Xavier Baeten verdedigde op 1 februari met veel succes zijn doctoraal proefschrift ‘Firm-level corporate governance characteristics and CEO remuneration: a cross-national European study’. Waarom verdienen CEO’s zoveel ondanks alle hoera-kreten over corporate governance? Of verdienen ze juist zoveel omwille van de alom geprezen codes en remuneratiecomités?
Misschien verdienen CEO’s helemaal niet te veel en zijn ze gewoon aan een welverdiende inhaalbeweging bezig. In het Verenigd Koninkrijk is in de eerste decade van de eeuw de waarde van de grote beursgenoteerde ondernemingen met minder dan 10 procent gestegen, de lonen van de CEO’s met meer dan 100 procent. Hier is natuurlijk maar één conclusie mogelijk: die dames en heren verdienden in het jaar 2000 veel te weinig.
Of kan er toch een andere verklaring zijn? Zou het, oh horror, kunnen dat er gewoon geen verband is tussen de resultaten van het bedrijf en het loon van de CEO? Om op zo’n delicate vragen een antwoord te geven, heb je doctoraten nodig. En ja, al in het eerste hoofdstuk lezen we dat de verschillen in CEO-pay voor slechts 5 procent verklaard kunnen worden door verschillen in performance van de bedrijven. Xavier Baeten wordt wat minder genuanceerd op pagina 46: wetenschappelijk onderzoek heeft nog altijd niet kunnen aantonen dat er een verband is tussen bedrijfsresultaten en verloning van de CEO.
Waarvan hangt de betaling aan zo’n CEO dan wel af? Mijn sociologische vrienden zouden zeggen: van de mythes, de modes, het bijgeloof. Als die er zijn bij het volgen van diëten, bij kledij, bij spirituele praktijken, waarom dan niet bij de betaling van CEO’s?
En kijk, doctor Baeten concludeert dat misschien niet zozeer economische theorieën de beste verklaring geven, maar soms zelfs de vrij cynische sociologische institutionele theorieën. Laat u niet afschrikken door de terminologie. Die benadering zegt dat wat wij goed en slecht vinden gewoon komt door druk van ‘stichtende’ voorbeelden.
Moet een vader zijn kind slaan? Natuurlijk niet, omdat de rolmodellen vandaag ‘zachte vaders’ zijn. Maar honderd jaar gelden was een goede vader een vader die de roede niet spaarde. Waarom denkt u dat kleine klasjes per definitie goede klasjes zijn? Denkt u dat daar veel evidentie voor is? Neen, maar het hoort niet te denken, laat staan te zeggen dat grotere klassen misschien beter zijn voor het kind. En waarom betalen de bedrijven zoveel? Omdat de CEO’s zoveel waard zijn? Dat is de retoriek. Neen, omdat in bepaalde kringen, vooral bankkringen, tot voor kort iedereen in koor meezong dat die hoge wedden normaal waren. En als iets normaal is, dan stel je best geen vragen.
Geen enkele verklaring is alomvattend, maar neem toch maar aan dat dé verklaring waarom CEO’s zoveel verdienen gewoonweg is: omdat andere CEO’s zoveel verdienen. Regeringen, journalisten, drukkingsgroepen willen de lonen van deze grootverdieners aan banden leggen. Uiteraard ook niet om economische redenen, maar omdat zij oordelen dat het nu eenmaal niet past. Dus worden er remuneratiecomités opgericht. Baeten kon aantonen dat er een positief verband is tussen het al dan niet bestaan van zo’n comité en het loon. Met andere woorden: indien je als CEO denkt dat je te weinig verdient, vraag dan in alle objectiviteit naar een remuneratiecomité. Je zult opslag krijgen.
Hoe zou dat nu toch kunnen? Zo’n comité doet aan benchmarking, vergelijkt met objectieve paramaters en het opbod is begonnen. Rinkelt er een belletje? Voelt u welke theorie een andere naam zou geven aan benchmarking? Juist, hier zijn ze weer onze vrienden de sociologen, we imiteren dat het een lieve lust is. Economen noemen dat benchmarking; dat klinkt rationeler. Maar dat is al even menselijk als de buurman die op vakantie gaat naar Toscane, omdat de buren er vorig jaar ook geweest zijn.
De auteur is partner-hoogleraar management aan de Vlerick Leuven Gent Management School.
MARC BUELENS
Indien je als CEO denkt dat je te weinig verdient, vraag dan in alle objectiviteit naar een remuneratie-comité. Je zult opslag krijgen.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier