De fiscale oorlog van Stevaert (2)

De zorgverzekering wordt de eerste pijler van de Vlaamse sociale zekerheid.” Dat verklaarde Patrick Dewael in september 2002 in zijn septemberverklaring. De liberaal Dewael was toen Vlaams minister-president.

Steve Stevaert heeft die woorden goed onthouden. Afgelopen weekend lanceerde hij weer een van zijn befaamde voorstellen. Voor de SP.A-voorzitter is de zorgverzekering niet efficiënt. Vandaag moet iedere Vlaamse burger 25 euro betalen en heeft hij in ruil recht op een vergoeding voor niet-medische kosten als hij zorgbehoevend is. De bijdrage wordt voor rekening van de overheid geïnd door de mutualiteiten, twee privé-verzekeraars en de neutrale Vlaamse Zorgkas. Stevaert wil besparen op de administratiekosten door vanaf 2007 de bijdrage voor de zorgverzekering te verrekenen in de belastingkorting die de Vlaamse regering wil toekennen. Stevaert mikt op een besparing van 2,5 miljoen euro. Bovendien zou volgens de Limburgse socialist de financieringsbasis verbeteren, want 8 à 9 % van de Vlamingen betaalt momenteel geen premie. Dat wordt onmogelijk als de bijdrage onmiddellijk geïnd wordt via de belastingen.

Stevaert heeft minstens twee min of meer verborgen agenda’s met dit voorstel. We maken dan even abstractie van de politieke spelletjes die hij speelt door de CD&V en bevoegd minister Inge Vervotte stokken in de wielen te steken en de VLD de belastingvermindering voor een gedeelte af te pakken.

Eerste (niet zo) geheime agenda: Stevaert is tegen forfaitaire belastingen. Hij zou graag – maar zegt dat vandaag niet – van de zorgverzekering een solidaire verzekering maken. Nu betalen zowel een werkloze als een topindustrieel 25 euro. Zodra de zorgverzekering geïntegreerd is in de fiscaliteit is het nog maar een kleine stap om de premie inkomensafhankelijk te maken (zeker omdat de zorgverzekering momenteel meer kost dan ze opbrengt). Tweede (meer) geheime agenda: de zorgverzekering is een buitenbeentje in onze sociale zekerheid als een onderdeel van de ziekteverzekering dat alleen in Vlaanderen bestaat. Voor een socialist die de federale sociale zekerheid hoog in het vaandel draagt, is dat een onaangename situatie. Als de zorgverzekering verschuift naar de fiscaliteit kan op termijn dat aparte statuut verdwijnen. De zorguitgaven zullen vanuit de Vlaamse begroting betaald worden, de huidige bijdrage is dan allang een proportionele belastingheffing geworden. En wie weet, is een veralgemening tot een federale zorgverzekering dan makkelijker te realiseren (want dan betalen de Vlamingen mee voor de Walen).

Vergeet Stevaerts voorstel zo snel mogelijk. De zorgverzekering kan immers een model worden als er straks gediscussieerd wordt over de financiering van de sociale zekerheid. Het moet duidelijk zijn dat het niet langer verantwoord is persoonsgebonden materies als gezondheidszorgen en kinderbijslag te financieren via arbeidsgebonden bijdragen. De algemene fiscale middelen, die door de hele bevolking worden aangedragen, moeten de nieuwe financieringsbasis worden.

Voor de ziekteverzekering is een, al of niet gedeeltelijke, regionalisering bovendien slimmer om tot een homogeen beleid te komen. Zo ontstaat er een volwaardig gezondheidsbeleid in Vlaanderen, waar de zorgverzekering een onderdeel van is. Maar dat is een toekomstvisie die niet die van Steve Stevaert is.

Guido Muelenaer