Biocartis komt naar Vlaanderen

Biocartis, het beloftevolle Zwitserse biotechbedrijf van de Vlaamse topwetenschapper Rudi Pauwels, vestigt zich in België. Die onverwachte beslissing is een enorme opsteker voor de sector en het bewijs dat het investeringsklimaat in de sector de jongste jaren fel is verbeterd.

Pauwels keerde Vlaanderen in 2003 de rug toe, na de verkoop van het door hem opgerichte biotechbedrijf Tibotec-Virco aan het Amerikaanse Johnson & Johnson (J&J). In Zwitserland zocht hij nieuwe ideeën, vooral in micro- en nanotechnologie. “Het is een verloren lievelingszoon die naar huis komt”, zegt Rudy Dekeyser, de co-algemeen directeur van het Vlaams Instituut voor Biotechnologie (VIB). Hij wijst erop dat Pauwels aan de basis ligt van enkele aidsremmers die nu voor J&J een miljardenbusiness vertegenwoordigen.

“Er is heel wat veranderd in Vlaanderen, een verschil van dag en nacht”, zegt Pauwels, ook een van de grondleggers van het beursgenoteerde biotechbedrijf Galapagos. Pauwels richtte Biocartis eind 2007 op om een toestel te ontwikkelen voor een snelle diagnose van patiënten op basis van biomerkers in menselijk materiaal.

Biocartis stoomt intussen in sneltreinvaart richting productlancering. De ontwikkeling van het toestel kwam in een stroomversnelling nadat Biocartis eerder dit jaar een technologieplatform van het Nederlandse Philips had gekocht. Het diagnosetoestel wordt een grote toekomst voorspeld.

Het zag er lang naar uit dat Biocartis zich ofwel verder zou ontwikkelen in Lausanne, waar Biocartis werd opgericht op de terreinen van de federale polytechnische universiteit EPFL, ofwel in Eindhoven op de hightechcampus van Philips.

Dat Pauwels uiteindelijk toch voor Vlaanderen koos, is in eerste instantie te danken aan Dekeyser, al twintig jaar een goede kennis van Pauwels. Dekeyser vroeg Pauwels twee maanden geleden om Vlaanderen als vestigingsplaats te overwegen en riep alle hens aan dek. Hij zocht en vond steun bij Flanders Investment & Trade (FIT), het Instituut voor Wetenschap en Technologie (IWT), de kabinetten van Vlaams minister-president Kris Peeters en minister voor Innovatie Ingrid Lieten, het Leuvense onderzoeksinstituut Imec en ParticipatieMaatschappij Vlaanderen (PMV) met topman Marcel Van Handenhoven.

“Iedereen kwam tot het besluit dat dit dossier een enorm potentieel heeft”, zegt Dekeyser. “Dit is nu het voordeel van een cluster. Je kunt de mensen die iets moeten beslissen, snel bij elkaar brengen. Vlaanderen is slechts twee derde van de oppervlakte van Silicon Valley. Dat wordt wel eens vergeten.”

Twee weken na het offensief van Dekeyser had Pauwels met alle betrokkenen rond de tafel gezeten. “We moesten Rudi het gevoel geven dat hij hier welkom is”, zegt Dekeyser. “Ook het duidelijke signaal van minister Lieten en minister-president Peeters heeft hij enorm geapprecieerd.”

“Toen ik met Tibotec en Virco bezig was, was het heel eenzaam, echte pionierstijden”, herinnert Pauwels zich. “En als je Vlaanderen nu van een afstand bekijkt, zeg je ‘ik ga daar met een wijde bocht rond’. Maar als je de moeite neemt om te luisteren, verandert dat beeld volledig. Nu is er een enorme dynamiek. Ik was enorm onder de indruk van de snelheid waarmee nu werd geschakeld. We hebben met onze raad van bestuur de analyse gemaakt en Vlaanderen steekt er nu bovenuit als aantrekkelijke regio.”

Biocartis is voor de biotechsector een belangrijk symbooldossier, zegt Dekeyser. “Het bewijst dat we heel wat instrumenten hebben om bedrijven uit het buitenland te overtuigen dat het echt de moeite is om Vlaanderen te overwegen als regio.”

Een belangrijk element in het dossier is een lening van 10 miljoen euro, die door PMV werd toegekend aan Biocartis. Ook Nederland had zo’n lening aangeboden. Biocartis kan daarnaast voor strategische investerings- en opleidingssteun rekenen op het Agentschap Ondernemen. En het lijdt nauwelijks twijfel dat ook het IWT voor een dergelijk dossier over de brug komt. “Alles samen kan die steun over de jaren heen meerdere miljoenen bedragen”, schat Dekeyser. Bovendien is vergeleken met de periode van Tibotec-Virco de belasting op inkomsten uit octrooien gereduceerd van 33,4 procent tot 6,8 procent.

Biocartis behoudt zijn hoofdzetel in Lausanne en een afdeling op de hightechcampus in Eindhoven om de relatie met Philips te kunnen behouden. “We hebben bij Philips mensen die in onderaanneming voor ons werken”, zegt Pauwels. Daarnaast wordt nu een Belgische Biocartis nv opgericht voor onderzoek en ontwikkeling en alle productieactiviteiten. “Zowat de volledige groei van Biocartis zal vanaf nu in Vlaanderen plaatsvinden”, benadrukt Pauwels. Waar Biocartis zich vestigt, wordt over enkele weken beslist. Twee plaatsen komen in aan-merking, zegt Pauwels, zonder details te willen geven.

Biocartis is intussen al volop bezig met de voorbereidingen voor de productie. Begin volgend jaar wordt gestart met de constructie van de productielijn. In de tweede helft van 2012 verwacht het naar de markt te kunnen gaan met zijn eerste producten. “Daarom ook dat we nu moesten kiezen voor onze vestigingsplaats. Het gaat allemaal bijzonder snel”, zegt Pauwels, die mogelijk zelf ook terug naar België verhuist.

Be.L.