Binnen een aantal jaren zullen vele fund managers zich afvragen wat ze ooit bezielde om LT-obligaties met negatieve rentevoeten te kopen

De Europese Centrale Bank (ECB) is maandag begonnen met het opkopen van overheidsobligaties. De aankondiging alleen al dat de ECB geld zou bijdrukken om obligaties te kopen, duwde het rendement op Duitse Bunds met looptijden tot en met zes jaar onder nul. Ook de Belgische rente zit op één, twee, drie en vier jaar in negatief territorium. “Dit is een heel onnatuurlijke situatie”, zegt Peter Vanden Houte, hoofdeconoom van ING België. “Een contradictio in terminis. Professionele beleggers kopen langlopende obligaties waarop ze geld zullen verliezen, terwijl ze vaak zelf positieve returns moeten garanderen aan hun klanten. Die fondsbeheerders zeggen eigenlijk dat het beleid van de ECB gaat falen en dat we nog vele jaren van deflatie gaan kennen. Enkel als de prijzen nog verder dalen, zullen deze obligaties in reële termen iets opbrengen.”

Vanden Houte is minder pessimistisch. Hij denkt dat de zogenoemde bazooka van de ECB op korte termijn voor een “vertrouwensboost” kan zorgen. “We zijn vertrokken in de goede richting. Als de financiële markten uitbundig zijn, dan heeft dat ook een effect op het ondernemersvertrouwen. En vertrouwen is een van de eerste voorwaarden voor een economisch herstel. De economie van de eurozone zal echter niet vanzelf sneller groeien. Daarvoor moeten structurele hervormingen doorgevoerd worden, zoals de creatie van een meer flexibele arbeidsmarkt.”

Volgens Vanden Houte speculeert een aantal beleggers op een verdere rentedaling op korte termijn. “Sommige vermogensbeheerders hebben aan ‘frontrunning‘ gedaan: ze hebben alle obligaties gekocht die ze in handen konden krijgen om ze binnen enkele weken met winst aan de ECB te verkopen. Ik kan mij haast niet voorstellen dat er vandaag nog langetermijnbeleggers, tegen de huidige koersen, overheidsobligaties kopen. En toch. De situatie doet mij denken aan de technologiezeepbel op Nasdaq. De waarderingen van de technologieaandelen waren extreem hoog en toch vonden mensen allerlei argumenten om die aandelen te blijven kopen.”

Door obligaties te kopen van alle landen van de eurozone en met looptijden van twee tot dertig jaar, wil de ECB de economie en de inflatie aanzwengelen. Vanden Houte: “In 2017 verwacht de ECB 2,1 procent economische groei en 1,8 procent inflatie. Ik steek er mijn hand niet voor in het vuur, maar als dat scenario uitkomt, dan kan het niet anders of de rente op overheidspapier moet stijgen.” De centrale bankiers hebben aangegeven dat ze blijven kopen tot het obligatierendement even laag is als de depositorente (-0,2 %) die de ECB aan de banken aanrekent om hun geld te bewaren. “Als het evenveel opbrengt om uw geld bij de ECB op heel korte termijn te beleggen of op heel lange termijn op de financiële markten, dan zullen de banken niet meer kunnen weerstaan.” Die lage rente moet met andere woorden pensioenfondsen, verzekeraars en ook banken kunnen overhalen hun obligaties te verkopen aan de ECB, in plaats van er als een moederkloek op te blijven zitten.

@IDEWITTE