Bank Chaabi van Marokko kreeg een fikse boete wegens het witwassen van druggelden uit Antwerpen. Marokkaanse vzw’tjes zijn Antwerpse verdeelcentra voor marihuana. Is het Antwerpse hasjmilieu een poot van een internationaal Marokkaans netwerk ?
De broers Y. en M. Za., die momenteel terechtstaan voor de Correctionele Rechtbank in Antwerpen, bezorgden de Bank Chaabi van Marokko een Belgische primeur. Mohammed Ze., de Antwerpse kantoorhouder van de bank, werd midden mei jl. aangehouden op verdenking van het witwassen van druggeld. De rijkswacht legde de zegels op het Chaabi-kantoor in de Antwerpse Kerkstraat. Een maand later volgde de eerste boete die de Commissie voor het Bank- en Financiewezen (CBF) ooit oplegde wegens witwassen. Bank Chaabi van Marokko moest 5 miljoen frank betalen.
Zaakvoerder Mohammed Ze. versaste via de “smurfmethode” (het opsplitsen van grote sommen in coupures van minder dan 400.000 frank) voor ongeveer een miljard frank naar Marokko. De Bank Chaabi werd veroordeeld omdat het toezicht op de operaties mank liep.
“De interne audit was niet of alleszins zo slecht georganiseerd, dat het fout moèst lopen,” klinkt het bij de CBF. “En dat is beleefd uitgedrukt.” Insiders uit de bankwereld zijn minder diplomatisch. “Het kon niet anders of de leiding van de bank moest ervan op de hoogte zijn,” klinkt het. “De directie ging er prat op dat men er een financiële transactie kon laten uitvoeren onder de naam Mickey Mouse.”
Meester Werner Lens, de verdediger van Mohammed Ze., zal alvast onschuldig pleiten in het (nog niet afgeronde) onderzoek naar het witwassen. “Mijn cliënt voerde slechts argeloos de instructies uit die hem door de directie werden opgedragen,” zegt hij. “Hem kan dus niets worden aangewreven.”
Algemeen directeur Fihri Fassi van de bank werd door de Antwerpse rijkswacht ondervraagd. “Maar de vogel is gevlogen,” klinkt het op het Antwerpse Justitiepaleis. Fassi kwam vrij op borgtocht en werkt sinds verleden maand in Marokko als hoofd van het department Ontwikkeling. “Een promotie,” aldus een gewezen medewerker.
Fassi’s opvolger Tassi bestempelt het witwasdossier als een “spijtige fout”. Maar : “Er is geen sprake van een bepaalde frauduleuze systematiek. Onze informatica was gewoon niet in staat eventuele witwasoperaties op te sporen.”
STAATSKARTEL ?
Chaabi Bank België is onderdeel van de Crédit Populaire, een Marokkaanse bank met een publiek karakter. Daarmee krijgt het dossier een politiek tintje.
In het verleden werd al gewezen op de verwevenheid van het financieel-economische, politieke en drugmilieu in Marokko. Vorig jaar lekte een rapport uit van het prestigieuze Observatoire Géopolitique des Drogues. Conclusie : Marokko is de grootste exporteur van hasj in de wereld. En Marokkaanse gezagdragers zijn van hoog tot laag betrokken bij de drugshandel.
De Europese Unie, de opdrachtgever voor de studie, weigerde het rapport in ontvangst te nemen, omdat de verregaande politieke conclusies de relaties met Marokko steunpilaar in de strijd tegen het fundamentalisme zou vertroebelen.
Het rapport kreeg de nodige aandacht in de Nederlandse pers. Ook progressieve redacties, zoals de Volkskrant, verwezen naar de couscous-connectie tussen Marokko en de Marokkaanse gemeenschap in Nederland.
De Nederlandse parlementaire commissie Van Traa, die zich boog over politiemethodes, wees erop dat de drughandel, ook bij Marokkanen uit de eerste generatie, als een normaal fenomeen wordt geaccepteerd. Meer dan de helft van de topverantwoordelijken van grote moskeeën is volgens informanten betrokken bij de drugtrafiek of het witwassen van drugwinsten. Banken en andere ondernemingen rond de moskeeën zijn tussenschakels voor deze bedrijvigheid. Het geld wordt met actieve steun van plaatselijke autoriteiten geïnvesteerd in Marokkaanse vakantieverblijven, wooncomplexen en andere immobiliën.
Volgens Willy Bruggeman, de tweede man van Europol (Den Haag), is de zaak rond de Bank Chaabi in elk geval “atypisch”. Immers : “De winsten uit de drughandel worden meestal cash naar Marokko gebracht. We volgen de Chaabi-zaak dus met aandacht als een nieuw fenomeen.”
Insiders wijzen er echter op dat de situatie in Marokko recent gewijzigd is. “Vroeger stuitten we in drugonderzoeken op een muur bij onze Marokkaanse collega’s,” klinkt het op het Antwerpse Justitiepaleis. “Maar er is een grote kuis aan de gang. Eindelijk werkt het Marokkaanse gerecht mee in onze onderzoeken.”
Bestaat er in België zoiets als de couscous-connectie ? Onderzoekers weigeren zo’n verregaande conclusie te trekken. De broers Za. waren immers niet betrokken in de hasj-handel, maar in de cocaïnetrafiek. “Cocaïne is momenteel het monopolie van Colombiaanse drugkartels, die werken met Nigeriaanse of Oost-Europese clans als onderaannemer voor het criminele werk,” aldus Bruggeman (Europol). “Marokkaanse kartels met uitlopers in Nederland, maar ook in België en Frankrijk, zijn dan weer actief in de hasj-handel. Wegens hun gesloten karakter zijn etnische minderheden eerder vatbaar voor de georganiseerde misdaad.”
Rijkswachtadjudant Salaets, van de Antwerpse cel Clandestiene Immigratie en Tewerkselling, relativeert : “Er is geen enkel bewijs dat Antwerpse Marokkanen, zoals in Nederland, het onderdeel vormen van een strak georganiseerd crimineel milieu. We weten dat er wordt gedeald in sommige Marokkaanse vzw’tjes in het Antwerpse. Het zijn eerder kleine zelfstandigen, die het eigen gebruik of een zekere luxe een BMW, een chic appartement willen financieren.”
“De meeste hasj wordt ingevoerd uit Nederland, waar hij vrij te verkrijgen is,” meent commandant Fernand Van Der Jeught, hoofd van de Rijkswachtbrigade in Antwerpen. “Ik zie geen directe link met Marokko. Het is een geïsoleerd fenomeen. Ook de cocaïnehandel, waarin een Marokkaanse bank werd genoemd, is een zuiver Belgische drugszaak.”
Dat wat Antwerpen betreft. Maar hoe is de situatie in Brussel ? “We hebben hier weinig te maken met marihuana,” klinkt het bij politiecommissaris Johan De Mol van Schaarbeek. “Cocaïne en heroïne vormen een groter probleem. Maar die handel is vooral in handen van een aantal Turken en Latijns-Amerikanen. Het is een feit dat we nogal wat marihuanaverdelers terugvinden in het Marokkaanse milieu. Maar van een georganiseerd kartel vonden we geen bewijzen.”
Professor Cyriel Fijnaut (criminoloog) en adviseur van de commissie Van Traa vindt deze uitspraken “gratuit”. “Geen bewijzen ?,” vraagt hij zich af. “Heeft men wel gezocht naar een Marokkaans kartel ?”
Op het Centrum voor Bijzondere Opsporingen van de Rijkswacht antwoordt men negatief op deze vraag. “Ik wèèt niet of er een Marokkaanse maffia bestaat,” zegt kapitein Corion van de drugsectie. “Er lopen wel verschillende onderzoeken naar de handel van softdrugs binnen de Marokkaanse gemeenschap, maar van een grootscheepse strategische analyse is geen sprake. We hebben nu eenmaal onze prioriteiten. In ons onderzoek naar de heroïnehandel staan we een stuk verder. Voor softdrugs liggen de zaken anders.”
Criminoloog Fijnaut : “Nederland kwam na één tot anderhalf jaar observatie en onderzoek tot de conclusie dat er een nauwe verwevenheid bestond tussen de Marokkaanse gemeenschap en het drugmilieu. Hasjgeld circuleerde in de legale economische wereld, die het geld oversaste naar Marokko. Een onderzoek naar dit fenomeen in België ligt dus voor de hand.”
HANS BROCKMANS
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier