‘Belgische raden van bestuur mengen zich niet te veel en dat is goed’

Een studie van de executive searcher Heidrick & Struggles leert dat de raden van bestuur van de Bel-20-bedrijven een groot vertrouwen hebben in het managementcomité. In vergelijking met buitenlandse beursgenoteerde bedrijven zijn ze minder betrokken bij de dagelijkse bedrijfsactiviteiten. “Het is een goede zaak dat ze zich niet te veel mengen. Hun rol is het uitvoerend comité uit te dagen en te begeleiden, niet te vervangen”, zegt Marie-Hélène De Coster, partner bij Heidrick & Struggles Belux.

De betrokkenheid van de raden van bestuur bij de bedrijfsactiviteiten verschilt aanzienlijk van land tot land, en België kenmerkt zich door een eigen aanpak. 63 procent van de nieuwe leden van de raden van bestuur van de Bel-20 stelt een toenemende betrokkenheid van de raad van bestuur bij de operationele taken van het bedrijf vast. Hoewel dat cijfer hoog lijkt, is het het laagste van alle onderzochte landen. België onderscheidt zich duidelijk van de buurlanden Frankrijk (80%), Nederland (85%) en Duitsland (88%). Dat leert het Board Monitor 2024-rapport van de executive searcher Heidrick & Struggles.

“Belgische raden van bestuur zijn minder betrokken bij de dagelijkse bedrijfsactiviteiten. Het is een goede zaak dat ze zich niet te veel mengen”, zegt Marie-Hélène De Coster, partner bij Heidrick & Struggles Belux. “Het is ook gewoon hun taak niet. Hun rol is om het uitvoerend comité uit te dagen en te begeleiden in hun beslissingen, niet om het te vervangen. Op die manier kunnen ze meer focussen op de ontwikkeling van een langetermijnvisie voor het bedrijf, terwijl de uitvoerende comités de leiding hebben over de operationele taken en die moeten uitrollen over twee, drie of vijf jaar. Dat de betrokkenheid in andere landen hoger ligt, suggereert dat het vertrouwen in de uitvoerende comités daar niet zo groot is als in België.”

Aandacht voor duurzaamheid

De Coster benadrukt daarnaast dat de rol van bedrijven sterk aan het veranderen is, met een steeds grotere focus op maatschappelijke, milieugerelateerde en soms (geo)politieke aspecten. Beursgenoteerde bedrijven moeten aantonen dat ze duurzaamheid wel degelijk hoog op de agenda plaatsen. “De missie van de raad van bestuur wordt daardoor nog belangrijker, omdat het aan hen is om het bedrijf te begeleiden in deze transformatie door een gepaste strategische visie te hanteren”, zegt De Coster. “Sommige sterk gereguleerde sectoren, zoals de banken, of sectoren in transitie, zoals de energiesector, vereisen door hun specifieke bestuursstructuur echter een grotere betrokkenheid van de raad van bestuur bij de operationele taken.”

Daling aantal nieuwe vrouwelijke bestuurders

Het rapport toont ook een trend naar meer generatiediversiteit in de raden van bestuur. Ondanks het feit dat de gemiddelde leeftijd van nieuwe bestuursleden is gestegen (van 53 jaar in 2022 naar 56 jaar), is de leeftijd van het jongste nieuwe lid van een raad van bestuur opnieuw gedaald naar 36 jaar, tegenover 37 jaar vorig jaar.

Op het gebied van genderdiversiteit toont de studie van Heidrick & Struggles een daling van het aantal nieuwe vrouwelijke bestuurders in de Belgische raden van bestuur. Dit jaar was 39 procent van de nieuwe benoemingen in de Belgische raden van bestuur voor vrouwen, vergeleken met 60 procent vorig jaar. De Coster: “Hoewel dat als een negatieve ontwikkeling voor gendergelijkheid kan worden gezien, is het eerder een terugkeer naar een stabiel evenwicht, na enkele jaren van toenemende feminisering van de raden van bestuur.”

“In België is het idee van gendergelijkheid voldoende gerijpt en zou het niet langer als een onderwerp van discussie moeten worden beschouwd. Hoewel er nog vooruitgang moet worden geboekt op het gebied van gendergelijkheid, is het principe voldoende ingeburgerd en geïntegreerd, waarschijnlijk meer in de Belgische raden van bestuur dan in de uitvoerende comités. België is dus goed op weg om te voldoen aan de richtlijn van de Europese Unie, die een minimumgrens van 40 procent oplegt voor het minst vertegenwoordigde geslacht.”