Cruciale weken/maanden

We naderen stilaan het einde van een vrij turbulent beursjaar 2015. Weliswaar met de klassieke patronen binnen het jaar, maar wel een zeer uitgesproken vorm, vooral dan op de Europese aandelenmarkten. Wall Street beleefde, op de periode augustus-oktober na, een eerder saai beursjaar op indexniveau. In Europa was het voorjaar wel erg sprankelend en extreem gunstig voor de aandeelhouders dit jaar, de zomer erg negatief met als reactie weer een redelijk uitzonderlijk positieve maand oktober. De voorlaatste maand van het jaar is dan eerder gemengd en afwachtend.

Want eigenlijk is er de voorbije jaren nog niet zoveel veranderd. Opnieuw is er de algemene verwachting dat de maand december gedomineerd zal worden door de centrale banken, in het bijzonder de Europese Centrale Bank (bijkomende stimulusmaatregelen verwacht op 3 december) en de Federal Reserve (eerste renteverhoging sinds 2006 verwacht op 16 december).

Recessie in de bedrijfswinsten

De essentiële vraag voor aandelenbeleggers is of deze verwachte acties de beurzen nieuw stijgingspotentieel kunnen geven. Gezien de recente geschiedenis zouden we vooral voor de Europese aandelenmarkten geneigd zijn om daarop positief te antwoorden. Maar om daarin te slagen, zal Wall Street niet (substantieel) mogen terugvallen en/of zal de Amerikaanse dollar (USD) uit de vork van 1,05 tot 1,15 USD per 1 euro (EUR) moeten breken en oprukken richting pariteit.

Anderzijds moeten we blijven herhalen dat de belangrijkste stoorzender voor de westerse beurzen dit jaar de bedrijfswinsten zijn. Op basis van de meest recente prognoses zouden de jaarwinsten van de bedrijven uit de Standard&Poor’s500-index voor het eerst sinds 2009 kunnen dalen (voorlopige voorspelling -0,3 %). Na 93 % van de S&P500-index die hun winsten over het derde trimester hebben gepubliceerd, staan we op -1,8 % tegenover vorig jaar. En omdat ook al sprake was van een terugval in het tweede kwartaal riskeren we een zogenaamde ‘winstrecessie’ mee te maken. Ook in Europa is het verwachte herstel in de winstmarges dit jaar er niet gekomen op het niveau van de Stoxx600-index. Al heeft dat op de eerste plaats te maken met de energie- en de grondstoffensector.

Dus als de haussemarkt sinds maart 2009 -intussen 80 maanden oud tegenover een gemiddelde de afgelopen eeuw van 57 maanden- nog een verlengstuk wil krijgen, dan zullen de omzet- en winstontwikkeling zo snel mogelijk moeten herstellen. Met op de piek een klim van 215 % voor de S&P500-index(gemiddelde van 165 %) is dat geen vanzelfsprekendheid. De langetermijnindicatoren blijven verzwakken en een val onder 1850 punten voor de S&P500-index en onder 330 punten voor de Stoxx600-index (3000 punten voor Eurostoxx50-index) betekent immers een nieuwe berenmarkt (baissemarkt; dalende beurstendens). Zo ver is het nog niet. De trend is tot nader order opwaarts. De eerstvolgende weken/maanden zijn echter wel cruciaal voor de westerse beurzen om die tendens positief te houden. Waakzaamheid is in elk geval geboden om snel te kunnen bijsturen, indien nodig!