“Banken maken winst zonder ethiek”

Benny Debruyne
Benny Debruyne Redacteur van Trends

Joker en zijn gedelegeerd bestuurder Bob Elsen deden al aan maatschappelijk verantwoord ondernemen voor die term werd uitgevonden. Hij mag niet ontbreken in onze reeks over duurzame ondernemers.

Econoom Bob Elsen benadrukt in zijn Mechelse kantoor dat Joker een commercieel bedrijf is dat winst wil maken. Maar dat is niet het enige. “De ontmoeting tussen mensen is altijd de leidraad geweest bij wat we hebben gedaan, van touroperator Joker tot de ViaVia-reiscafés en het Living Stone Centrum voor Intercultureel Ondernemen. De andere drie waarden waarop onze visie rust zijn openheid, gelijkwaardigheid en verwondering.”

Dat vertrekpunt stimuleerde Joker om dertig jaar geleden te innoveren in de reiswereld. “Om ontmoetingen tot stand te brengen, bedachten we nieuwe producten. Wij waren de eersten die begonnen met reizen in kleine groepen van acht tot twaalf man. Financiële zelfmoord, vonden velen. In die tijd konden groepen van meer dan vijftien mensen een vlucht gratis krijgen. We reisden ook met het openbaar vervoer, verbleven in kleine hotels, betaalden een deel van de prijs rechtstreeks aan de lokale bevolking en legden ons dagprogramma niet vast. Allemaal om de ontmoetingen en actieve deelname te stimuleren.”

Dertig jaar na de start is Elsen nog steeds gedelegeerd bestuurder van Joker. Hij leidde ook jarenlang de Leuvense bandencentrale Dupont – een familiebedrijf dat hij in 2006 verkocht – op een maatschappelijk verantwoorde manier. ” People, planet en profit geldt ook voor het product dat je naar buiten brengt. Kijk bijvoorbeeld naar de banken. Aan de ene kant lokken ze klanten met ethische fondsen, maar in hun eigen gedrag zijn ze niet ethisch door slechte producten naar de klant te brengen. Wat heb je dan nog te zeggen over duurzaamheid? Luister naar je mensen, zorg voor een eerlijke prijs enzovoort. Dat betekent niet dat je geen winst mag maken. Je mag veel winst maken, maar op een ethische manier.”

Bedrijfscultuur volgt duurzame doelen

Elsen inspireerde zich aanvankelijk op het managementboek In Search of Excellence van Tom Peters om vier strategische doelen te bepalen voor Joker: innoverende concretisering van de visie, een klantgerichte onderneming, een stimulerende, doelgerichte organisatie en een winstgevend bedrijf. Later, na het lezen van Organisaties op scherp van Herman Van den Broeck en Steven Mestdagh, stelde Elsen Joker op scherp met deze vijf uitgangspunten.

1 Kies voor een holistische aanpak. “Dit betekent dat je het systeem als een geheel ziet, een beetje zoals een voetbalploeg waar voor-, midden- en achterspelers samen moeten spelen om te winnen.”

2 Zoek naar een evenwicht tussen orde en chaos. “In een bedrijf als Joker speelt creativiteit een grote rol, waardoor je niet alles kunt vastleggen. Maar om chaos te vermijden, heb je wel algemene lijnen nodig. We werken ook met key performance indicators.”

3 Leg effectieve overlegstructuren vast. “Als je vanuit het geheel denkt, moet je de verschillende onderdelen mee laten beslissen. Joker doet dat door in de stuurgroep die de operationele werking bepaalt, mensen uit alle geledingen van het bedrijf op te nemen.”

4 Verstrek informatie. “Medewerkers moeten over voldoende informatie beschikken om de juiste keuzes te kunnen maken. Als je evenwel alles op het intranet zet, verdrinken ze na een tijd in de informatie.”

5 Stimuleer creativiteit. “We gebruiken een aantal technieken om creativiteit te bevorderen. Iemand die een voorstel op het intranet plaatst, moet een reactie krijgen, zelfs al houdt dat antwoord in dat er niets wordt gedaan met het idee. Daarnaast vormen we regelmatig werkgroepen over een bepaald onderwerp, waarbij de deelnemers vrij kunnen discussiëren zonder zich iets aan te trekken van regels of beperkingen.”

Meer samenwerking met locals

Joker, dat vorig jaar de Travel Magazine Award voor meest duurzame touroperator van het jaar won, volgt de trends in de maatschappij op de voet en kijkt hoe het zijn waarden in de veranderde omgeving kan valoriseren. De toeristische sector veranderde sterk door de opkomst van het internet, maar Bob Elsen ziet de volgende verandering al aankomen. “De markt voor tickets groeit nog. Zeker wanneer het ingewikkeld wordt en er meerdere tickets nodig zijn voor een reis, stappen klanten naar een reisorganisator. Daarnaast vinden we in de landen waar we naartoe gaan nu in elk dorpje wel een local die bezig is met toerisme. Volgens mij zal het toerisme evolueren naar meer samenwerking met hen.”

BENNY DEBRUYNE

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content