. Die focus bracht vorig jaar 300 miljoen euro extra in het laatje.

De fiscus speelt het spel eerlijk. In een communiqué van 21 april is een lijst vrijgegeven met de categorieën van belastingplichtigen die in de komende maanden eventueel een verzoek om uitleg mogen verwachten. Het gaat om zeven gevallen waarin de fiscus niet-aangegeven inkomsten wil opdiepen en nagaan of bepaalde gunstregimes niet ten onrechte toegepast worden. “We kondigen onze focus al voor het vierde jaar op rij aan”, zegt Florence Angelici, de woordvoerster van de FOD Financiën. “Zo trachten we enerzijds de houding van de belastingplichtigen te veranderen, zodat ze hun aangifte correct invullen. Vergelijk het maar met de aangekondigde radar- of alcoholcontroles op de weg. Anderzijds is het ook een manier om de gewetensvolle belastingbetalers aan te moedigen en hen te tonen dat ze hun belastingaangifte niet voor niets correct invullen.”

U maakt dit jaar kans gecontroleerd te worden of een verzoek om bijkomende inlichtingen of documenten te krijgen als de fiscus vermoedt dat u ten onrechte van het fiscaal regime voor grensarbeiders genoten hebt, dat uw werkelijke inkomsten hoger zijn dan aangegeven, dat u ten onrechte kinderen ten laste hebt aangegeven, dat u niet al uw beroepsinkomsten hebt aangegeven, dat u de inkomsten van één of meerdere woningen niet hebt aangegeven of dat u onterecht de totale vrijstelling van de terugbetaling van uw verplaatsingskosten hebt gevraagd. Ook bedrijfsleiders die hun werkelijke beroepskosten afgetrokken hebben, lopen dit jaar in het vizier van de fiscus.

Grensarbeiders

Voor wie bijvoorbeeld in Frankrijk woont en in België werkt, geldt een fiscaal gunstregime. Die is aan strikte voorwaarden onderworpen. Zo verliest een Fransman die in de streek van Kortrijk werkt en in de streek van Doornik gaat samenwonen met een Belgische in principe definitief zijn statuut van grensarbeider. Hij zal niet langer in Frankrijk, maar in België belast worden. Dat is minder gunstig omdat de belasting op inkomsten uit arbeid bij ons zwaarder is. De grensarbeider zou dan in de verleiding kunnen komen een fictief adres aan te houden in het Franse grensgebied, bij een familielid of een vriend. Nu “is de administratie niet van gisteren en weet ze dat dat soort listen bestaat”, waarschuwt Pierre-Philippe Hendrickx, advocaat-fiscalist bij Fieldfisher. Ze gaat dan ook na of de persoon in kwestie nog wel voldoet aan de voorwaarden om te kunnen genieten van het speciale regime. Indien niet, volgen radicale sancties: rechtzetting met terugwerkende kracht en het definitieve verlies van het grensregime in de toekomst.

Ouders

Het is ook oppassen geblazen voor ouders die te veel kinderen ten laste aangeven. Een klassieke fout is nieuw-samengestelde gezinnen waarvan de twee ex-partners al de kinderen aangeven. Eenzelfde kind kan niet door twee personen ten laste worden genomen. Ook kinderen die niet meer ten laste zijn, mogen niet meer aangegeven worden. Om van het fiscale voordeel te genieten moet het kind deel uitmaken van het gezin op 1 januari van het aanslagjaar en mag het geen inkomen hebben dat een bepaalde drempel overschrijdt (jobstudent en dergelijke).

Onroerende inkomsten

De fiscus richt zijn pijlen dit jaar ook op eigenaars van onroerende goederen, die niet al hun onroerende inkomsten aangeven. Soms gaat het over ‘onproductieve goederen’, zoals niet-bebouwde grond, garages, de onverdeelde boedel van een nalatenschap. “Zelfs al brengen ze de eigenaar niets op, dan nog hebben die goederen een kadastraal inkomen waarop belasting kan worden geheven”, verduidelijkt advocaat Hendrickx. “De voortschrijdende automatisering maakt het de fiscus tegenwoordig mogelijk gegevens na te trekken die hij vroeger niet efficiënt kon controleren.” Door de internationale uitwisseling van gegevens worden eigendommen in het buitenland overigens spontaan doorgegeven door de buitenlandse belastingdiensten.

Een ander geval in dit verband is een onroerend goed (appartement, handelsruimte) dat verhuurd wordt en door de huurder volledig of deels gebruikt wordt voor zijn beroepsactiviteit. Het klassieke voorbeeld is dat van het appartement dat verhuurd wordt aan iemand die deels van thuis uit werkt en die dan ook een deel van de maandhuur aftrekt als beroepskosten. In dat geval wordt de eigenaar niet belast op basis van het kadastraal inkomen van het goed, maar op de werkelijk ontvangen huur (onder aftrek van een forfaitair percentage kosten, in principe 40 %).

Abnormale marges

Het zijn uiteraard niet enkel de particulieren die met die specifieke controles op de korrel genomen worden. De fiscus viseert ook ondernemingen en hun bedrijfsleiders. Zo dreigt uw onderneming in 2015 controle te krijgen wanneer de winstmarge lager is dan de gebruikelijke winstmarge van onder-nemingen in een gelijkaardige situatie, of als deze marge vermindert in een abnormale verhouding.

Hier durft al eens een probleem op te duiken. De te controleren dossiers worden geselecteerd door een computer, die opvallende veranderingen oppikt. Daar blijkt niet altijd de verwachte fraude achter te zitten. “Een van de mooiste voorbeelden daarvan betrof een familiebedrijf dat al twee generaties een autoconcessie uitbaatte”, vertelt een hoofdinspecteur van belastingen. “De invoerder had besloten zijn distributienetwerk te reorganiseren, waardoor de garage haar concessie verloor. De bruuske daling van de omzet die daaruit volgde, het feit dat de lasten niet in dezelfde verhouding daalden en dat andere, uitzonderlijke lasten – zoals zware opzegtermijnen – als ‘one shot’-maatregel behandeld dienden te worden, leidden de onderneming naar verliescijfers. De computer had een abnormale daling van de winstmarge vastgesteld en ik werd geroepen om die vennootschap te controleren. U kunt zich het gezicht van de bedrijfsleider voorstellen toen hij boven op al zijn moeilijkheden ook nog eens controle kreeg van mij en mijn collega van de btw. Indien we effectief zouden kunnen beslissen een dossier al dan niet te bekijken, bijvoorbeeld door het beheersrapport erop na te lezen, zouden we ons kunnen beperken tot zaken die de moeite waard zijn uitgespit te worden.” Met andere woorden, de controleur kan in sommige omstandigheden begrip opbrengen voor uw situatie.

Beroepskosten

Ook de bedrijfsleiders die hun werkelijke kosten inbrengen in plaats van te kiezen voor het forfait van 3 procent van de beroepsinkomsten, staan op het controlelijstje van de fiscus. Zij moeten de bewijsstukken voor bepaalde kosten goed bijhouden, zoals de autokosten voor woon-werkverkeer en de beroepsmatige verplaatsingen (zie kader Beroepskosten zijn het klassieke struikelblok). Hetzelfde geldt voor de kantoorkosten (zoals verwarming en elektriciteit), kleding enzovoort. “De administratie tracht de belastbare basis van de bedrijfsleiders op te vijzelen, ofwel door de reële kosten te verminderen, ofwel door voordelen in natura toe te voegen”, stelt Bruno Moussoux, zaakvoerder van het gelijknamige fiscaal kantoor, vast.

Bijkomende inkomsten

De hamvraag is natuurlijk hoeveel die gerichte controles opbrengen voor de schatkist. In 2012, het eerste jaar van de gerichte acties, werden bijna 26.000 belastingplichtigen gecontroleerd. De controle van bedrijfsleiders die een beroep deden op een management- of patrimoniumvennootschap bracht toen problemen aan het licht in bijna de helft van de gevallen (48,9 % van de aangiften). Bij zo’n 3500 bedrijfsleiders (op een totaal van 6700 aangiften) werden specifiek kosten gecontroleerd. Vorig jaar werden 24.000 belastingplichtigen gecontroleerd (in de personen- en de vennootschapsbelasting) in het raam van specifieke acties. Dat leidde toen tot om en bij 300 miljoen euro extra inkomsten voor de schatkist.

SÉBASTIEN BURON EN JEAN-MARC DAMRY

“We kondigen onze focus al vier jaar aan. Zo trachten we de houding van de belastingplichtigen te veranderen. Vergelijk het met de aangekondigde radar- of alcoholcontroles op de weg” – Florence Angelici, FOD Financiën