Beleid

Op 25 februari 2003 deden vier industriëlen een emotionele oproep naar de pers en publieke opinie. “Industrie is onmisbaar als drijvende kracht achter de economie. Maar in ons land wordt industrie niet meer gewaardeerd,” stelden zij. Het viertal trok aan de alarmbel. Bijna 1700 bedrijfsleiders en kaderleden reageerden hierop. Hun vaak pittige commentaren – zo’n 900 in totaal – werden integraal gebundeld in een brochure van 72 bladzijden (zie www.industrieoproep.be) en officieel overhandigd aan toenmalig informateur Elio Di Rupo, de voorzitter van de PS.

Inspiratie genoeg, zo moeten initiatiefnemers Antoon Dieusart ( BASF), Thomas Leysen ( Umicore), Philippe Vlerick ( UCO Textiles) en Luc Williame ( Asahi Glass) gedacht hebben, om voor eens en altijd de randvoorwaarden voor een duurzaam industrieel beleid in België vast te leggen. Is van hun oproep – één jaar later – iets verwezenlijkt? Laten we realistisch blijven: geen jota. Van enige aanzet tot “mentaliteitswijziging” of “grondige herbezinning”, waartoe het viertal opriep, is weinig of niets te merken.

Lectuur op de website biedt stof tot nadenken. “Het valt mij op dat de man in de straat niet wakker ligt van uw oproep,” zo legt een kaderlid de vinger op de wonde. Een andere collega valt hem bij: “Noteer: alleen wat in de media komt, weegt op het beleid. Als de krantenkoppen wat groot beginnen te worden, wordt er op de kabinetten alarm geslagen en moet er onmiddellijk worden gehandeld.”

In de pers is er inderdaad vooral aandacht besteed aan de alarmkreet van de vier captains of industry op het tijdstip van de oproep en op het moment van de bundeling van de reacties. Daarbuiten was er op 1 maart nog een advertentie in zes nationale dagbladen, en that’s it. Een ondernemer hierover: “Als opinievormers staan de media hoger dan de politici. Dus hier ligt de grootste verantwoordelijkheid. Thomas Leysen staat er met zijn neus op. De Vum-bladen zijn een open forum voor anti-industrie en anti-Amerikaanse meningen… Een beetje zelfkritiek mag ook. En weekbladen à la Trends worden (door) niet genoeg (soorten mensen) gelezen en wegen daardoor niet genoeg op de opinievorming.”

U begrijpt dat we niet volledig akkoord kunnen gaan met die redenering. Maar het is een feit dat vooral de audiovisuele en dagelijkse media een niet te onderschatten invloed hebben op de beleidsklemtonen die een politicus legt. En niet elke journalist is zich daarvan voldoende bewust. De lage tewerkstellingsgraad en de verouderende bevolking in dit land leggen een tijdbom onder het huidige systeem. “De oplossing is een duurzaam tewerkstellingsbeleid,” zegt een ondernemer. Niet de 200.000 jobs van Guy Verhofstadt zijn essentieel, maar wel het beleidskader waarin de regering die jobs tot stand wenst te brengen.

In de jaren zestig of zeventig was elke lokale politicus verheugd te kunnen aankondigen dat een industriële mastodont zich in zijn gemeente wou vestigen. “Nu fronst hij zijn wenkbrauwen en vraagt zich af hoe hij dat zal verdedigen tegenover de achterban,” zo reageert de zaakvoerder van een KMO met spijt in het hart. Het ontbreekt de politici aan moed om tegen de publieke opinie in te gaan, zo luidt de conclusie. En die publieke opinie werd in de algemene pers breed uitgesmeerd en heeft de negatieve perceptie ten aanzien van industrie alleen maar versterkt.

Een aantal van de bijna 1700 bedrijfsleiders op de website slaat ook een mea culpa. “Onze zwakte is onze reactiekracht,” merkt een van hen op. Een ander voegt eraan toe: “De werkgeverslobby is versnipperd. Waarom dit initiatief van vier individuele toplui uit de industrie, terwijl elk van jullie zeer invloedrijk is via bestuursmandaten in zowel sectorale als overkoepelende werkgeversorganisaties?” En hij verwijst naar de lancering van Industrie Vlaanderen een tijdje terug. “Die doelstellingen zijn quasi identiek aan die van de industrieoproep. Laat me het omdraaien en wat provocerend stellen: is er niet wat mis met onze belangenbehartiging vandaag?”

Ook dit speelt mee in de bedenking dat er – één jaar later – weinig of niets is gerealiseerd van een industrieel toekomstbeleid in België. Wie neemt de handschoen weer op?

piet.depuydt@trends.be

“Als de krantenkoppen wat groot beginnen te worden, wordt er op de kabinetten alarm

geslagen en moet er onmiddellijk worden gehandeld.”