‘De echte faillissementsgolf komt in 2021’

‘Elke dag komen we dichter bij het einde van de covid-19-tunnel. Het vaccin is binnen handbereik. De vraag is of het economische leed daarmee is geleden. In 2021 zal blijken welke bedrijven niet levensvatbaar zijn zonder steun.’ Dat zegt Philippe Fimmers, partner bij Eight Advisory.

Tijdens de eerste lockdown kwamen heel wat bedrijven in ons land in moeilijkheden. Sommigen daarvan hadden zelfs voor de crisis structurele financiële problemen, denk aan de retail- en de modesector. Die bedrijven ondervonden ook voor covid-19 al heel wat concurrentie van onlinespelers als Bol.com, Amazon en Zalando, en raakten door de lockdown helemaal in ademnood. Een tweede groep zag haar inkomsten bijna volledig verloren gaan. Denk aan de luchtvaart- of de evenementensector. Bedrijven met een bedreigd businessmodel of zonder sterke cashreserves deelden dus als eerste in de klappen.

Binnenkort begint ook België zijn bevolking te vaccineren. Daarmee lijkt er eindelijk een eind te komen aan deze maandenlange covid-kwelling. Toch betekent het begin van de vaccinatie niet het einde van de economische pijn voor bedrijven. Integendeel.

Kunstmatige coma

De overheid heeft bedrijven de afgelopen maanden heel wat reddingsboeien toegeworpen, vooral om in extra liquiditeiten te voorzien. Denk aan het uitstel van socialezekerheidsbijdragen, overbruggingskredieten of het stelsel van tijdelijke werkloosheid. Die maatregelen waren bijzonder nuttig om ook gezonde bedrijven door de crisis te halen. Nu die steunmaatregelen langzaamaan zullen beginnen uit te doven, zal de echte economische schade pas duidelijk worden. Heel wat bedrijven en sectoren zijn in een kunstmatige coma gebracht. Wanneer de beademing wordt afgeschakeld, zal blijken dat sommige patiënten niet meer zelfstandig kunnen overleven.

Het businessmodel van sommige sectoren of bedrijven is permanent gebroken of verlieslatend geworden. Denk aan de luchtvaart, de horeca of de evenementensector. Een solvabiliteitsprobleem los je niet op met steeds meer liquiditeit. Een auto die is gecrasht, help je niet vooruit door meer benzine in de tank te gieten. Die moeilijke fase breekt de volgende maanden en kwartalen aan. Naarmate steeds meer mensen worden gevaccineerd, zal ook een einde komen aan de meest strikte lockdowns en zal de economie langzaam opnieuw ontdooien. Op dat moment zullen de steunmaatregelen langzaam worden afgebouwd. Comateuze bedrijven zullen van de beademing worden gehaald en pas dan zal blijken wie nog levensvatbaar is.

Het is een illusie te denken dat meer kredieten dat zomaar zullen oplossen. De onzekerheid over het verdere verloop van de crisis vertaalt zich in structureel lagere orderboeken en verkoopvolumes. Bedrijven zullen opnieuw inventarissen opbouwen en dienen hun businessmodel grondig aan te passen. Veel ondernemers kloppen dan bij de bank aan voor nieuwe leningen, maar banken zijn strenger geworden in het aanvaarden van kredietdossiers. In de grootste recessie in generaties kiezen banken voor zekerheid en vermijden ze te veel risico’s. Wanneer het bedrijf in kwestie vervolgens beslist te herstructureren of mensen te doen afvloeien, stelt men vast dat ook dat geld kost. Geld dat er niet meer is en geld dat niet zomaar weer binnenkomt. De enige oplossing die dan overblijft, is de boeken dicht te doen.

Zombiebedrijven

Het is dan ook belangrijk om onder ogen te zien dat de echte faillissementsgolf pas in 2021 zal volgen. De Europese bankenwaakhond waarschuwde afgelopen week al dat banken nog veel te optimistisch zijn bij het voorspellen van wanbetalingen, vooral voor getroffen sectoren zoals luchtvaartmaatschappijen, hotels en restaurants.

2021 wordt het jaar waarin zal blijken welke bedrijven niet levensvatbaar zijn zonder steun. Dat wordt een pijnlijk, maar onvermijdelijk proces. Bedrijven in leven houden die niet meer levensvatbaar zijn, zou desastreus zijn. Het benadeelt gezonde bedrijven en verhindert dat werknemers en kapitaal uit zombiebedrijven hun weg vinden naar gezonde en groeiende sectoren van de economie. Een faillissementsgolf volgend jaar zal bijzonder pijnlijk zijn. Toch valt dat nog altijd te verkiezen boven een legioen zombiebedrijven. Bovendien zal dat kansen bieden aan ondernemers om zich weer heruit te vinden en hopelijk kan ons dat een nieuwe ondernemersdynamiek brengen die we in dit land zeker nodig hebben.