BEURSBELLEN

Amerikaanse aandelen hebben dit jaar nog geen potten gebroken. Integendeel, na een uitbundig slot van 1999 zit de klad in de Dow Jones Index. Enkel de technologie-aandelen hebben hun feestje onverstoord verdergezet. De onbesuisde stemming aan het einde van 1999 vertoont zelfs angstwekkende gelijkenissen met de Japanse hausseperiode van tien jaar geleden, tot en met de opvallend gelijklopende koortsgrafieken (zie grafiek Beursbellen). Toen gooide de markt, net als vandaag, alle voorzichtigheid overboord. Thema-investeringen gingen overheersen. Maatstaven zoals prijs-opbrengstratio’s werden afgedaan als kortzichtig. Inflatie werd geacht dood te zijn, ook al gingen de prijzen van de activa pijlsnel de hoogte in. Heel wat Japanse investeerders gingen prinsheerlijk voorbij aan de stijging van de interestvoeten in 1988 en 1989. Uiteindelijk werden de interesten scherp genoeg om een luchtbel te doorprikken die, achteraf bekeken, bespottelijke afmetingen had aangenomen.

Nu, tien jaar later, daalden de Amerikaanse effecten aan het begin van 2000 uit vrees voor stijgende interesten. Wordt het nog erger? Toegegeven, het Amerika van vandaag is niet het Japan van gisteren. De huidige mix van vrije markt en technologie is krachtiger en daarom makkelijker vol te houden dan de gemanipuleerde Japanse markt ooit was. Maar de twee haussemarkten hebben wel één zaak gemeen: in een stemming van algemene euforie laten de beleggers zich eerder leiden door recente gebeurtenissen dan door beproefde logica. Kijk maar eens naar de overeenkomsten tussen het Amerika aan het einde van de jaren negentig en het Japan van een decennium eerder.

De tijden veranderen.

JAPAN. De managementstijl van Japan Inc. leidt tot efficiëntie zonder voorgaande. De statistieken worden als zo passé ervaren dat de prijs-opbrengstverhoudingen vervijfvoudigen. Het keizerlijk paleis in Tokio is meer waard dan Californië.

VS. De nieuwe e-conomy leidt tot efficiëntie zonder voorgaande. De statistieken worden als zo passé ervaren dat de prijs-opbrengstverhoudingen verdrievoudigen. Portaalsite Yahoo! is dubbel zoveel waard als autoconstructeur General Motors.

Geld zoekt een thuishaven.

JAPAN. Kapitaal vloeit naar nieuwe exportgerichte ondernemingen. Vele daarvan zijn weliswaar nog jaren verwijderd van hun eerste winstcijfers, maar het wordt geprezen als vooruitstrevend denken.

VS. Het kapitaal vloeit naar de nieuwe internetondernemingen. Vele daarvan zijn weliswaar nog jaren verwijderd van hun eerste winstcijfers, maar het wordt geprezen als vooruitstrevend denken.

De markt als themapark.

JAPAN. Technologiethema’s, zoals magnetische zweeftreinen en een remedie tegen Aids, voeren de aandelen naar ongeziene hoogten aan het einde van het decennium.

VS. Technologiethema’s, zoals bricks-‘n-clicks-verkoop, voeren de aandelen naar ongeziene hoogten aan het einde van het decennium.

Inflatie wordt genegeerd.

JAPAN. Lonen en prijzen zijn stabiel. Inflatie van 10% en meer in de prijzen voor activa en vastgoed in Tokio wordt dan ook als volkomen terecht ervaren.

VS. Lonen en prijzen zijn stabiel. Inflatie van 10% en meer in de prijzen voor activa en vastgoed in Silicon Valley wordt dan ook als volkomen terecht ervaren.

Interestvoeten doen er niet toe.

JAPAN. Naar het einde van het decennium halen de beleggers de schouders op voor de interestverhogingen van de centrale bank. Het tekort aan arbeidskrachten wordt gezien als de echte crisis. Op Kiushu voeren de fabrieken arbeidskrachten in uit heel Zuidoost-Azië.

VS. Naar het einde van het decennium halen de beleggers de schouders op voor de interestverhogingen van de centrale bank. Het tekort aan arbeidskrachten wordt gezien als de echte crisis. In Michigan voeren ondernemingen werknemers aan van 90 kilometer ver.

Een leerschool voor de wereld.

JAPAN. Het Japanse management wordt verheerlijkt. Buitenlanders maken zich zorgen dat Toyota en Sony de wereld zullen overnemen. De Japanse trots zwelt op.

VS. Het Amerikaanse management wordt verheerlijkt. Buitenlanders maken zich zorgen dat General Electric en Microsoft de wereld zullen overnemen. De Amerikaanse trots zwelt op.

De dag nadien.

JAPAN. Aandelen en vastgoed verliezen meer dan de helft van hun waarde en zijn er nog steeds niet bovenop gekomen.

VS. Wie zal het zeggen?