Bedrijven houden van Erembodegem

Erembodegem weet zijn uitstekende ligging tussen Brussel en Gent te verzilveren als bedrijvenlocatie. De Erembodegmse bedrijven zorgen voor veel nieuwe werkgelegenheid en blijken ook investeringskampioenen. Het levert Erembodegem de titel op van beste zakengemeente van Vlaanderen.

Erembodegem neemt de fakkel over van Kruibeke als beste zakengemeente van Vlaanderen. Misschien een goede aanleiding voor een vervroegd feestje in Aalst, want Erembodegem maakt sinds 1977 deel uit van de carnavalstad. De triomf van Erembodegem doet de trotse Aalsterse burgemeester Christoph D’Haese (N-VA) terugdenken aan de fusieperiode. “Toen klonk het al dat het rijke Erembodegem het arme Aalst moest helpen”, lacht hij.

De burgemeester zegt niet echt verwonderd te zijn over de eerste plaats van zijn deelgemeente in de rangschikking. “De industrieterreinen van Erembodegem huisvesten interessante bedrijven en onlangs hebben we ook nieuwe activiteiten kunnen aantrekken. Ik denk dan in de eerste plaats aan het distributiecentrum van Movianto, een Europese speler in de distributie van medische en farmaceutische producten. Movianto heeft voor 167 nieuwe banen gezorgd.”

Banen en investeringen

Beste zakengemeente is niet hetzelfde als meest bedrijfsvriendelijke gemeente. Het handelsinformatiebureau Roularta Business Information analyseert voor dit onderzoek in opdracht van Trends bedrijfsgegevens en koppelt die via de postcode van de maatschappelijke zetel aan de (deel)gemeenten (zie Methodologie). Uit de data-analyse blijkt dat Erembodegem vooral goed scoort in de deelrangschikkingen ‘investeringen’ (tweede plaats) en ‘nieuwe tewerkstelling’ (plaats 23).

Bekende bedrijven met een hoofdzetel in Erembodegem zijn onder meer de schoenwinkelketen Brantano, de chocoladeproducent Belcolade (onderdeel van Puratos), de brandbeveiligingsspecialist Somati FIE en Roltex, een producent van dienbladen. De kabelspecialist Nexans heeft ook een belangrijke vestiging in Erembodegem. De grootste werkgever is VPK. De verpakkingsgroep heeft een nieuw hoofdkantoor in de Kareelstraat in Aalst en een productiesite op het industrieterrein Zuid 3 langs de E40.

Opvallend is dat Erembodegem behalve in productie en logistieke activiteiten ook enig gewicht begint te krijgen als kantoorlocatie. In juni 2014 verhuisde de luierproducent Ontex zijn hoofdzetel van Zele naar Erembodegem. Hij vestigde zich in het SkylinE40-gebouw, een kantoorproject van G-Label. Napoleon Games, KPMG en Bekaert Maccaferri zijn enkele andere bekende gebruikers van het kantoorgebouw.

Ook Montea, een investeerder in logistiek vastgoed, opereert al sinds zijn oprichting in 2006 vanuit Erembodegem. “Voor bedrijven die sterk gericht zijn op West- en Oost-Vlaanderen en/of het noorden van Frankrijk en die de Brusselse files willen vermijden, is dat een geweldige uitvalsbasis”, zegt CEO Jo De Wolf.

Christoph D’Haese beseft dat Erembodegem en bij uitbreiding Aalst profiteren van een erg strategische ligging. “Aalst staat al lang op de kaart”, zegt hij. “Onze ligging midden in de Vlaamse ruit is een ongelofelijke troef. Maar dat neemt niet weg dat je zo’n stad nog wel altijd moet blijven promoten en onder de aandacht brengen van bedrijven en investeerders. Er komt nu een Zara naar Aalst. Daar hebben we echt aan moeten werken. Dat komt niet vanzelf.”

Curieuze kustgemeenten

In de top tien van beste zakengemeenten is de provincie West-Vlaanderen met vijf gemeenten het best vertegenwoordigd. En met dertien gemeenten in de top vijftig doet West-Vlaanderen het dit jaar ook goed in de breedte. Dat goede resultaat contrasteert met de editie van vorig jaar. Toen konden slechts zes West-Vlaamse gemeenten een plaats in de top vijftig veroveren. “Een kwestie van herwonnen vertrouwen”, meent Pascal Flisch, analist bij Roularta Business Information. “We stellen in de data vast dat de West-Vlaamse bedrijven in vergelijking met vorig jaar veel meer aangeworven hebben en dat ze ook de investeringen aanzienlijk hebben opgetrokken.”

Net zoals in de vorige editie hinken de kustgemeenten sterk achterop. Vooral in de deelcategorieën ‘gezonde bedrijven’ en ‘starters’ scoren de kustgemeenten zwak. Het gemeentebestuur van Middelkerke merkte vorig jaar op dat de kustgemeenten een hoger percentage zelfstandigen tellen dan West-Vlaanderen en Vlaanderen. “Het is logisch dat er minder ondernemingen worden opgericht, aangezien het percentage zelfstandigen al hoog is in de gemeente”, reageerde burgemeester Janna Rommel-Opstaele (Open Vld).

Patrick De Klerck (Open Vld), burgemeester van Blankenberge en economisch geograaf, treedt zijn collega bij en voegt eraan toe dat kustgemeenten een belangrijke geografische handicap hebben. “De zee is een onmiskenbare fysieke grens. Anders dan bedrijven in het binnenland hebben onze zaken slechts een bereik van 180 graden. De jongste jaren wordt dat nadeel wel voor een deel gecompenseerd door het toenemende cruisetoerisme.”

Dat de kust in grote mate leeft van toerisme, maakt ook dat het economische weefsel er afwijkt van dat van de rest van de provincie. “Zware industrie en toeristische activiteiten gaan moeilijk samen”, stelt De Klerck. “Dus moet je kiezen. En de meeste kustgemeenten kiezen voor het toerisme.”

In die toeristische bedrijvigheid heeft de horeca een belangrijk aandeel. Het is volgens Pascal Flisch een van de verklaringen voor de belabberde score van de kustgemeenten in de deelranking ‘gezonde bedrijven’. “In het algemeen is de horeca financieel een vrij zwakke sector met hoger dan gemiddelde faillissementscijfers. Dat weegt op de score van kustgemeenten in onze analyse.”

Speelt de seizoensafhankelijkheid ook in het nadeel van de kustgemeenten? “Veel minder dan vroeger”, antwoordt Patrick De Klerck. “Toen ik jong was, viel het leven hier stil na september. De deuren van veel handelszaken werden tijdens de wintermaanden letterlijk dichtgetimmerd. Nu komen mensen het hele jaar door naar de kust. Ze laten zich daarbij veelal leiden door de weersvoorspellingen. Het is dus veel meer impulstoerisme. De spreiding over het hele jaar is een voordeel, maar de activiteit is ook minder voorspelbaar. Nu zie je dat zaken durven te sluiten tijdens de zomermaanden. Mijn vader, die zelfstandige was, begrijpt dat niet. Het was ondenkbaar dat wij tijdens de zomermaanden de zaak ook maar één dag zouden sluiten.”

Aalst Zorgstad

Kruibeke, de winnaar van vorig jaar, is weggezakt naar plaats 174. “Kruibeke blijft goed scoren in het aantrekken van nieuwe ondernemingen”, zegt Pascal Flisch. “De dynamiek is er dus nog altijd. Maar de gemeente laat punten liggen in de deelrangschikking ‘tewerkstelling’ en vooral het investeringsvolume is sterk teruggevallen.”

Zal Erembodegem volgend jaar wél kunnen bevestigen? Jo De Wolf gelooft in de blijvende economische slagkracht van Erembodegem, maar ontwaart wel een mogelijke rem op de verdere ontwikkeling van de locatie: de beperkte beschikbaarheid van bedrijventerreinen. “Met de bouw van het distributiecentrum voor Movianto is eigenlijk de laatste grote beschikbare grond aangesneden. Er zijn nog enkele andere mogelijke percelen, maar die zitten nog niet in de vergunningsfase. Als we vandaag een vraag zouden krijgen voor een ontwikkeling van 20.000 vierkante meter, dan kunnen we ze helaas niet verder helpen in Erembodegem.”

Burgemeester D’Haese werpt tegen dat de gemeente werk maakt van nieuwe ruimte voor bedrijven. “De sites van Gates en Dekaply zijn verlaten, maar vormen een opportuniteit voor nieuwe bedrijfsactiviteit. En ook op de bedrijvenzone Zuid IV en de kmo-zone Sterrenhoek zijn er nog mogelijkheden.”

En de burgemeester wijst ook op een wissel op de toekomst: “Met het Onze-Lieve-Vrouwziekenhuis en het Algemeen Stedelijk Ziekenhuis hebben we op Aalsters grondgebied twee topziekenhuizen. Het zal u misschien verbazen, maar wereldwijd telt Aalst de meeste medische robots per vierkante kilometer. Aalst staat daardoor bekend als een opleidingscentrum voor studenten geneeskunde. Er komen hier studenten en chirurgen uit meer dan negentig landen. “Rond die ziekenhuizen ontstaat ook een soort van medische cluster”, vult Jo De Wolf aan. “Naast Movianto hebben ook bedrijven als Technimed, Anecom en Medec een link met de gezondheidssector.”

Laurenz Verledens, fotogra?e Debby Termonia

“Voor bedrijven die sterk gericht zijn op West- en Oost-Vlaanderen en/of het noorden van Frankrijk en die de Brusselse files willen vermijden, is Erembodegem een geweldige uitvalsbasis” Jo De Wolf, CEO Montea

De beperkte beschikbaarheid van bedrijventerreinen is een mogelijke rem op de verdere ontwikkeling van Erembodegem als zakengemeente.