David Hockney

Felle kleuren, een veelheid van perspectieven en landschappen: het werk van David Hockney is onmiddellijk herkenbaar. Twee Parijse tentoonstellingen over een kunstenaar die uit de pop art is ontsnapt.

Het oeuvre van David Hockney, de Engelsman uit Yorkshire die in Californië woont en werkt, geeft steeds een intense indruk van openheid, het gevoel dat men onmiddellijk alles ziet wat er te zien is. Dat die indruk niet bedriegt, bewijzen de grote doeken en de twee gigantische schilderijen die onder de titel “Espace/Paysage” in het Parijse Centre Pompidou verzameld zijn. De tentoonstelling is zowel retrospectief (de jaren ’60 tot 1998) als thematisch: Hockneys geboortestreek, Yorkshire (het platteland en de industrie), de bergen van de Grand Canyon, de woestijnen van Californië en de blauwe zwembaden van Los Angeles. Beelden van de ‘AmericanDream’ in felle, pakkende maar ook kitscherige kleuren: een kunstenaar aan de grenzen van het hyperrealisme, van de uitgepuurde chromo (‘ A Bigger Splash‘, 1967).

Men heeft Hockney iets te snel geassocieerd met de pop art, waarvan hij de ideeën niet deelt. Hij trekt zijn lessen veel meer uit de kunstgeschiedenis, van Hogarth tot Magritte, om de kubisten en Picasso niet te vergeten. Het was dan ook een goed idee om, in een tweede tentoonstelling in het Musée Picasso, werken van de twee kunstenaars samen te brengen. “Het belangrijkste in Picasso’s laatste werken,” zegt Hockney, “is het gevoel dat de afstand opgeheven is”. Opgeheven door de manier waarop het beeld wordt voorgesteld, door de manier waarop het wordt gedeconstrueerd, waarop de gezichtshoeken toenemen en het werk zich opent voor de subjectiviteit van de schilder en die van de toeschouwer – die niet noodzakelijk samenvallen. Als landschapschilder heeft Hockney trouwens beetje bij beetje de mens van zijn doeken doen verdwijnen. De gladde, geconcentreerde koelheid van de jaren ’70 is vervangen door een grote diversiteit in zijn penseelvoering en een buitengewone soepelheid in zijn composities: een schilderij van Hockney kan soms tien andere verbergen. Die rijkdom leidt af en toe tot overdrijving, zoals in de twee zichten op de ‘ Grand Canyon‘: het ene telt 96 doeken en het andere 60, met afmetingen van 3 bij 7 meter. Achter die overdaad, die zelfs uit de overdreven agressieve kleuren naar buiten komt, gaat echter een kunstenaar schuil die stoutmoedig kan zijn, bijvoorbeeld wanneer hij de stoel van Van Gogh schildert of het platteland van Yorkshire met kleuren doorploegt.

“Espace/Paysage” in het Centre Pompidou, Galerie Sud, Paris 75004.

Tot 26 april, van 10 tot 22 uur, behalve op dinsdag.

“Dialogue avec Picasso”, Musée Picasso, 5 rue de Thorigny, 75003 Paris. Tot 3 mei, van 9.30 uur tot 17.30 uur, behalve op dinsdag.

Alain Delaunois