“De discount op het Gimv-aandeel zal verdwijnen”

In Londen neemt Herman Daems vandaag, 16 juni, afscheid als voorzitter van de European Venture Capital Association. De voorzitter van de Gimv kan positieve cijfers over de durfkapitaalsector voorleggen. Zowel in Europa als in België wordt er weer volop geïnvesteerd in bedrijven. Is de Gimv in staat een belangrijke rol te spelen in deze heropleving? En wie kan er rekenen op het geld van de Gimv?

Ontmoet u binnenkort Gimv-voorzitter Herman Daems? Dan geven we u graag enkele essentiële tips mee. Zeg zeker niet meer Gewestelijke Investeringsmaatschappij van Vlaanderen tegen de Gimv, maar wel Investeringsmaatschappij van Vlaanderen en liefst gewoon Gimv. Definieer de Gimv niet als een holding, maar wel als een durfkapitaalmaatschappij. En bespaar Daems alstublieft de moeite om uit te leggen dat de Gimv geen overheidsinstelling is, maar wel een professionele beursgenoteerde NV met een internationaal getint aandeelhouderschap, waarvan 20 % een stek heeft in Londen.

Lijkt de wereld van het durfkapitaal voor u vreemd en complex, geen nood. Herman Daems is een prima lector om u de basisprincipes van durfkapitaal uit te leggen. En Daems heeft geduld. Clichés, geruchten en opgeklopte verhalen over de Gimv ontlokken bij de voorzitter af en toe een diepe zucht, maar worden door hem rustig en gefundeerd weerlegd en uitgelegd. Vrij gerust haalden we kritische bedenkingen uit de lade. Te beginnen met de recente verkoop van 30 % Gimv-aandelen door de Vlaamse overheid via de Vlaamse Participatie Maatschappij (VPM) aan institutionele investeerders. Een verkoop die de overheid 236 miljoen euro opleverde, maar die door verschillende analisten, journalisten en politici als een mislukking wordt bestempeld.

TRENDS. U was lid van het driekoppige comité dat de verkoop moest voorbereiden. Hebben jullie gefaald?

HERMAN DAEMS (GIMV). “De mensen die ongelukkig zijn met de plaatsing, zijn dat ten onrechte. Ik meen echt dat de verkoop een goede zaak is. Door de verkoop is de Gimv nu een sterke beursgenoteerde onderneming met een free float rond 60 %. Hoeveel beursgenoteerde bedrijven in België doen ons dat na? Een kwarteeuw geleden was er in België nauwelijks sprake van durfkapitaal. De Gimv is kunnen uitgroeien tot een internationale speler en de recente operatie geeft ons nog meer slagkracht. Ook Vlaanderen zal daarvan profiteren. Want in die 25 jaar zijn er nog wel meer durfkapitaalfondsen op de Belgische markt ontstaan, maar veel van hen hebben het niet kunnen waarmaken.”

Vooral comitévoorzitter Jean-Claude Deschamps is kop van Jut. Hem wordt een gebrek aan slagkracht verweten.

DAEMS. “Onterecht, meneer Deschamps heeft hard gewerkt om de transactie voor elkaar te krijgen. Hij is er de jongste zes maanden dag en nacht mee bezig geweest.”

De kritiek spitst zich vooral toe op de plaatsingsprijs van 34 euro, die te laag genoemd wordt. Ondertussen insinueert het Vlaams Belang zelfs dat er handel met voorkennis was en dat de prijs daarom zo laag was.

DAEMS. “Over de prijs kan je eindeloos discussiëren. Op het moment van de verkoop bedroeg de marktprijs 34,10 euro. De plaatsing gebeurde tegen 34 euro. Ten opzichte van het referentiepunt in de markt kan je dan weinig zeggen. Sinds midden maart verzwakten de internationale markten weer. In de week voor de operatie van de Gimv zijn er een aantal plaatsingen in Europa gebeurd die absoluut niet succesvol waren. Er is een mooi Vlaams spreekwoord: de beste stuurlui staan aan wal. In dit geval: de beste verkopers staan aan de zijlijn van de markt. Daar hebben wij ook de gevolgen van gedragen. Dit was een mooie transactie waar niet iedereen aan heeft kunnen meedoen en dan krijg je altijd negatieve commentaar.”

Als de markten niet ideaal waren, waarom is de plaatsing dan gebeurd?

DAEMS. “De Vlaamse regering heeft in 2000 laten weten te willen verkopen. De marktsituatie was toen veel slechter. Het is evident dat de transactie wel plaatsheeft eens de markten opnieuw beter draaien. Af en toe heb ik nog eens de tijd om een wetenschappelijk werk te lezen en gisteren ben ik door een studie geraakt over privatiseringen in Europa. De logische conclusie van de auteurs is dat privatiseringen nauw gekoppeld zijn aan de evolutie van de beurs. Het is dus niet verwonderlijk dat de verkoop nu plaatsvond.”

Hoe reageerden internationale partijen op het gegeven dat een overheid een belangrijke aandeelhouder blijft en dus ook haar zeg heeft in de raad van bestuur?

DAEMS (even stil). “We hadden ons grondig voorbereid op die vraag. En ik denk dat we allemaal een beetje verrast zijn geweest over hoe weinig dat thema aan de orde is gekomen. VPM zou na de verkoop het aantal bestuurders laten zakken van acht naar vijf. We hebben ook uitgelegd dat het beslissingsproces binnen de Gimv geen topdown proces is en dus niet vanuit de overheid wordt gestuurd. De raad van bestuur beslist enkel mee over investeringsdossiers als het over zeer grote bedragen gaat. En Deminor Rating heeft ons een acht op tien gegeven op het vlak van deugdelijk bestuur.”

Over grote bedragen gesproken, West-Vlaanderen lijkt uitverkoop te houden, maar in dossiers als de verkoop van Unilin zien we de Gimv niet opdagen.

DAEMS. “De Gimv heeft afgerond 1 miljard euro aan eigen middelen. Dossiers als Balta of Ontex zouden een vijfde of een derde van het vermogen van de Gimv opslorpen. Dat is niet het gedrag van een goede huisvader die zijn portefeuille moet diversifiëren. En geen enkele normaal denkende mens zou toch zeggen dat wij niet moeten diversifiëren. Wij investeren in het segment van de small to midcap buy-outs. Gimv zoekt ondernemingen die een ondernemingswaarde hebben tussen de 15 miljoen euro en 125 miljoen euro en waarin we tussen de 30 tot 40 miljoen euro investeren. In dat segment hebben we geen last van die grote jongens als CVC en Carlyle. Laat hen maar vechten om de grote dossiers, wij zijn goed in ons segment. In België zijn we een van de grootse, in Nederland nummer één of twee en met Halder ( nvdr – Gimv kocht in 2000 het Halder-fonds met vestigingen in Duitsland en Nederland) in Duitsland zijn we lang nummer één geweest en staan nu nummer twee of drie na 3I.”

De grote buy-outs worden in Vlaanderen met argusogen opgevolgd. Critici vinden dat de durfkapitalisten de betrokken ondernemingen opzadelen met te veel schulden en beschuldigen de nieuwe aandeelhouders ervan de ondernemingen uit te zuigen voor hun eigen snel winstbejag.

DAEMS. “Vlaanderen heeft lang achterop gelopen ten opzichte van de rest van Europa op het vlak van buy-outs. Buy-outs zijn een win-winsituatie voor de verkopende partij, voor het management en voor de nieuwe investeerder als hij zorgvuldig zijn huiswerk heeft gedaan. Ik spreek dan niet over die gasten die op één nacht het dossier afronden. Momenteel draait de markt van de secundary buy-outs ( nvdr – durfkapitalisten verkopen hun participatie door aan een andere durfkapitalist) op volle toeren en worden er mooie prijzen betaald. Dat bewijst toch dat de ondernemingen niet uitgemolken zijn. Een durfkapitalist weet immers dat hij op het einde van de rit zijn participatie nog moet verder verkopen en dat hij niet zomaar een lege doos kan aanbieden. Ik geef toe dat er een aantal vergissingen zijn gebeurd, maar de verhalen over uitpersing kloppen niet.”

De oorlogskas van de Gimv is met 312 miljoen euro goed gespekt. Wat zijn jullie van plan met al dat geld?

DAEMS. “Drie dingen. Ten eerste willen we de komende drie jaar 400 tot 450 miljoen euro investeren. Ten tweede willen we ook ons activiteitsdomein uitbreiden. De Gimv heeft zijn sterkste wortels in België, Nederland en Duitsland. Nederland en Duitsland hebben we kunnen benaderen door de overname van Halder. Zien we elders in Europa een opportuniteit zoals Halder, dan zullen we dat dossier grondig bekijken en zo trachten een nieuwe regio binnen te stappen. Let op, dat zal niet gemakkelijk zijn, want de goede dossiers liggen niet voor het rapen. Ten derde willen we de cash gebruiken voor onder meer het uitkeren van dividenden. Cash in huis hebben, is belangrijk. Cash is een beetje als honing voor de bijen. Als je veel cash hebt, komen de dossiers ook spontaan naar je toe. Niemand zal een deal voorstellen als hij weet dat de potentiële koper geen geld heeft. Cash is een strategisch wapen in de concurrentiestrijd.”

Zijn er ook potentiële overnamedoelen in België? Enkele jaren geleden schreeuwden de durfkapitalisten hier dat de sector moest consolideren om efficiënter te worden. Die roep bleef vrijwel onbeantwoord.

DAEMS. “Klopt, maar het was niet zo evident om uit te maken wie met wie moest consolideren. Wij hebben op een succesvolle manier Halder kunnen overnemen, maar de overname van een managementteam van een private equity-fonds is geen evidente oefening. Een managementteam kan je pas overnemen als het fonds op het einde staat van zijn levensfase en aan het begin van een nieuw fonds. Ergens in het midden van de levenscyclus van het beheerde fonds een overname doen, is niet realistisch. Ik ontken niet dat we daar niet allemaal zorgvuldig naar gekeken hebben, maar als het niet lukt, lukt het niet. Je mag ook niet denken dat er niets gebeurd is in België. Veel van die dingen saneren zich op een stille manier en verdwijnen geleidelijk uit de markt. Veel mensen moeten nu toegeven dat de business moeilijker is dan ze dachten en niet de kip is met de gouden eieren.”

De Gimv haalt een rendement van ongeveer 13 %, heel wat hoger dan het sectorgemiddelde van 9 %. Maar de beurskoers weerspiegelt dat puike resultaat niet en blijft met een discount kampen.

DAEMS. “Ik ga een uitspraak doen die ik ga betreuren, maar die discount zal op termijn verdwijnen. Voor de décote zijn er verschillende verklaringen. We hebben ooit een premium geboekt, maar toen kondigde de Vlaamse overheid aan dat ze dacht aan verkopen en dat had een negatieve impact op de beurskoers. Ook had onze portefeuille in het verleden een negatieve impact op onze koers. Tot vorig jaar hadden we verschillende participaties in beursgenoteerde ondernemingen. De beurzen zakten en telkens we onze resultaten moesten aankondigen, wisten de beleggers op voorhand dat onze beursgenoteerde participaties in waarde zouden gezakt zijn. Ze anticipeerden op het negatieve nieuws en verkochten Gimv-aandelen, waardoor onze discount groter werd. Ten slotte kampen we met een specifiek Belgisch probleem dat vele investeerders nog steeds denken dat we een holding zijn en holdings hebben traditioneel een discount van gemiddeld 25 %. Ik probeer steeds het verschil in businessmodel uit te leggen tussen een holdingmaatschappij en de Gimv. Een holding leeft van de binnenkomende dividenden, wij leven van de meerwaarden die we creëren op onze participaties. Wij zijn absoluut geen holding en verdienen dus die discount niet. Eens iedereen dat begrijpt, zullen we zoals onze vrienden van 3I ( nvdr – een Britse beursgenoteerde durfkapitaalspeler) eindigen met een premie.”

Op het galabal vanavond zingt u uw zwanenzang als voorzitter van de European Venture Capital Association. Hoe is het voorbije jaar geweest?

DAEMS. “Bijzonder boeiend maar zwaar. Tussen september en december 2004, bijvoorbeeld, heb ik elke week in een vliegtuig gezeten. Ik heb me vooral beziggehouden met de valuation guidelines ( nvdr – zie kader: Belg vindt weer het compromis) en ik denk dat ik er ook een beetje in geslaagd ben de discussie over transparantie in de sector op tafel te krijgen. Veel EVCA-leden zijn niet beursgenoteerd, maar dat wil niet zeggen dat er geen transparantie moet zijn. Vele van hun aandeelhouders zijn immers wel beursgenoteerd en die institutionele investeerders willen goed weten wat er met hun geld gebeurt.”

Als afscheidnemend voorzitter mocht u gisteren ook positieve cijfers over de sector aankondigen. Zit de sector weer in de lift?

DAEMS. “In 2004 is het investeringsvolume in Europa enorm toegenomen tot bijna 37 miljard euro. Toegegeven, het gaat hier voornamelijk over buy-outs. Maar voor de eerste keer zien we ook dat de technologie-investeringen niet verder afglijden. In de markt voelen we ook aan dat er meer beweging is. Zo merken we dat universiteiten opnieuw meer naar buiten komen met hun projecten. Ik denk dat we de bocht genomen hebben in de technologie-investeringen.”

Hebt u tijdens uw reizen Chinees kunnen leren?

DAEMS. “Ik spreek het nog niet, maar ik ben gefascineerd door China. Op één jaar ben ik er nu vier keer geweest en ik ben zwaar onder de indruk. Het is onvoorstelbaar wat daar aan de gang is. Daar houden we hier onvoldoende rekening mee.”

De afwijzing van de Europese grondwet in Frankrijk en Nederland verontrust u.

DAEMS. “Ik zei vorige week al in Trends ( nvdr – zie Trends, 9 juni 2005, blz. 113) dat een gedeeltelijke verklaring het grote ongenoegen bij de mensen is. Maar er zijn fundamentelere problemen. Eenvoudig voorgesteld, worstelt de Europese burger met vier problemen. Moet er meerEuropa komen? Moet Europagroter worden? Kan meerEuropa in een groterEuropa? En als we zowel meerEuropa als een groter Europa hebben, wat levert dat dan op? Vele beleidsmakers hebben de indruk gegeven dat meer Europa en een groter Europa perfect samen kunnen worden uitgevoerd. Dat klopt natuurlijk niet. De reden is dat om op een eenvoudige manier meer Europa te organiseren een politieke integratie noodzakelijk is. Ik besef natuurlijk wel dat de uitbreiding ook ingegeven is door internationale geopolitieke overwegingen, maar de vraag is of het noodzakelijk is om daarvoor ook de besluitvormingsstructuren in de Europese Unie zo complex te maken, dat de burger zich niet meer thuis voelt in de Europese Unie.”

In de wandelgangen wordt verteld dat Dirk Boogmans, gedelegeerd bestuurder van de Gimv, niet zo blij is dat u uw tijd nu weer volop aan de Gimv kunt wijden. In tegenstelling tot andere voorzitters, bent u zeer actief binnen de Gimv en dat zou wel eens tot conflicten kunnen leiden tussen u en de gedelegeerd bestuurder.

DAEMS ( zucht). “Ik probeer me strikt te houden aan mijn rol: de herschikking van het aandeelhouderschap, het nadenken over strategie, het sturen van de board, de zorg over de corporate governance, de representatie binnen EVCA,… Het neemt al mijn tijd in beslag. Dirk Boogmans heeft alle verantwoordelijkheden over de investeringsbeslissingen. Ik kom niet tussenbeide in een investeringsdossier. Bij mij moet je dus niet komen aankloppen met een voorstel. Soms heb ik de indruk dat sommige mensen zouden willen dat het slecht gaat met de Gimv. Onze resultaten bewijzen het tegendeel. De roddels moet u maar niet al te serieus nemen.”

An Goovaerts

“De komende drie jaar willen we tussen 400 en 450 miljoen euro investeren.”

“Soms heb ik de indruk dat sommige mensen zouden willen dat het slecht gaat met de Gimv.”

“Cash is een strategisch wapen in de concurrentiestrijd.”

“Ik denk dat we de bocht genomen hebben in de technologie-investeringen.”