BRUSSELS ATELIER ONDERZOEKT DE STEDELIJKE ECONOMIE

De zevende editie van de Internationale Architectuur Biennale Rotterdam (IABR) presenteert in zestig projecten een toekomstbeeld voor onze steden. De focus ligt op de next economy. Een deel van de projecten kwam tot stand in de eigen ‘Ateliers’. Daar wordt in samenwerking met overheden ontwerpend onderzoek gekoppeld aan bestaande opgaven. Tijdens deze editie gebeurt dat in Rotterdam, Utrecht, Groningen, Albanië en Brussel, met het Atelier ‘De Productieve Metropool BXL’. Dit Brusselse Atelier onderzoekt hoe ruimtelijke kwaliteit en stedelijke economie elkaar versterken.

Overigens maken de Brusselaars Joachim Declerck (Architecture Workroom Brussels) en Freek Persyn (51N4E) deel uit van het internationale curatorenteam.

George Brugmans, algemeen directeur van IABR, benadrukt dat de Ateliers geen vrijblijvende denkoefening zijn: “We zijn weliswaar een culturele organisatie, maar we zetten de vrije ruimte van de cultuur in om echte verandering te veroorzaken. Met andere woorden, de overheden waarmee we samenwerken, gaan er aan de voorkant met een echte, bestaande opgave in en komen er aan de achterkant met een echte, toepasbare oplossing uit. Wat wij doen, is hen een ‘omweg’ bieden door de culturele ruimte, een uitnodiging om een paar jaar samen aan het werk te gaan in een safe place for dangerous ideas. Zo kunnen verschillende partijen, belangen, agenda’s en perspectieven tijdelijk rond een lastige opgave worden samengebracht. Het is een veilige plek om out of the box te denken, om meningen en belangen even los te laten, de hinder van bestaande regelgeving, politieke loopgraven en over de schouder meekijkende media tijdelijk af te schudden en samen met ontwerpers uit te zoeken hoe je verder kunt komen. Dan kun je samen, dus als alliantie van belanghebbenden, doelgericht vooruitkijken en vragen: ‘Wat willen we eigenlijk?’ Een ontwerpend onderzoek helpt daar enorm bij.”

De IABR-2016 tentoonstelling toont een spectrum van mogelijke ‘toekomsten’. Welke projecten vindt u inspirerend?

GEORGE BRUGMANS. “Het correcte antwoord is natuurlijk ‘allemaal’. Ik wil ook niet kiezen, al is het maar omdat op dit moment nog niet alle projecten klaar zijn. Van de belangrijkste drie onderzoeksvragen die we hebben uitgezet – rond de gezonde stad, de productieve stad en de duurzame groene stad -, is de meest stevige respons gekomen op die laatste kwestie, de vraag naar de relatie tussen energietransitie, stad en landschap. Een actueel probleem natuurlijk; het Klimaatverdrag van Parijs heeft de urgentie ervan nog eens onderstreept. Steden verbruiken ruim 65 procent van alle energie en zijn verantwoordelijk voor 70 procent van de CO2-uitstoot. Er moet dus iets veranderen in de manier waarop we een stad maken, willen we die 2 gradendoelstelling halen. En tegelijkertijd biedt de energietransitie ons een enorme kans op nieuwe werkgelegenheid en economische ontwikkeling. Ruimtelijk ontwerp en de ‘next economy’ komen daar dus heel vanzelfsprekend, potentieel profijtelijk en inspirerend samen.”

IABR 2016-The Next Economy, van 23 april tot en met 10 juli in de Fenixloods II in Rotterdam. www.iabr.nl