Almaar meer landen treden strenger op tegen telefoneren tijdens het autorijden. Of moeten we zeggen: de overheid treedt strenger op tegen rijden tijdens het telefoneren? De drang naar telefoneren én rijden wijst op een interessant fenomeen. We waarderen de smartphone meer dan onze auto. We willen chatten, nieuwssites volgen, mailen, onze Facebook- pagina raadplegen, ook in de auto. Koning auto wordt almaar meer verdrongen door keizer internet. Economen zouden stellen dat de marginale bevrediging die we halen uit een minuut facetimen veel groter is dan een minuut achter het stuur zitten.
Mocht je nog twijfelen of de chauffeurloze auto een toekomst heeft, dan geef je al twitterend achter het stuur het antwoord. Een eigen auto voor functionele verplaatsingen zal in 2050 zo passé zijn. Als je nog een eigen auto hebt – en waarom zou je die nog hebben? – zal die onderdeel zijn van een effectief aangestuurd geïntegreerd vervoerssysteem. Effectieve systemen zijn gespecialiseerd en hiërarchisch. We zullen verkeersmiddelen krijgen die zich toespitsen op de final mile, kokers die ons naar het dichtstbijzijnde knooppunt brengen. Daar zullen we overstappen, zonder tijdverlies uiter-aard, op transportunits voor de kortere afstand, meestal voor boodschappen of lokale ontspanning, voor onderwijs en cultuur. De volgende overstap, opnieuw zonder noemenswaardig tijdverlies, is voor nationale verplaatsingen, en de keten zal ooit wel eindigen in intergalactische verplaatsingen. Maar voorlopig is intercontinentaal al meer dan genoeg.
Wie wenst in zo’n systeem nog een eigen auto? Ik woon in Londen en mis mijn auto geen minuut. Maar als ik in Brussel-Zuid aankom, bestemming Puurs, begint de miserie zonder auto. De aansluitingstijden doen me de das om. In Mechelen moet ik meestal een klein uur wachten. De lokale horeca heeft al goed verdiend aan mij.
Een auto is nog altijd de beste oplossing voor een vervoersprobleem. Maar marketeers weten: mensen willen geen boor, ze willen een gat in de muur. Na een tijdje heeft iedereen toch een boor. Dan is het tijd om na te denken over de vraag: zijn er andere methodes denkbaar om gaten in muren te krijgen? Zijn gaten wel nodig? Zijn muren wel nodig? De auto is een eeuw lang een product geweest dat iedereen wilde. Maar almaar meer mensen willen geen auto, maar efficiënt vervoerd worden en… ze willen vooral op elk moment verbonden zijn met keizer digitale wereld.
Romantische zielen zullen heimwee hebben naar de tijden waarin we zelf stuurden, schakelden, sportief of op grootvaders wijze door het verkeer laveerden. Net zoals we heimwee hebben naar de leuke tijden op de boerderij, niet beseffend hoe hard dat leven wel was. Zult u heimwee hebben naar tanken, in de file staan, naar de garage, de autokeuring en de carwash gaan, en daar wachten? We geven niet graag onze controle uit handen. Maar als je echt graag bang bent om de controle te verliezen, moet je beseffen dat de algoritmes waarmee het hele verkeersnet zal worden aangestuurd, kunnen worden gehackt door groepen met slechte bedoelingen, of… door robots die zich bedreigd voelen. Als de grote opstand der internetrobots (vaak afgekort tot ‘bots’) eraan komt, leggen ze gewoon het verkeer lam, of nog waarschijnlijker, ontvoeren ze ons naar plaatsen waar zij inschatten dat ze ons het best – hopelijk tijdelijk – onder controle houden. Probeer op zulke momenten niet een ander vervoermiddel te gebruiken, ook dat staat onder controle van de bots.
Onze maatschappij wordt almaar complexer. Ze verandert ook in een zelden gezien tempo. In zulke systemen zou je sterk moeten decentraliseren. Dan heb je stadstuintjes, lokale restaurantjes en winkeltjes en… een eigen auto nodig. We gaan net de omgekeerde weg op, we kopen eten via wereldwijde supply chains, en het lokale restaurant is ook al een deel van een keten. Al die ketens worden aangestuurd door dezelfde algoritmes, bots of de nieuwste versie van artificiële intelligentie. En die zullen almaar meer op elkaar worden afgestemd, lean and mean, just in time. Veel plaats voor de mens zal daar niet meer zijn. Die kan zich dan wel eindeloos bezighouden met spelletjes op het internet.
De auteur is professor-emeritus aan de Vlerick Business School.
MARC BUELENS
Mensen willen geen boor, ze willen een gat in de muur.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier