De bohémien

Zoekt u een opperbest adres voor Oost-Europa ? Halverwege Praag, Wenen en Brno opent Henry Christis van ACN twintig kantoren naast zijn viersterrenhotel Rustikal. In het Tsjechisch-Limburgse dorp Horni Cerekev worden miljoenen vliegtuigbestekken verpakt, werkt een atelier voor elektromechanica en draait een Limburgse Cash & Carry.

Horni Cerekev (Tsjechië).

In september is de statige koeienstal van de oud-kolchozboerderij in Horni Cerekev omgetoverd tot een complex van twintig kantoren, twee vergaderzalen, een cafetaria, een fitnesszaal met zwembad en een secretariaat met vertaal- en marketingservice. De Middle East van Europa op een zilveren schaal. Voor 20.000 frank per maand en een contract van minimum 1 jaar levert Henry Christis van ACN uit Kinrooi u een fraai adres op één uur van Praag, één uur van Brno en anderhalf uur van Wenen. Aan de overzijde van het zakencentrum herbergen twee vleugels van de kolchoz het viersterrenhotel Rustikal met 26 luxekamers (2300 frank inclusief ontbijt) en 25 gewone kamers. Horni Cerekev verlimburgt door de nieuwsgierigheid en de werklust van de familie Christis. Een kwart van de werknemers van Horni Cerekev (2000 inwoners) heeft een baan in het atelier, het hotel, het businesscentrum en de verpakkingsfirma van Henry Christis.

Op zijn verjaardag ontving de pater familias van de keukenbrigade een taart in stempelvorm. Henry Christis (52 j.) is sedert zeven jaar verslingerd op Tsjechië. Losvurend over de bureaucratische inslag van de Tsjechen loopt hij echter rood aan. Tsjechië is een ex-landsdeel van het Kaiserliche und Königliche Oostenrijk-Hongarije. De kantoorfrikken vierden daar hun hoogfeest en de stroefheid overleeft het K.u.K. en het communisme. De vernieuwbouw van Christis’ kolchoz vergde 250 deuren, ze zijn allemaal ingevoerd uit België, de Tsjechische producent kon of wilde geen volumeprijs maken.

Ivan Kamenik, een dorpeling met een Praagse rechtenopleiding, is de lokale toeverlaat van Henry Christis : “Ivan speelde een sleutelrol bij de onderhandelingen over de aankoop van de kolchoz van de tien voor-communistische eigenaren. Hij is een wandelende encyclopedie.” Ivan Kamenik leidt Christis’ Tsjechische werkmaatschappij Montprint en bezit enkele van de aandelen.

De Kinrooise ondernemer

pendelt maandelijks duizenden kilometer per Mercedes tussen België en Tsjechië. Zijn thuisbasis is ACN, een metaalbewerkingsbedrijf met machinebouw, zonnebanken, milieucontainers, infraroodcabines (onder meer solariums voor paardenstallen) als hoofdproducten. Henry Christis : “De Tsjechen zijn uiterst charmant, maar traag. De jongeren zullen eerst op hun gezicht moeten gaan. Zij denken vandaag : aha, die buitenlanders komen hier met hun zakken vol geld. Laten we relaxen.”

Zeven jaar van groeiende samenwerking

In 1990 dook per toeval de baas van de dieselpompenfabriek uit Telc een stad in de buurt van Horni Cerekev op in Kinrooi. Het kwam tot een gesprek onder mensen die houden van ontwerpen, produceren en verkopen. Henry Christis is technicus van opleiding uit een aannemersfamilie en startte een succesvolle elektrohandel. Hij ontwerpt in ’82 een eigen zonnebank, de Beauty Skin : “Een marktstudie wees uit dat we 500 toestellen per jaar konden produceren. Onze gemiddelde prijs was 50.000 frank voor een hemel met bank. De eerste week werden 300 Beauty Skins besteld.” Tachtig procent van de jaarproductie wordt uitgevoerd naar Nederland, Duitsland, Ierland, Denemarken en Slovenië. In 1995 kelderde de markt van de zonnebanken (zie cijfertabel), in 1996 volgde een lichte heropleving. ACN diversifieerde prompt naar milieuproducten, de rijping van de nieuwe omzet is bezig.

In 1990 had Henry Christis een groeiend probleem. De kabelboom van een zonnebank is arbeidsintensief en vereist 10 % van de productiekosten. De montage van de 50 meter draad met klemmen en fittingen neemt minimum één tot anderhalf uur in beslag. Henry Christis : “Ik ontdekte daar en toen dat die arbeidskosten in Tsjechië veel lager zouden liggen.” In garages, op zolders en in schuren begonnen de dorpelingen van Horni Cerekev kabelbomen te monteren. Na de kabelbomen volgden het slijpen van kranen, de aankoop van de boerderij voor een hotel (er was gebrek aan degelijk logies), een businesscentrum en een verpakkingsbedrijf. Henry Christis : “Door het uitbesteden van de arbeidsintensieve activiteiten aan Horni Cerekev blijven in Kinrooi 33 werknemers aan de slag.”

Twee kantoren van het businesscentrum zijn al verhuurd aan een Nederlander die motorfietsen en fototoestellen invoert vanuit het Verre Oosten. Henry Christis : “Ik zoek voornamelijk kmo-bedrijven die willen invoeren of uitvoeren.” De verhuurprijs omvat elektriciteit, verwarming en het gebruik van de telefooncentrale, extra-diensten vertalingen, juridisch advies, marktonderzoek kosten 1500 frank per dag. Een aardgaslijn uit Rusland loopt dwars door Horni Cerekev. In het putje van de winter zakken de temperaturen tot min 25 C. Het aardgas in Horni Cerekev kost een derde van het aardgas in België. Nederlanders hebben een studie aangevat voor een zakenluchthaventje op de 48 hectaren van Rustikal en er leven plannen voor een golfterrein. In de toekomst moet 40 % van het hotelinkomen voortvloeien uit het toerisme, 60 % uit het zakenlogies.

De ondernemingen van

Henry Christis bestaan uit twee aparte zuilen : een Belgische met ACN (omzet 150 miljoen frank, twee derde zonnebanken, een derde milieuproducten) en Delta Systems (omzet 50 miljoen frank, infrarood- en plastic onderdelen) en een Tsjechische met de werkmaatschappij Montprint. Tussen de zuilen bestaat een persoonlijke band langs Henry Christis, geen vennootschappelijke band. De Tsjechische investeringen worden betaald met de inkomsten in Tsjechië. Op persoonlijke titel gaf Generale Bank een lening voor de Tsjechische initiatieven, het bankgeld in Tsjechië is zeer duur. Enthousiast zegt Henry Christis : “Er bestaan hier ongelooflijke kansen. Ik organiseer in Hotel Rustikal een wijnproeverij met Slovaakse appellation contrôlée. Die rode en witte wijn kost 40 frank per fles en is vergelijkbaar met de betere Franse merken.”

FRANS CROLS

HENRY CHRISTIS (ACN, BEDRIJVENCENTRUM RUSTIKAL) In Tsjechië ontdek ik elke week nieuwe en formidabele zakenkansen.