Bouwsector wil af van oubollig imago

De Confederatie Bouw, de belangrijkste werkgeversorganisatie in haar sector, organiseerde vorige week haar tweede Bouwforum, met innovatie als rode draad.

We willen het publiek vooral bewust maken van het belang van innovatie voor ondernemingen,” verklaart Robert de Mûelenaere, de gedelegeerd bestuurder van de Confederatie Bouw. “Tegelijk is het onze bedoeling om duidelijk te maken dat de bouw centraal staat in het innovatieproces. Die roeping van onze sector wordt niet altijd erkend.”

De bouw heeft een enorme impact op het sociale leven. Eén vijfde van alle Europeanen werkt in de bouw of een aanverwante sector. In België is hij goed voor een omzet van ruim 28 miljard euro. Toch sleept de bouw dikwijls een negatief imago mee. Veel mensen beschouwen de sector als verstard en conservatief. Nochtans bekleedt volgens De Mûelenaere innovatie wel degelijk een belangrijke plaats in de bouw, al verloopt de doorbraak ervan trager dan elders. Dat heeft alles te maken met de sterke reglementeringen en normen waaraan de bouwsector gebonden is. Die versnippering vormt een rem. In andere sectoren worden ontwerp, materiaalkeuze, engineering en productie gerealiseerd of toch gecontroleerd binnen hetzelfde bedrijf. In de bouw liggen die taken verdeeld tussen opdrachtgever, architect, studiebureaus en aannemers.

Een andere hindernis zijn de bepalingen in aanbestedingsprocedures. Die maken soms innovatie of technische vooruitgang onmogelijk. “Die belemmeringen moeten zoveel mogelijk worden weggenomen,” aldus de Confederatie Bouw. “Publiek-private samenwerking voor de financiering en verwezenlijking van hoogtechnische werken moet nog meer worden aangemoedigd. Opdrachtgevers moeten via fiscale voordelen worden gestimuleerd om te kiezen voor innoverende, energiebesparende en milieuvriendelijke oplossingen.”

Bouwen op de maan?

Volgens de gedelegeerd bestuurder kan de bouwindustrie wel conservatief lijken, maar boekt ze bij nader inzicht toch veel vooruitgang. Om dat te beklemtonen, was behalve premier Guy Verhofstadt (VLD) ook Dirk Frimout als spreker uitgenodigd.

“We zijn natuurlijk niet van plan om morgen op de maan te bouwen,” lacht De Mûelenaere. “Maar het is wel zo dat de bouw, een massaproduct bij uitstek, zich goed voelt in zijn rol als toepassingsgebied voor de resultaten van het wetenschappelijk onderzoek, ook het ruimteonderzoek. Bekijk maar de recente evolutie in het gebruik van materialen en technieken. Ik denk in het bijzonder aan de vooruitgang die geboekt is in domotica.”

De versnippering van de Belgische bouwsector verklaart waarom het onderzoek niet of slechts marginaal in de ondernemingen zelf gebeurt. De collectieve onderzoekscentra WTCB (Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf) en OCW (Opzoekingscentrum voor de Wegenbouw) leveren de meeste inspanningen op het gebied van bouwresearch. In ieder geval eist de Confederatie Bouw dat de fiscale en parafiscale steun aan onderzoek en innovatie in de onderzoekscentra en in de ondernemingen wordt versterkt en verruimd. “Een verlaging van de sociale lasten voor kennisberoepen moet in de bouw een ruime toepassing vinden,” aldus De Mûelenaere.

Betere opleidingen

De bouwwereld wordt permanent geconfronteerd met een tekort aan arbeidskrachten: zowat 10.000 werkaanbiedingen blijven onbeantwoord. “Die situatie wordt meestal verklaard door het slechte imago van de sector. Maar de bouwberoepen zijn de jongste jaren zeer technisch geworden, zodat steeds meer vakbekwaamheid is vereist. Met de almaar geavanceerdere technologie liggen die beroepen niet meer in het bereik van iedereen. Ze vragen een stevige basisopleiding en voortdurende vorming. Onze sector heeft zich al georganiseerd om de juiste bijscholingen te kunnen aanbieden.”

Een andere motivering tot innovatie is het aanbieden van betere arbeidsomstandigheden, die zelf leiden tot een hogere productiviteit. Een van de onderzoeksdoelstellingen is het vrijwaren van de gezondheid van de werknemers: dat kan door de ergonomie van de instrumenten te verbeteren, de plaatsingstechnieken te optimaliseren en de verkoop te bevorderen van producten die beter zijn voor de gezondheid.

Koen Mortelmans

De bouwwereld wordt permanent geconfronteerd met een tekort aan arbeidskrachten: zowat 10.000 werkaanbiedingen blijven onbeantwoord.