Biljoenenindustrie

Negeer de geruchten

Hoeveel keer hebt u al moeten horen dat niemand geld verdient op het Internet ? Niet geloven. Er wordt heel wat binnengerijfd. En dit is nog maar het begin. Het Net haalt 10.5 op de schaal van Richter van economische veranderingen.

Als men u komt vertellen dat elektronische handel niet loont, vraag dan eens naar de kostenverschuivingen, die nu al enorm blijken te zijn. Een van de eerste voorbeelden daarvan is de innovatieve website van FedEx die per dag 107.000 keer bezocht wordt. Vroeger moest u een 800-nummer bellen om inlichtingen te krijgen over uw zending, de tien cijfers van uw vrachtbrief aflezen, dan luisteren naar iemand die ze op de achtergrond intikte om even daarna te horen te krijgen : “Meneer, uw pakje bevindt zich in…” Vandaag kan u net hetzelfde bereiken met een paar klikjes, net zoals bij een bankautomaat. Op dezelfde manier hebt u er ook meer voldoening aan : het legt minder beslag op uw tijd en uw geduld. En de verkoper spaart er pakken geld mee uit. Naarmate meer en meer mensen het web gebruiken voor die reden, heeft FedEx minder 800-lijnen nodig en minder menselijke telefoonbeantwoorders.

Nog een voorbeeld : een groot Koreaans elektronicabedrijf heeft zojuist een advertentie geplaatst voor een aantal directiefuncties, in de hoop Koreaanse expatriates te vinden die bereid zijn naar huis terug te keren en hun Amerikaanse ervaring mee te brengen. De onderneming adverteerde in Koreaanse kranten die in de Verenigde Staten verschijnen. Ze plaatste ook een aantal gratis advertenties op het Internet. De meeste kandidaten en al de aanwervingen kwamen via het Net binnen. Dat is meteen de reden waarom alle advertenties uiteindelijk uit de dagbladen zullen verdwijnen.

Nog een voorbeeld van de groei van het web : telefoneren via het Internet. Op een of andere vergadering werd me ooit de vraag gesteld om daarover niet te spreken of, als ik het dan toch wou, sterk te onderlijnen dat telefoneren via het Internet er enkel is voor lagekwaliteitsverbindingen van de ene freak naar de andere, allebei tot de tanden uitgerust. Maar dat is helemaal niet het geval. U kan nu al gebruikmaken van het Net voor gesproken boodschappen en dat met cd-kwaliteit of zelfs beter.

De kosten-batenrekening van de telecommunicatie staat op het punt om op zijn kop gezet te worden, niet alleen omdat kostprijzen per minuut, per kilometer of per bit, zullen vervangen worden door abonnementen, maar ook omdat we met zijn allen veel minder dreigen te gaan telefoneren. Heel wat telefoontjes zullen vervangen worden door e-mail.

De economische wetmatigheden van het Net worden vandaag aangedreven door abonnementen, advertenties en transacties, min of meer in die volgorde. Maar die volgorde is snel aan het veranderen. In feite is die zelfs volledig aan het omkeren. In 1996 werd er voor meer dan 300 miljoen dollar geadverteerd op het Net, tien keer zoveel als het jaar tevoren. Eén enkele onderneming, Netscape, trok meer advertentie-inkomsten binnen als het hele Net een jaar eerder.

Naarmate de advertentie-activiteit aangroeit, zouden de inkomsten uit abonnementen wel eens negatief kunnen worden. De mensen dachten dat het voor America On-line (AOL) een slecht idee was om onbeperkt gebruik aan te bieden voor 20 dollar. Wacht maar tot AOL u 20 dollar biedt om gebruik te maken van hun diensten. En waarom niet ? Hoe meer “hits” ze krijgen, hoe meer advertenties ze zullen aantrekken.

Nog belangrijker dan advertenties zijn de zakentransacties. Transacties zijn moeilijk te tellen heel wat mensen brengen een bezoekje aan een website en bellen dan een gratis nummer op. Dat wordt dan geteld als een telefonische bestelling, geen “netbestelling”. Maar kopen en verkopen over het Net zal zo aantrekkelijk worden dat mensen alleen nog naar de winkel zullen gaan om rond te snuffelen en dan naar huis gaan om in cyberspace te kopen wat ze in de realiteit gezien hebben. Met behulp van elektronische tussenpersonen zal u het goedkoopste, snelst geleverde en meest gegarandeerde product kunnen terugvinden met niet meer dan een paar muisklikjes of klaviertoetsen.

Nieuwe macht voor consumenten

Denk maar eens aan wat dat teweegbrengt in de kosten-batenanalyse van de consument. We weten misschien nog niet al te veel over de kosten-batenrekening van het Internet, maar wat we van de elektronische handel nu al weten, is dat hij de consument een nieuwe macht zal bieden. Bijvoorbeeld de mogelijkheid om zich met andere consumenten samen te sluiten met volume-aankopen om lagere prijzen te bedingen. Elektronische lippendienst zal het mensen mogelijk maken elkaar raad te geven, zich bij elkaar aan te sluiten en onder de meest voordelige voorwaarden aan te kopen.

U moet er niet over verwonderd zijn dat binnenkort 21 consumenten samenspannen en een Ford-dealer vragen om “fleetvoorwaarden”. De concessiehouder zal niet ontevreden zijn, want de kleinere marges zullen ruimschoots gecompenseerd worden door het grotere volume en de overeenkomst zet hem in een gunstig daglicht bij de fabrikant.

U kan zich echter ook het volgende afvragen : waarom wordt de dealer er nog bij betrokken ? Ford verkoopt direct aan fleet-eigenaars. Waarom kan het dan niet rechtstreeks aan een ad hoc consumentengroep verkopen ? Of, nog verder, waarom kan Ford niet rechtstreeks aan elke individuele klant verkopen ? Dat kan het en dat zal het ook doen. De directe weg van de fabrikant naar de consument wordt door het Internet ongelooflijk vereenvoudigd. Heel wat mensen die zakendoen tussenin zullen merken dat hun job overbodig wordt.

Neem een reisagent. In de voorbije 15 jaar verkochten reisagenten u en mij een dienst die zuiver berustte op hun vaardigheid om het koeterwaals van letterwoorden en de byzantijnse protocols van de reserveringssystemen te begrijpen. Plots wordt de interactie met dat soort van systemen bijna te doen. Nu kunnen de kopers en verkopers van vliegtickets de tussenpersonen omzeilen, net zoals bankautomaten bankloketten, wachtrijen en bankvastgoed overbodig maken. Klant blij, bank blij. En bij reizen wint de consument én de luchtvaartmaatschappij erbij. Heel de handel zal uiteindelijk naar het Internet verschuiven.

Om die business opnieuw te kunnen inpikken, zullen de reisagenten net zoals de anderen die dreigen weggeknipt te worden uit het circuit een nieuwe toegevoegde waarde moeten vinden om hun klanten aan te bieden. In elk geval zal die toegevoegde waarde schuilen in personalisering, ongetwijfeld de grootste commerciële kracht in de digitale wereld.

Huisvrouwen kloppen multinationals

Het Net is een goudmijn voor ambachtelijke activiteiten. Stel u twee huisvrouwen in Fez voor van wie de ouders couscous-experts waren. Ze beginnen een couscous-website met een heleboel accessoires, inclusief de mogelijkheid om de ingrediënten te vervangen in functie van de lokale smaak en beschikbaarheid.

Warner Books heeft dan misschien heel wat te bieden aan mensen die geïnteresseerd zijn in de Noord-Afrikaanse keuken maar, geef toe, u zal wel naar de website uit Fez trekken. De directie van Time Warner zal nog niet meteen de slaap laten over de website in Fez. Nog niet meteen, omdat de aantallen klein zijn, de niche te niche-achtig en de zoektocht naar de site te ingewikkeld. Maar daar komt snel verandering in. Plots zullen er een heleboel gespecialiseerde culinaire sites opduiken met een eenvoudige en gepersonaliseerde interface die u bijstaat in de navigatie. Wie heeft dan nog Warner Books nodig als hij naar de bron kan gaan ?

Wat er gebeurt, zoals met alle digitale dingen, is dat we die informatie-industrie alsmaar zullen zien uitgroeien en tegelijkertijd kleiner worden. Terwijl Ted Turner zich zorgen maakt over Rupert Murdoch, zal hij tot zijn grote verrassing vaststellen dat de echte concurrenten ergens anders schuilen. In Fez bijvoorbeeld…

Eén zaak die multinationals alvast gemeen hebben, is omvang. Deels is dat te wijten aan de noodzaak de wereld van atomen te beheren, te verzenden, te verdelen en op te slaan iets wat u en ik als kleine garnaal niet makkelijk kunnen. We hebben niet genoeg kapitaal, geen schaalvoordelen. Maar de wereld van de bits is helemaal verschillend. U en ik kunnen die rondsturen tegen de snelheid van het licht, voor bijna geen kosten en naar overal op deze planeet. Geen grote kapitaalkosten. Geen opslagruimten. Geen zware distributiekosten.

In feite kan het ons niet schelen of we één klant hebben in elke stad met een bevolking van meer dan 10.000 zielen of dat we 10.000 klanten hebben op dezelfde plek. We moeten ons geen zorgen maken over tolmuren (die heffingen met zich brengen). De marginale kosten om onze productie te verhogen zijn gelijk aan nul. We moeten geen inventaris opmaken. Kortom, onze eenheidskosten liggen niet veel hoger dan die van de reuzenbedrijven.

En daarin schuilen precies de mogelijkheden voor de nieuwe bit-business. Als we aandelen on line beginnen te kopen en verkopen, onze reis on line beginnen plannen en weloverwogen aankopen op die manier beginnen doen, zal het Net er helemaal geen moeite mee hebben een omzet van een biljoen dollar te halen. Wanneer ? Indien niet tegen het jaar 2000 dan toch kort daarna. Het grootste deel van het volume zal dan afkomstig zijn van bedrijven die rechtstreeks zakendoen met de consument.

NICHOLAS NEGROPONTE

Nicholas Negroponte is de stichter van het Media Lab van het Massachusetts Institute of Technology (MIT). Forbes

NICHOLAS NEGROPONTE (MIT MEDIA LAB) Het Net zal er helemaal geen moeite mee hebben een omzet van een biljoen dollar te halen. Wanneer ? Indien niet tegen het jaar 2000 dan toch kort daarna.