Ceci n’est pas un energiebeleid

Bijna tien jaar na de vrijmaking is de Belgische energiemarkt een lachertje. De entente tussen Suez en de Belgische politiek blijft schaamteloos de energieverbruiker melken via schimmige, om niet te zeggen illegale deals.

Het jongste symbooldossier is dat van Distrigas & co, een dochter van Distrigas die transitlijnen doorheen België uitbaat. Deze activiteiten horen voor het grootste deel wettelijk toe aan de netbeheerder Fluxys. Toch bedisselden de aandeelhouders van Distrigas en Fluxys (in beide gevallen zijn de referentieaandeelhouders Suez en de gemeenten) een deal waarbij Fluxys liefst 900 miljoen zou betalen voor de transitactiviteiten. Suez en de gemeenten passeren langs de kassa, de aardgasverbruiker is de sigaar. De toezichthouder, de Commissie voor de Regulering van de Elektriciteit en het Gas (Creg) wou daar echter, met de Europese en Belgische wetgeving in de hand, niet van weten.

Daarom werkte de regering – die maandag 250 miljoen euro wist los te krijgen van de energiesector voor haar begroting – aan een interpretatieve wet die de waarde opnieuw omhoog zou krikken. De Creg torpedeerde ook die deal, door de transittarieven met 70 tot 75 % te verlagen. Daardoor werd Distrigas & co een pak minder waard. De regering schorste vorige week vrijdag de Creg-beslissing, want ‘die gaat in tegen het energiebeleid van België’.

Het moet een primeur zijn dat de aandeelhouders van een bedrijf zoveel mogelijk willen betalen voor een overname, en dat ze stennis maken als een onafhankelijke regulator de overnameprijs onderuithaalt. Dit is het Belgische surrealisme van Magritte in overtreffende trap. Waarom horen we de onafhankelijke bestuurders van Fluxys, die het belang van de onderneming horen te verdedigen, niet? Waarom neemt het management van Fluxys geen stappen om een zo laag mogelijke overnameprijs uit te brand te redden? Misschien omdat Jean-Pierre Hansen, CEO van Electrabel, ook voorzitter is van de raad van bestuur van Fluxys, en Sophie Dutordoir, de voormalige eerste luitenante van Hansen, nu CEO van Fluxys is.

Schrijnend is ook de eenzijdige informatie die minister Paul Magnette (PS), Publigasvoorzitter Daniel Termont en het VBO de wereld insturen. Volgens hen zou de tariefaanpassing de economie schade toebrengen. Het is een redering die puur de eigen belangen verdedigt en voor de rest kant noch wal raakt. De lijst argumenten die aantonen dat dit een goede zaak is voor de aardgasmarkt en de Belgische economie, is veel langer.

Dit dossier toont nogmaals dat een echte vrijmaking van de Belgische energiemarkt er maar komt als de gemeenten de gezamenlijke financiële belangen (onder meer via Distrigas) doorknippen. Zolang de overheid rechter en partij is, kan u wel raden wie aan het langste eind trekt. Electrabel (nu Suez) had dit jaren geleden al begrepen, verbond zijn lot met dat van de gemeenten, en profiteert zo van de schizofrene overheidsrol in de energiemarkt. (T)

Door Daan Killemaes en Luc Huysmans