De avonturen van goden, helden en nimfen (ze blijven sappig, soms tragisch)

De crème van de hedendaagse schrijvers wereldwijd werd gevraagd om de oude Griekse mythen te bewerken. Een boeiende toelichting bij die schatkamer van kunst en taal krijgen we alvast van Jo Claes.

Kreeg u te horen dat u een proteusnatuur hebt? Hopelijk vatte u het niet op als een compliment. Een proteus is een erg wispelturig mens, zeg maar irritant grillig. De betekenis is afgeleid uit de Griekse mythologie, waar de oude zeegod Proteus naar believen van gedaante kon veranderen. Niet alleen die uitleg, maar even goed een verhaal waarin Proteus een hoofdrol opeist, vinden we terug in Griekse mythen en sagen (Davidsfonds, 318 blz., 29,50 euro). De opvallend productieve Jo Claes rangschikte de Griekse mythen en sagen chronologisch, van het ontstaan van de wereld tot de roemruchte terugtocht van Odysseus na de Trojaanse Oorlog. Bij elke mythe horen spreekwoorden, stambomen of beeldrijke taal. Meestal staat er ook een foto van een schilderij of beeldhouwwerk afgedrukt. De ondertitel, Schatkamer van kunst en taal, is dus geen loze kreet én levert meteen een interessant perspectief op om naar de oude mythen te kijken. Op basis van de Griekse mythen verschijnen nu en de komende jaren romans van een plejade van internationaal gewaardeerde auteurs. Nogal wat Nobelprijsfähige schrijvers prijken op de lijst van de bewerkers die een eigentijdse en eigenzinnige bewerking maken van een mythe. Het project, waaraan 25 uitgeverijen meewerken, wordt ingeleid door het onlangs verschenen Mythen (Bezige Bij, 128 blz. 14,90 euro). Godsdienstwetenschapper Karen Armstrong zet beknopt (voor haar doen zelfs zeer beknopt) uiteen hoe mythen ontstonden en welke rol ze speelden in de maatschappij.

In de serie verschenen ook al twee romans. Jeanette Winterson bewerkte de mythe van Atlas en Herakles tot Zwaarte (Bezige Bij, 159 blz., 14,90 euro). Ze wurmt er krampachtig al te veel betekenissen in, zodat het nochtans bondige boek overladen aanvoelt – het werd een lome smoutebol in plaats van het beoogde exquise Wittamertaartje. Ook Penelope (Bezige Bij, 160 blz., 14,90 euro) van Margaret Atwood is niet de verhoopte diamant geworden, al maakt zij al meer werk van de personages in de mythe van de vrouw van Odysseus. Het grootse mythenproject is in mineur gestart.

Ondertussen pakt De Arbeiderspers uit met een herziene luxe-editie van Homerus’ Ilias en Odyssee, vertaald in Nederlandse hexameters door de gelauwerde H.J. de Roy van Zuydewijn (407 & 511 blz., 39,90 euro). De Ilias focust op de Trojaanse Oorlog tussen Grieken en Trojanen, de Odyssee vertelt de beruchte avonturen en dramatische terugkeer van Odysseus na de val van Troje. Wilt u al die verhalen snel, sober en summier geserveerd? Dan verwijzen we u naar Hein van Dolen en diens onverslijtbare pocket De Griekse mythologie in een notendop (Bert Bakker, nieuwe druk, 158 blz., 7,50 euro).

Jo Claes, Griekse mythen en sagen. Davidsfonds, 318 blz., 29,50 euro.

Luc De Decker