De drie i’s van de ondernemer

IEDEREENNOEMT zich ondernemer. Van de werknemer die bijklust in bijberoep tot de CEO die de bedrijfsleiding van zijn vader overnam. Het is het hipste etiket dat je jezelf kunt opplakken. Niet dat daar iets mis mee is. Ik zal de eerste zijn om toe te juichen dat ondernemerschap in de mode komt én blijft, maar laten we wel onthouden wat ondernemen in zijn puurste vorm precies betekent.

Ik heb een heel simpele definitie van ondernemen: iets van niets maken. Dat klinkt misschien eenvoudig, maar als je het op een serieuze schaal wil doen, is dat een bikkelharde taak. De meesten zijn er niet tegen opgewassen. Dat is meteen de reden dat wij voor onze investeringen vooral naar de ondernemer en zijn team kijken. Dat je een investeerder kan overtuigen met een origineel idee of een businessplan is een misverstand. De mix van vaardigheden en attitude van de mensen erachter bepaalt of de duim omhoog of omlaag gaat.

Wat maakt dan een ‘echte’ ondernemer? In mijn achttien jaar ervaring als durfkapitalist heb ik tientallen start-ups gevolgd en mijn eigen simpele methode ontwikkeld om een ondernemer in te schatten. De drie i’s, intelligentie, inzet en interesse, zijn de succesfactoren.

OF JE HET NU leuk vindt of niet, intelligentie is een voorwaarde om een bedrijf uit de grond te stampen. De meeste succesvolle oprichters die ik ken, zou ik als hoogbegaafd bestempelen. Dat is nodig, want strategie is essentieel. Iets bedenken dat waarde biedt en uniek is, én het op de juiste manier in de markt zetten, is een grote en veelzijdige intellectuele uitdaging. Zeker in een snel veranderende wereld. Laatst zette een starter van twintig jaar mij klem in een discussie. Dan weet ik: die jongen heeft het. Je hoeft echt geen MBA te hebben.

Emotionele intelligentie is trouwens net zo belangrijk. De perceptie is misschien dat nerds de succesvolle bedrijven van vandaag opzetten, maar zonder een uitstekend begrip van menselijke relaties kom je als ondernemer niet ver. Om maar iets te noemen, met prospecten en klanten kunnen omgaan en een team kunnen uitbouwen is essentieel voor succes.

DE TWEEDE I is inzet. Dat is de drive die iemand heeft en die hem onstopbaar maakt. Denk even aan Elon Musk van Tesla. Falen is bij hem geen optie. Hij kan honderd keer op zijn bek gaan, hij zal het de 101ste keer nog eens proberen. Zo iemand doet dagelijks ongemakkelijke en onpopulaire dingen, en toch slaapt hij op twee oren. Dat is inzet. Een ondernemer met inzet neemt ook altijd de volle verantwoordelijkheid voor zijn acties, ook voor zijn fouten. Bovendien heeft hij een gevoel van urgentie. Niemand hoeft hem achter zijn veren te zitten. Dat betekent ook dat hij begrijpt dat hij opofferingen moet doen. Sommigen horen dit niet graag, maar als jij per se elke dag om zes uur thuis wil zijn om met je gezin te eten, dan is je inzet niet groot genoeg.

Interesse is de derde bepalende factor. Succesvolle ondernemers focussen niet op wat ze zelf belangrijk of leuk vinden, maar op de wereld rondom hen. Dat zijn de markt, potentiële klanten, personeel, aandeelhouders, maar ook concurrenten. Amerikanen zijn daar goed in. Ze zijn zich heel bewust van de behoeftes in hun sector en bestuderen hun concurrenten tot in de puntjes om zo een uniek aanbod te kunnen formuleren. Zet daar de geniale burgerlijk ingenieur tegenover die een half jaar in een garage aan zijn product werkt, zonder veel voeling voor de markt. Je raadt al wie de beste kans op slagen heeft. Ik kijk ook naar interesse in gebruik van resources. Is een ondernemer spaarzaam met zijn tijd en zijn aandacht? Benadert hij bijvoorbeeld alleen de beste prospecten, neemt hij alleen deel aan de meetings die echt tellen? Verliest hij zich niet in lange beslissingsprocessen of zinloze taken?

DE ONGEMAKKELIJKE waarheid over ondernemen is: velen voelen zich geroepen, weinigen zijn uitverkoren. De drie i’s vind je maar bij een fractie van de bevolking. Soms wordt dat goedgemaakt door het team. Denk aan twee medestichters met aanvullende kwaliteiten. Dat moedigen wij zelfs aan. Wie alleen of in team intelligentie, inzet én interesse op tafel kan leggen, heeft de wereld aan zijn voeten liggen.