De beste klassieke cd’s van het jaar

We zijn er vroeg bij, maar u kunt de stormloop in de platenzaken maar beter voor zijn. Als voorbereiding op de eindejaarsfeesten selecteerde Trends de beste klassieke cd’s van het jaar.

Veel vuurwerk voor piano solo: een behoorlijke Beethoven en Schumann door Jonathan Biss (EMI 5.85894.2), virtuoos vingerwerk door Sergio Tiempo (EMI 5.8018.2), Amerikaanse muziek voor piano vierhandig door Irène & Yvonne Bugod (Solal SOL 001) maar vooral een zeer indrukwekkende prestatie van George-Emmanuel Lazaridis. Indruk maken was het image de marque van Franz Liszt en dat heeft deze jonge Griek goed begrepen. Met grote trefzekerheid, vooral in de linkerhand, laat hij een fors forte weerklinken – zonder er slagwerk van te maken – maar ook subtiele pianissimo’s, alles met een gezonde ‘drive’ in de Sonate in b en in de Grandes études de Paganini. Puik werk van het Britse merk Linn (ook de makers van topklasse hifi-equipment): de piano staat gewoon in uw huiskamer (Linn CKD. 282).

‘The Miracle of the Voice’ dekt absoluut de lading. Met deze dubbel-cd & dvd levert sopraan Natalie Dessay een visitekaartje af met sublieme staaltjes van haar veelzijdig talent. Ze is niet alleen een knappe zangeres – die met schijnbaar gemak de hoge fa haalt – maar ook een fantastische actrice die meteen in Hollywood aan de bak zou kunnen komen. Je zit op het puntje van je stoel bij haar Lucia di Lammermoor (Donizetti) en kippenvel gegarandeerd met haar Koningin van de Nacht ( Zauberflöte, Mozart) of Zubinetta ( Ariadne auf Naxos, Richard Strauss). Humor, verleiding, passie, drama ( Candide van Bernstein, L’enfant et le sortilège van Ravel) … Dessay kan het allemaal in een zeer hoge graad van perfectie (Virgin Classics 363332.2 & 6.363339.9).

Een potige portie maatschappijkritiek, verpakt als gezinsdrama in het woelige Rusland van de jaren 1930: Lady Macbeth of Mtsensk van Dmitri Sjostakovitsj. Nu het communisme gelukkig bijna helemaal van de aardbol verdwenen is, kunnen we ons nauwelijks nog voorstellen wat voor risico’s de toen amper 26-jarige Sjostakovitsj in 1932 liep met deze opera. Dat was nota bene dertien jaar vóór Animal Farm van George Orwell. Weinig beweging op de scène, maar de uitvoering onder leiding van Mariss Jansons is zo pakkend dat je blijft kijken/luisteren. Sopraan Eva-Maria Westbroek als Katerina ontroert sterk. Niet te versmaden: de Nederlandse ondertiteling op deze dubbel-dvd (Opus Arte OA. 0965. D).

Om het Mozartjaar 2006 grandioos af te ronden verschijnt bij Deutsche Grammophon een megaproductie: Mozart 22, alle 22 opera’s van Mozart, die dit jaar ook allemaal in Salzburg opgevoerd werden, op dvd. Een en ander behoort tot het allerbeste wat we u kunnen toewensen in een vreugdevol muzikaal jaar. De opera’s zijn ook afzonderlijk verkrijgbaar maar de hele box is een prima idee voor een supercadeau (DG 073 422).

Het is thuis nooit echt zoals in de concertzaal, maar toch luistert elke melomaan graag naar werk voor symfonisch orkest. In de categorie historische opnamen: box van 11 cd’s met de 15 symfonieën van Dmitri Sjostakovitsj onder leiding van Kyril Kondrashin (Melodia MEL. 1001065). Onze ‘pluim van het jaar’ gaat naar Ivan Fischer, het Festivalorkest van Boedapest, het Hongaars Radiokoor, sopraan Lisa Milne en alt Birgit Remmert. Deze versie van de Symfonie nr. 2 ‘Verrijzenis’ van Gustav Mahler is gewoon verbluffend! Een lichtvoetige Mahler kan eigenlijk niet, wél deze diafane visie van een dirigent die het drama ‘achter’ deze complexe partituur begrijpt en overbrengt (Channel Classics CCSA 23506).

Ook in de kamermuziek verdient een historische opname enige aandacht: de 15 strijkkwartetten van Sjostakovitsj (dit jaar 100 jaar geleden geboren) door het Borodin Quartet – nog steeds een referentie (Melodia MEL. 1001077). Prima uitvoering van de Zes Cellosuites van J.S. Bach door Viviane Spanoghe die doordringt tot het ‘ongeschrevene’ in deze muziek (Solal SOL 002). Het klarinetkwintet van Piet Swerts, met als solist Roeland Hendrickx, kreeg een Klara-Muziekprijs (Phaedra 92045), maar we hebben een ‘boon’ voor werk van Robert en Clara Schumann door Joris Van Den Hauwe (hobo) en Jean-Claude Vanden Eynden (piano). Schumann, die niet van blazers hield, vond het toch best in orde dat zijn Romanzen of Fantasiestücke op hobo, klarinet, altviool of cello uitgevoerd werden. Soms missen we wel de warmte van de klarinet of de flexibiliteit van een strijkinstrument, maar het hobospel van Joris Van Den Hauwe is bijzonder muzikaal (Et’Cetera KTC 5252).

Vier kerstcantates van Georg Philipp Telemann (1681-1767), die zoals tijdgenoot J.S. Bach prachtig werk schreef voor de belangrijkste religieuze feestdagen van het jaar: stijlvol uitgevoerd door G. De Reyghere & J. Zomer (sopranen), S. Dugardin (alto), M. Stenbaek (tenor), H. Claessens (bas) en Il Fondamento o.l.v. Paul Dombrecht (Fuga Libre FUG 520).

Met ‘ Noël’verrast mezzosopraan Anne Sofie von Otter ons met Scandinavische en Engelse carols, maar ook met kerstmelodieën van Bach, Gounod, Cornelius en Reger (DG 477.5725). En nu we het toch over religieuze muziek hebben: dubbel-cd, vers van de pers, In manus tuas – religieuze muziek uit Vlaanderen van Benoit, Mortelmans, Feremans … (Phaedra 92050).

W.A. Mozart haalde vaak de mosterd in Italië, maar had voor het genre concerto ook zijn eigen vader en ‘papa’ Haydn als voorbeelden. Wolfgang Amadé creëerde onder meer schitterende vioolconcerto’s. Julia Fischer speelt de sterren van het firmament. Het Vioolconcerto in D van P. Tsjaikovski prijkt op een cd samen met ander werk van de Russische romanticus: Sérénade mélancholique, Valse Scherzo, Souvenir d’un lieu cher (PentaTone 5186095), maar Fischer is vooral subliem in de Vioolconcerto’s nrs 1, 2 & 5van Mozart, waarin ze een onvoorstelbare maturiteit laat blijken (PentaTone 5186094).

Een wereldpremière: het lang verloren gewaande Celloconcerto ‘Militaire’ van Jacques Offenbach door Jerôme Pernoo en Les Musiciens du Louvre onder leiding van Marc Minkowski, samen met ander werk van dezelfde componist ( Ouverture Orphée aux enfers, Les Fées du Rhin, Ballet des flocons de neige). Heldere romantiek (Archiv 477.6403).

Een pretentieloos cadeau is de dubbel-cd Cara Klara 3: een hitlijst van bekende maar ook relatief onbekende streepjes ‘klassiek’, een selectie die getuigt van goede smaak (Universal 4428762.2).

Milo Derdeyn