Bang speuren naar herstel

Het is hout vasthouden en bidden dat de economie tegen het einde van het jaar weer vaste grond onder de voeten vindt, zoals de jongste indicatoren suggereren. Alleen dan blijft de krimp van de Belgische economie in 2009 beperkt tot 2 à 3 procent.

In januari lieten heel wat voorlopende indicatoren een adempauze zien. Zowel in België als op internationaal vlak zochten heel wat vertrouwensindicatoren begin dit jaar licht hogere regionen op. Die opflakkering was echter van korte duur. De beschikbare indicatoren voor februari doken weer lager. Het vertrouwen van de Belgische ondernemers zakte tot het laagste niveau sinds de enquête in 1980 van start ging.

Die indicator illustreert de ernst van de recessie waar de Belgische economie in beland is. De groeivooruitzichten werden de voorbije weken dan ook in sneltreinvaart neerwaarts bijgesteld. Midden januari pakte de Europese Commissie uit met een opvallend sombere voorspelling van een activiteitsterugval met 1,9 procent in 2009. Dat lijkt ondertussen zelfs ronduit optimistisch. In Nederland ziet het gerenommeerde Centraal Planbureau dit jaar de economie met 3,5 procent krimpen, terwijl in Duitsland al vooruitzichten van -5 procent gelanceerd werden. Als die verwachtingen uitkomen, zal de Belgische economie onvermijdelijk gelijkaardige cijfers voorleggen. Een jaarkrimp van 5 procent zou zelfs zwaarder zijn dan wat in de jaren dertig te noteren viel (hoewel toen meerdere desastreuze jaren elkaar opvolgden).

Zulke verwachtingen veronderstellen wel nog een forse verdere verslechtering van het conjunctuurklimaat. Gezien de vrije val waarin de wereldeconomie de jongste maanden van 2009 terechtkwam, valt dat zeker niet uit te sluiten. Maar er zijn ondertussen wel wat voorlopende indicatoren die suggereren dat die vrije val op z’n minst vertraagt. Als die indicaties de komende maanden bevestigd worden en de voorlopende indicatoren stilaan enigszins uitbodemen, zal de economische groei in 2009 allicht eerder tussen -2 en -3 procent uitkomen, nog altijd het slechtste cijfer sinds de Tweede Wereldoorlog. Zo’n scenario zou inhouden dat de economie naar het einde van 2009 stabiliseert om daarna een erg bescheiden herstel in te zetten.

De risico’s van dat scenario blijven wel duidelijk neerwaarts gericht. Overheden over zowat de hele wereld zijn bezig met inspanningen om het tij te keren. Tot nu toe schieten alle plannen ruimschoots tekort. De komende maanden wordt het uitkijken naar nieuwe, effectievere stimulusplannen. Tegelijk blijft het bang afwachten naar de resultaten van al die inspanningen.