De artiesteningang

Artiesten, fotomodellen, cameralui… Over het sociaal statuut van werknemers uit de culturele sector heerst al jarenlang onduidelijkheid. Niet zo echter voor kunstenaars die aanbellen bij Payroll Services.

Payroll Services kwam zeven jaar geleden in Nederland tot stand vanuit de artiestenwereld. De directeur, Richard Molenaar, speelde zelf in een band en vond het schandalig dat muzikanten soms zeer lang op hun geld moesten wachten. Molenaar, die wat afwist van boekhouding en administratie, richtte dan maar Payroll op.

“We zijn heel voorzichtig begonnen met twee artiesten en een visagiste, maar ondertussen hebben we in Nederland wel een bestand van om en bij de tienduizend klanten,” aldus Molenaar. “Het kan gaan om een fotomodel dat eenmaal per jaar via ons wordt verloond, maar ook om een cameraman die wekelijks werkt. In België, waar we in november 1998 zijn begonnen, staan intussen al zo’n driehonderd personen ingeschreven.” Vorig jaar haalde het Belgische filiaal een omzet van 35 miljoen frank. Dit jaar moet dat dubbel zoveel zijn.

Interimkantoor.

Zowel in België als Nederland treedt Payroll op als een interimkantoor. Er zijn echter twee grote verschillen met de traditionele uitzendbureaus. Het eerste is dat Payroll zich heeft gespecialiseerd in de culturele en audiovisuele branche. De onderneming werkt dus in de eerste plaats met artiesten en freelancers uit die wereld (acteurs, setdressers, toneelmeesters, presentatoren, fotografen, cateringmedewerkers…). Het tweede verschil is dat Payroll zelf géén werk zoekt voor die mensen.

Als een cameraman bij Payroll staat ingeschreven, heeft die in principe rechtstreeks contact met zijn opdrachtgever. Wanneer beide partijen een akkoord bereiken over het aantal werkdagen, de vergoeding en de onkosten, stuurt de cameraman zijn contract op naar Payroll. Het is op basis van dat contract dat Payroll de voorheffing en de inhouding van de patronale bijdragen en de RSZ berekent. En het is uiteindelijk ook Payroll dat het nettoloon (ongeveer de helft van het oorspronkelijke bedrag) betaalt. De klant krijgt dan een loonstrookje waarop hij kan lezen welke bedragen werden ingehouden en afgedragen.

“Waar hij ook werkt, hij is bij ons in loondienst. Die persoon is juridisch gezien dus geen zelfstandige meer, maar voelt zich in de praktijk wel nog steeds zo,” aldus Carine Vanattenhoven, die samen met Manuela Ceuppens het Belgische filiaal van Payroll Services runt. “Alle administratieve lasten waarmee een freelancer wordt geconfronteerd, vallen weg. Bovendien betalen we standaard twee weken na factuurdatum, ongeacht of wij het geld al gekregen hebben of niet. Het enige dat we vragen, is zeven percent van het totaalbedrag.”

Payroll kan daarnaast ook het werkgeverschap overnemen van opdrachtgevers die vaak een beroep moeten doen op freelancers en oproepkrachten. Dat bespaart veel moeite. Velen willen die rompslomp immers ontlopen als de opdracht slechts op een korte periode betrekking heeft (een artiest die één optreden geeft of een cameraman die vijf dagen werkt). Klanten zien liever één totaalfactuur voor die werkzaamheden dan dat ze de artiest in dienst moeten nemen en zelf voor enkele dagen het loon moeten berekenen en risico’s moeten lopen met onder meer stempelgeld.

Muziekinstrumenten.

Ondertussen wordt er in België ook hard gewerkt aan een dienstverlening die in Nederland al vier jaar bestaat en die in het leven werd geroepen om muzikanten bij te staan bij de aankoop van hun materieel: Equipment Services. In theorie worden de instrumenten gekocht door Equipment Services en vervolgens doorverhuurd aan Payroll; in de praktijk gaat het evenwel eerder om een fiscale constructie, die uit de loonmassa van de artiest wordt gehaald.

Carine Vanattenhoven: “Een artiest reserveert een deel van zijn inkomen aan Equipment Services voor de aankoop van zijn instrument. Na enkele jaren (afhankelijk van de grootte van het bedrag) mag de artiest het materieel als zijn eigendom beschouwen. Wordt het contract voortijdig beëindigd, dan kan hij het instrument met het resterende bedrag afkopen van Equipment Services. Op die manier heb je helemaal geen reden meer om zelfstandige te zijn.”

v.v.