Het tijdperk van de westerse overheersing loopt ten einde. De opstanding van Azië in de wereldpolitiek en de wereldeconomie, die al voor covid-19 aan de gang was, zal na de crisis in een nieuwe wereldorde worden verankerd. Het respect voor de westerse landen dat lang de norm was, zal plaatsmaken voor een groeiende achting voor de landen van Oost-Azië. De crisis kan het echte begin van de Aziatische eeuw markeren. De crisis benadrukt het contrast tussen de competente aanpak van de Oost-Aziatische regeringen (China, Singapore, Zuid-Korea en Taiwan) en de incompetente aanpak van westerse regeringen (zoals de Verenigde Staten, het Verenigd Koninkrijk, Frankrijk en Spanje). De veel lagere sterftecijfers in Oost-Aziatische landen weerspiegelen niet alleen de medische capaciteiten, maar ook de kwaliteit van het overheidsbeleid en de vertrouwenscultuur in de samenleving.
De wereld na de crisis zal een gehandicapt Westen en een stoutmoediger China zien.
Veel Aziaten waren geschokt door de onwil van sommige westerse regeringen om de wetenschap en epidemiologische modellen de politieke antwoorden te laten bepalen. Na een doofpotoperatie voor de uitbraak in Wuhan, die zonder meer rampzalig was, heeft China gedecideerd ingezet op goed wetenschappelijk inzicht en stevige openbare maatregelen om het probleem grondig aan te pakken. Het nam zijn verantwoordelijkheid door de genetische data vrij te geven zodra de wetenschappers het virusgenoom in januari in kaart hadden gebracht.
Als zo’n pandemie een halve eeuw geleden was uitgebroken, had het Westen die goed aangepakt en hadden de ontwikkelingslanden van Oost-Azië zwaar geleden. Vandaag is de kwaliteit van het bestuur in de regio de beste ter wereld. Het gevolg is dat landen na covid-19 Oost-Azië als een voorbeeld zullen zien, niet alleen voor de aanpak van een pandemie, maar voor besturen in het algemeen.
Er zijn grote verschillen tussen het communistische systeem van China en de samenlevingen van Japan, Singapore, Zuid-Korea en Taiwan. Maar ze hebben één ding gemeen: een geloof in krachtige overheidsinstellingen geleid door de knapste koppen. Die nadruk op meritocratie reikt ver terug in de confuciaanse cultuur. De toelatingseisen voor de Chinese Communistische Partij zijn erg hoog. Ze laat alleen de beste afgestudeerden toe.
De combinatie van de competentie en het zelfvertrouwen van Oost-Azië zullen de wereldorde transformeren. Dat is al begonnen. Twintig jaar geleden werd geen enkele VN-organisatie geleid door een Chinese onderdaan. Vandaag zijn dat er vier. Als het Internationaal Monetair Fonds en de Wereldbank bolwerken van westerse macht blijven en volhouden dat alleen Europeanen en Amerikanen op de winkel kunnen passen, zullen ze hun geloofwaardigheid verliezen, tenzij ze die laten beheren door Aziaten (en Afrikanen en Latijns-Amerikanen).
Nu de invloed van China op de wereldpolitiek toeneemt, zal het ook meer verantwoordelijkheid op zich moeten nemen. De Verenigde Staten hebben zich steeds meer teruggetrokken uit de VN-instellingen. China kan zijn nieuwe zelfvertrouwen gebruiken om een grotere rol te spelen. Voor de pandemie was de Wereldgezondheidsorganisatie verzwakt door een sinds de jaren zeventig door het Westen geleid streven om de bijdragen van de lidstaten te verlagen. Daardoor komt het grootste deel (80%) van haar budget nu uit vrijwillige bijdragen. China zou zich manifesteren als wereldleider door op te roepen de verplichte bijdragen terug te brengen tot het eerdere niveau van ongeveer 60 procent.
Dat zou pas een begin zijn. De wereld na de crisis zal een gehandicapt Westen en een stoutmoediger China zien. We mogen verwachten dat China zijn macht zal gebruiken. Paradoxaal genoeg zou een door China geleide wereldorde veel democratischer kunnen blijken te zijn. China wil zijn model niet exporteren. Het kan leven met een multipolaire wereld. De Aziatische eeuw hoeft niet onaangenaam te zijn voor het Westen of de rest van de wereld.
De auteur is de rector van het Asia Research Institute van de National University of Singapore
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier