Besparingen? ‘Non’ Belastingen? ‘Oui’

Vinden Bart De Wever (N-VA) en Elio Di Rupo (PS) elkaar aan de onderhandelingstafel? De kans is groter dan voor de verkiezingen werd gedacht. Di Rupo weet dat hij een verdere staatshervorming moet organiseren wil een volgende federale regering ooit aan regeren kunnen beginnen. En Di Rupo zal liever zelf aan het stuur zitten dan het anderen te laten afhandelen. Een staatshervorming is dus dichterbij dan ooit tevoren.

Maar wat wordt de prijs voor het compromis dat De Wever met Di Rupo zal sluiten? Zal Elio Di Rupo daardoor aan het hoofd komen te staan van een belastingregering in plaats van een besparingsregering?

Di Rupo benadrukte al voor de verkiezingen niet te geloven in besparingen. De Franstalige kiezer heeft hem daarvoor niet afgestraft, maar rijkelijk beloond. Om de staatsfinanciën op orde te krijgen, is de kans dus zeer reëel dat Di Rupo de noodzakelijke besparingen achterwege laat. En dat hij resoluut gaat voor maatregelen die de belastingdruk verhogen. De PS heeft er nooit een geheim van gemaakt dat ze de vermogens extra in het vizier wil nemen. Of enkele bedrijfssectoren harder wil belasten dan vandaag het geval is. Met Didier Reynders uit het gezichtsveld, ligt de notionele-intrestaftrek er onbewaakt bij. De PS zal niet aarzelen om de aanval erop in te zetten.

In zijn streven naar een staatshervorming mag De Wever niet in de belastingval trappen. Een nieuwe staatshervorming heeft als finaliteit het land zo te organiseren dat het efficiënter werkt. Waardoor overbodige kosten geschrapt worden. En waardoor de beleidsinstrumenten zo toegewezen zijn dat de regionale besturen hun sociaaleconomische slagkracht kunnen verhogen. Wat geld moet opleveren. Indien zo’n staatshervorming gecompenseerd wordt door een federale regering die de belastingen verhoogt, trekt De Wever aan het kortste einde.
.
Bart De Wever zou best aan Bea Cantillon vragen Di Rupo te bezoeken. De directeur van het Centrum voor Sociaal Beleid Herman Deleeck kan de PS’er er misschien van overtuigen dat besparen niet asociaal hoeft te zijn. Cantillon beargumenteerde eerder dit jaar in Trends dat een crisis de armoede niet in de hand moet werken. “Tijdens de crisis in de jaren zeventig vielen er ook verschillende veranderingen samen, met een enorme stijging van de werkloosheid tot gevolg. Toch bleek dat de armoede afnam in die periode. Verklaring? De instroom van vrouwen op de arbeidsmarkt compenseerde het effect van de de-industrialisatie”, stelde ze vast. De crisis financieel bezweren door onder meer besparingen hoeft de zwakkere bevolkingslaag niet te raken, herhaalde ze op verkiezingsdag. En ze beklemtoonde de algemene wijsheid: “Een efficiënte armoedebestrijding begint bij de inspanning om zoveel mogelijk mensen aan de slag te krijgen.” Jobs dus.

Het is niet aan de overheid om deze jobs te creëren, zoals ze in het verleden beloofd en gepoogd heeft. De overheid kan geen extra banen bijmaken. Of het moest in de eigen overheidsrangen zijn, wat het gat in de begroting enkel maar dieper maakt. Overheden kunnen wel een omgeving creëren waarin bedrijven groeien en zo nieuwe werkgelegenheid scheppen. Het extra belasten van de ondernemingen en hun werknemers zal het omgekeerde effect hebben. Banen zullen sneuvelen.

Op de verkiezingsavond legde elke Vlaamse partij het initiatiefrecht bij N-VA. Bart de Wever vroeg prompt om hulp en stak de hand uit. Als politicus liet hij weten “het niet alleen te kunnen”. Zijn oproep verraste menig politicus. Door de snelheid en de draagkracht ervan. Alle Vlaamse partijen zijn vandaag verantwoordelijk voor de ‘Vlaamse stem’ die zoveel kiezers hebben uitgebracht. Partijen die werkelijk belang hechten aan de stem van de kiezer, negeren best de uitgestoken hand niet. Een Vlaams front moet niet opgebouwd worden om de Franstaligen te intimideren. Wel om de afbrokkelende Vlaamse welvaart weer op te bouwen. En zo ook de andere regio’s van het land de middelen te geven om hun economie te herlanceren.

Alle Vlaamse partijen moeten het initiatief nemen. Les extrèmes se touchent, dat behoeft geen twijfel. De prijs voor het compromis mag echter niet afgewenteld worden op de Belgische bevolking, Vlaams of Franstalig. En daarom kan de uitstoken hand van Bart de Wever maar beter aangenomen worden.

Trends-hoofdredacteur An Goovaerts