CENTRAAL TOEZICHT

Door Nationale Bank?

De fusie van banken en verzekeraars is ook een Belgisch verschijnsel. KB, Cera en ABB blazen samen hoge noten. De mogelijke verwerving van Generale Bank door Fortis versterkt de trend. Fortis plooit een waaier open van financiële en schier-financiële dochters: banken, verzekeringsbedrijven, spaarbanken, beleggingsfondsen, zorgverzekeraars. “We staan dus logischerwijze voor een omslag bij de toezichthouders. Op dit ogenblik deelt de Belgische politiek en delen de controleorganen het toezicht op in vakjes; een vakje banken, een vakje verzekeringen, een vakje beleggingen, een vakje pensioenfondsen. De producten en diensten die niet passen in de vakjes worden verdrongen naar een grijze zone, zonder of met een zwakke controle. De overheid moet toezicht houden op het betalingsverkeer en het vertrouwen in het spaarwezen beschermen. Dat is essentieel voor de economie. Het denken in vakjes, de sectorale aanpak, is tegen de trend van de tijd want de grenzen tussen de financiële instellingen vervagen en de grenzen tussen de producten vervagen. Een pensioencontract is een verzekering en een spaarvorm. Ik pleit voor een productgericht toezicht. Als een warenhuis een lening toestaat, is er nu geen toezichter. Een lening is een lening, ook als ze door Delhaize wordt verstrekt,” zegt VLD-senator Luc Coene, specialist in financiële wetgeving en oud-kaderlid van de Nationale Bank.

In 1934 – een Stunde Null voor de organisatie van de financiële wereld in België en haar dito toezicht – ontstond een driepikkel. De Nationale Bank, de Bankcommissie en het Herdisconterings- en Waarborginstituut(HWI) verdeelden de controlefuncties onder elkaar. Later kwam de Controledienst der Verzekeringen daarbij. Het HWI versmelt omwille van de euro en het einde van de Belgische frank met de Nationale Bank. De Nationale Bank zelf wordt uitgehold, want haar monetaire taak wordt overgenomen door de Europese Centrale Bank. Luc Coene: “Voor mij ligt het voor de hand dat het toezicht in België bij één instelling hoort. De Nationale Bank lijkt me voorbestemd te zijn voor die taak en daarin speelt niet mijn eigen achtergrond mee. In deze kwestie bestaan amper partijpolitieke klemtonen, buiten het feit dat een veelheid van instellingen een gedetailleerdere controle betekent – aldus de socialistische traditie – en de liberalen minder voelen voor dergelijk micromanagement van het toezicht.”

“Het politieke debat over de toezichthouders is nog niet geopend, er zijn gesprekjes en opmerkingen in de wandelgangen. In een volgende legislatuur kunnen we deze problematiek niet voor ons uit blijven schuiven. Ik neem me voor om daarover wetgevend werk te doen,” aldus Luc Coene. Hij laat meteen horen dat we hier ook te maken hebben met de zogenaamde wet van de remmende voorsprong. Grote ongelukken met Belgische financiële instellingen zijn zeer uitzonderlijk, dus gebeurt de modernisering niet. In België ontplofte geen Barings of ontbreekt een BCCI-schandaal. Bank Max Fischer is vervelend, maar geen financiële tornado: “Hieruit wordt gemakshalve afgeleid dat er niks moet veranderen. Ik meen van wel, anders verliezen we zelfs een concurrentieel voordeel in vergelijking met de buurlanden. Een moderne toezichthouder die met één blik de witte en de grijze zone van de financiële diensten surveilleert, is positief voor het sparen en het financieren van het bedrijfsleven.” En de Europese Unie? Luc Coene: “De richtlijnen van de EU bevoordeligen de sectorale aanpak, dus zijn tegendraads.”

Frans Crols