De Europese economie is een schone slaapster: wie kust ze wakker?

Volgende week: Thomas Leysen, Trends-premier.

Hebt u commentaar op deze rubriek? Mail dan naar trends@trends.be.

eXtra informatie op www.trends.be

De functies van de leden van het zakenkabinet.

VRIJDAG 8 april

In Shenzhen, China, vindt in aanwezigheid van de politieke top het China Venture Capital Forum 2005 plaats. Herman Daems houdt namens de Europese durfkapitalisten een openingsspeech. Meer dan 700 Chinese durfkapitalisten wonen de conferentie bij.

Herman Daems. “Ik ben de voorbije twaalf maanden wel drie keer in China geweest en telkens werd ik getroffen door de enorme economische dynamiek. De drijvende krachten daarachter zijn bekend: een gigantische markt, goedkope en doorgaans goede arbeidskrachten en een ongebreidelde ambitie om op korte termijn een hogere welstand te bereiken. Tijdens het forum zag ik echter dat er in China meer aan de gang is.

“China stelt zich niet langer tevreden met de titel workshop of the world. Integendeel, de nieuwe slogan luidt nu: China will become the lab of the world. Jaarlijks studeren in China 300.000 ingenieurs af. Zelfs als er daarvan maar 10 % creatief is, komen er elk jaar minstens 30.000 technologische creatievelingen extra op de Chinese markt. Dat kan niet zonder gevolgen blijven. China is meer dan een markt en een goede vestigingsplaats voor een fabriek. Als die 700 Chinese durfkapitalisten die in Shenzhen samen waren, succesvol zijn, dan komen er ook in China talrijke Silicon Valleys.”

ZONDAG 10 APRIL

Terwijl Herman Daems in Shenzhen verblijft, beginnen de eerste protestbetogingen tegen Japan. Die zullen trouwens de hele week blijven duren in Sjanghai.

Daems. “In China is dit soort betogingen natuurlijk een afspiegeling van wat de politieke top in het land denkt. Je kunt er dan ook van uitgaan dat China ernstige politieke problemen heeft met Japan. Nu Japan vele jaren van zwakke economische prestaties achter zich heeft en China met rasse schreden een economische macht wordt, is de internationale politieke positie van Japan een doorn in het oog van de trotse en nationalistische Chinezen. Dat zal de volgende jaren zeker leiden tot een machtsstrijd in Azië. Europese investeerders moeten daarmee rekening houden. Ik denk niet dat de Aziatische spanningen het investeringsklimaat in China negatief zullen beïnvloeden, maar het zal wel meer diplomatie van de Europese bedrijven vergen.”

WOENSDAG 13 APRIL

Het Internationaal Monetair Fonds publiceert zijn verwachtingen voor de economische groei in 2005: de eurozone zal in vergelijking met de VS en China veel te traag groeien. De onrust over het grote economische onevenwicht tussen Europa en de rest van de wereld neemt toe. Sommigen sluiten zelfs een brutale correctie niet uit.

Daems. “Ik hoop dat de beleidsmakers in Europa eindelijk beseffen dat er iets móét gebeuren. Er zijn er die vinden dat economische groei helemaal niet zo belangrijk is. Zij stellen dat Europa het al goed genoeg heeft en dat we het nu rustig aan kunnen doen. De Europese economie lijkt wel in slaap gevallen. Wie kust deze mooie slaapster wakker? De Europese economie wordt beter wakker gekust dan wakker geschud door een zware economische aardbeving.

“Uit de IMF-prognoses blijkt dat de economische groei in België in 2005 weer hoger zal liggen dan bij de Europese buurlanden. Niet slecht, maar dit mag ons niet doen indommelen. Sinds begin 2002 is de fundamentele motor van de economische groei hier het bestedingsgedrag van de consumenten, maar het ondernemersvertrouwen blijft zwak. Het staat vast dat de Belgen de voorbije twee jaar iets minder hebben gespaard dan voordien, maar zelfs dan blijven wij de kampioenspaarders in Europa. De verklaring ligt voor de hand. De prijzen van gronden en huizen zijn de voorbije jaren fors gestegen en iedereen is ervan overtuigd dat dit niet een tijdelijke hausse is. Kortom, de Belg heeft het gevoel dat hij wat minder kan sparen zonder zijn toekomstige welstand aan te tasten. Internationaal is dat een bekend fenomeen. Maar dat de investeringen achteropblijven, is wel een teken aan de wand. De ondernemers zijn onzeker over de concurrentiekracht van onze Belgische economie.”

VRIJDAG 15 APRIL

In de pers verschijnen rapporten over een tekort in de ziekteverzekering van meer dan 600 miljoen euro.

Daems. “Dat is een fabuleus tekort – tenminste, als dit door definitieve cijfers bevestigd wordt. Interessant vond ik de verklaring voor het tekort: “minder ontvangsten wegens de trage economische groei en meer uitgaven wegens grotere noden”. Wel, dat is inderdaad de kern van ons probleem. Als wij geen voorrang geven aan het opkrikken van die groei, zal België nooit meer in staat zijn aan de groeiende sociale noden te voldoen. Sommigen argumenteren vrolijk dat groeibevorderende maatregelen cadeaus zijn aan de ondernemers en dat begrotingsmaatregelen die groei bevorderen, investeringen zijn om de sociale uitgaven in de toekomst mogelijk te maken. Laten we wel wezen: investeringen komen vóór de opbrengsten en niet ná de opbrengsten. In de begroting moet dus absoluut voorrang worden gegeven aan alles wat die groei nog versterkt.”

“De Europese economie wordt beter wakker gekust dan wakker geschud door een zware economische aardbeving.”