Contrast van economische groei met protectionisme
De beste economische conjunctuur is merkbaar in de VS en Europa, maar de groei blijft gematigd. In China neemt de groei sneller toe dan aangekondigd. Bovendien is er een zekere heropleving van de grondstofprijzen. Het gaat dus helemaal niet slecht, maar toch steekt protectionisme de kop op. Onder meer, maar niet alleen, in de VS.
De jongste tijd nemen meer en meer leiders van westerse landen het woord protectionisme in de mond. Ze kondigen maatregelen aan om de vrije handel te bemoeilijken of zelfs te verhinderen, via nieuwe belemmeringen of invoertarieven die zowel het vrij verkeer van goederen als de mobiliteit van mensen bemoeilijken.
Ook (investerings)kapitaal tegenhouden is een vorm van protectionisme. Toch gaan in Europa stemmen op om vreemde investeerders grondig te controleren. Die houding is vooral tegen China gericht, dat na de VS en Japan in een aantal landen bedrijven overneemt. Voorbeelden zijn het robotbedrijf Kuka in Duitsland, de haven van Piraeus in Griekenland en vele westerse banken waarin Chinese bedrijven of de Chinese overheid fors (willen) investeren.
Het machtige China investeert
Het is niet voor het eerst dat Chinese bedrijven of overheden in Europa en de rest van de wereld investeren. Dat zorgt voor vers kapitaal en jobs, maar toch is Europa ongerust. Onder meer omdat buitenlandse investeerders technologie, een van onze competitieve voordelen, van ons kopen.
De Chinese overheid eiste voor Westerse investeringen altijd de oprichting van een joint venture met een lokale partner. Maar omgekeerd komen Chinese bedrijven bij ons rechtstreeks bedrijven kopen zonder joint venture. Sommige westerlingen krijgen het gevoel dat we onze ziel verkopen. Enkele jaren geleden was er een soortgelijk fenomeen met Japan, dat land telt ca. 127 miljoen inwoners en China 1,38 miljard. Toch wel een andere dimensie.
Vrij verkeer van (investerings)kapitaal bemoeilijken is ook een vorm van protectionisme.
Groeilanden: voor of tegen vrijhandel?
Net als Mexico, Oekraïne en Vietnam blijven heel wat groeilanden globalisering en economische vrijhandel voorstaan omdat ze erbij winnen. Andere landen, zoals India en Saudi-Arabië, willen zetten eerder in op liberalisering en privatisering om buitenlandse investeerders aan te trekken. Zo willen ze in elk geval de zuid-zuideconomie bevorderen en ontwikkelen.
De BRICS-landen en Argentinië van hun kant, werpen handelsbarrières op om de lokale industrie en jobs af te schermen. Rusland, met de Sovjetunie als voorloper, is al sinds lang protectionistisch ingesteld en hanteert handelsbarrières om de economie te beschermen en voor politieke doeleinden.
Populisme neemt toe in Europa
Wellicht is Europa lange tijd wat te braaf en open geweest en hadden we wat protectionistischer moeten handelen? Het is precies omdat we in het westen te lang dralen, dat populisten het woord nemen. We hoeven niet Donald Trump met zijn retoriek achterna te hollen, maar de invoering van billijke regels is aangewezen.
Het comparatieve voordeel van Ricardo
“Globalisering introduceert ongetwijfeld positieve elementen in de economie en de samenleving. Denk aan de verbetering van de wereldwijde welvaart en aan de uitwisseling van ideeën, mensen, goederen en technologie. En dat kan in verschillende sectoren leiden tot een specialisering op hoog niveau. Al in het begin van de 19de eeuw wees de Britse econoom David Ricardo daarop met zijn model van het comparatieve voordeel.”
Credendo Trade Forum 2017
Donderdag 7 december organiseren Credendo en Trends-Tendances de derde editie van het Credendo Trade Forum 2017, een forum dat zich richt op de wereld van de export met focus dit jaar op protectionisme en globalisering.
Inschrijvingen en volledig programma:
Lees hier de andere artikels uit dit dossier.