De brandlucht rond uw ICT-aandelen

De Nieuwe Economie begint haar glans te verliezen. Nasdaq, de beursindex van de ‘New Economy’, heeft een fikse correctie ondergaan. Maar ook de Amerikaanse economie is kwetsbaarder dan men denkt. De achilleshiel is niet de consumptie, zoals algemeen wordt aangenomen, maar de investeringen.

De Nieuwe Economie wordt dikwijls gelijkgesteld met het internet. De Amerikaanse internetzeepbel is in de afgelopen zes maanden uiteengespat. De gemiddelde koersdaling van de dotcombedrijven bedraagt 75% sinds de top in maart, waardoor bijna 2000 miljard dollar in rook is opgegaan. Ook in Europa werd de technocrash gevoeld. Niet alleen Lernout & Hauspie kelderde op de beurs. Elk land had zijn lokale ‘New Economy’-hoop, die in zijn val heel wat kapitaal vernietigde. Nederland had zijn World Online, Zweden zijn Framfab, Spanje zijn Terra Networks en Duitsland een stuk of wat Pixelparks.

(HIER MOET GRAFIEK 1: tr1100a KOMEN)

Recessie dreigt. De Nieuwe Economie is echter meer dan het net. Ze omvat meer dan alleen maar technologieaandelen en heeft specifieke macro-economische en bedrijfseconomische aspecten.

Grafiek 1 ( De Nieuwe Economie: de heilzame cirkels) toont de interactie tussen het macro-, micro- en beursgedeelte. In het gunstige scenario van vorig jaar en begin dit jaar, ondersteunden de drie systemen elkaar. Er is dan een ‘heilzame cirkel’ ( virtuous cycle) die alle gunstige aspecten van de Nieuwe Economie niet alleen verbindt, maar ook versterkt.

Er zijn in dit schema twee scharnierpunten: de beurskoersen en de investeringen in informatie- en communicatietechnologie (ICT).

Een van de twee scharnierpunten heeft veel van zijn kracht verloren. Als ook de investeringen in ICT terugvallen, dan zijn een harde landing van de Nieuwe Economie en een recessie in de VS niet ver af.

(HIER KOMT GRAFIEK 2: tr1100b)

Destructieve cirkel. Bedrijfsinvesteringen waren een van de belangrijkste motoren van de groei in de VS (zie grafiek 2: Groei van de Amerikaanse economie en van de investeringen). De ICT-investeringen zetten een turbo op deze motor. Fenomenale groeicijfers van 10 tot 15% vanaf 1992, die nog versnelden tot 20 à 30% per jaar (!) in de periode 1997-2000.

Dat lijkt zeer sterk op overinvesteringen en zelfs een ware investeringsbubbel (net als een speculatieve zeepbel op de beurs). Een sterke periode van groei is in de geschiedenis dikwijls op een investeringsboom geëindigd, en daarna gevolgd door een sterke inkrimping. Een boom-bustscenario, dus. Als dat in de VS gebeurt (en de meest recente kwartaalgroeicijfers zijn verontrustend), dan kan de heilzame cirkel snel een destructieve cirkel worden. Afbrokkelende koersen maken optieplannen minder aantrekkelijk, en verhogen de looneisen en dus de kosten. Dat heeft dan opnieuw een negatief effect op de beurskoersen. Op dezelfde manier kan een pauze in nieuwe investeringen de productiviteitsgroei doen vertragen en uiteindelijk de inflatie doen toenemen.

De correctie van de eerste ‘schakel’ van de nieuwe economie heeft de dotcommers van de kaart geveegd. Ook een fout in de tweede schakel kan grote gevolgen hebben voor Nasdaq en sommige aandelen in het bijzonder. Cisco, Sun en Oracle vormen 13% van de totale marktwaarde van Nasdaq. Dat is meer dan de 4500 Nasdaq-bedrijven samen die de positie 500 tot 5000 in de index bekleden. Ze zijn alledrie zeer sterk afhankelijk van het tweede scharnierpunt, investeringen in ICT. Tot nu toe hebben ze nog geen sterke correctie ondergaan. Een boodschap van voorzichtigheid is vandaag op zijn plaats.

GEERT NOELS

De auteur is hoofdeconoom van Petercam.