Baas in eigen boek

Hoe goed of hoe slecht gaat het in het Vlaamse boekenvak? Na de concurrentie van boekenclubs, warenhuizen en internetshopping zorgen nu ook de Nederlandse uitgevers voor commotie. De Nederlanders vinden dat de boekendistributie best vanuit eigen land kan gebeuren. De Vlaamse verdelers Libridis en Denis & Co. gaan samen in het verweer.

L ibridis – het grootste boekenverdeelcentrum van Vlaanderen – en Denis & Co. uit Mortsel bundelen hun krachten voor de promotie, verkoop en distributie van boeken in Vlaanderen. Door de samenwerking willen beide bedrijven de uitvoering van hun hoofdactiviteit versterken: Denis neemt de promotie en verkoop van de boeken van eigen fondsen op zich, Libridis (dat 125 werknemers telt en in 1998 16,5 miljoen boeken verdeelde) zorgt voor de fysieke distributie.

Twee jaar geleden al gingen Denis en Libridis uit Sint-Niklaas samen aan tafel zitten met de idee dat ze zich beter zouden kunnen aanpassen aan de grote omwentelingen binnen de sector als ze de handen in elkaar sloegen. Bedoeling was dat Denis zich op zijn kernactiviteit (promotie/verkoop) zou richten en Libridis zich met de verdeling van de boeken zou bezighouden. De gesprekken verdwenen niettemin naar de achtergrond omdat Gilbert Goris, zaakvoerder van Denis & Co., toen net zelf had geïnvesteerd in zijn distributie. Op dat moment vond hij het dan ook zonde om die activiteit uit te besteden.

Maar nu

is het dan toch zover. “Door de alliantie wordt Denis & Co. het belangrijkste commerciële dienstencentrum voor uitgevers uit Nederland en Vlaanderen,” zegt Gilbert Goris (54), al twintig jaar statutair zaakvoerder van Denis.

Denis & Co. zag het licht op 1 februari 1957 als een eenmanszaak gesticht door Jan Denis. Die begon op zijn thuisadres in Borgerhout met de vertegenwoordiging van twee uitgeverijen: J.N. Voorhoeve uit Den Haag en Kinheim uit Heilo bij Alkmaar. Al datzelfde jaar kwamen enkele nieuwe fondsen, waaronder Zomer & Keuning, bij Denis aankloppen en weldra werd de keukentafel te klein zodat net voor Kerstmis 1960 werd verhuisd naar een industrieel pand in Deurne. Om de continuïteit te verzekeren, werd besloten om op 1 januari 1975 de firma op naam om te vormen tot de BVBA Denis & Co., waar diezelfde Jan Denis dan hoofdaandeelhouder van werd. Een jaar later werd de huidige ruimte opnieuw te beperkt verklaard en verhuisde het intussen middelgrote bedrijf naar de Sterckshoflei te Deurne.

Vanaf 1979 kwam Gilbert Goris in beeld. In augustus van dat jaar werd hij medezaakvoerder en vanaf 1986 ook mede-eigenaar en directeur. De zaak werd aan Goris overgelaten omdat Jan Denis in eigen stal geen opvolging vond. “Ik ben begonnen met een minderheidsparticipatie (lees: twee aandelen) en uiteindelijk ben ik volledig eigenaar van de zaak geworden,” aldus Goris. Vandaag huist Denis & Co., dat twintig mensen in dienst heeft, in Mortsel en behartigt de belangen van een veertigtal – vooral – Nederlandse uitgevers. In 1999 realiseerde het een omzet van 195 miljoen frank (zie cijfertabel).

Over de jaren heen concentreerde Denis zich vooral op de verkoop, promotie, marketing en distributie van Nederlandse boeken op de Vlaamse markt. En vooral die distributie verliep de jongste tijd wat moeizamer. Nederlandse uitgevers vinden immers meer en meer dat de boekendistributie best vanuit eigen land kan gebeuren. Goris: “Onterecht. Nederlanders kennen de Belgische markt niet zo goed als ze wel zouden willen. Ook al spreken we dezelfde taal, we hebben toch een andere cultuur. En kennis daarvan is noodzakelijk om de verkoop van hun boeken in Vlaanderen waar te maken.”

Een ander probleem voor Denis is dat de distributieactiviteiten hier redelijk gefragmenteerd zijn: er zijn meer dan dertig bedrijfjes die Nederlandse boeken importeren en die vaak hun eigen magazijn hebben. Omdat ze zo veel verschillende besteladressen hebben, is het voor boekenverkopers vaak lastig om een groot assortiment in de winkel te halen. Een gecentraliseerde distributie is hiervoor de oplossing.

Twee goede redenen

dus om de fysieke distributie los te koppelen en die neer te leggen bij een bedrijf dat daar goed in is. En zo kwam Denis & Co. in contact met de NV Libridis, die om diezelfde redenen al een tijdje op zoek was naar nieuwe distributiemogelijkheden.

Er was trouwens nog een derde reden om samen te werken. In september 1999 besloot de Standaard Uitgeverij om zijn derde fondsen (de niet-eigen fondsen van het Meulenhoff-concern, waarvoor de Standaard Uitgeverij de commerciële activiteiten verzorgt) af te stoten. Tot op dat ogenblik verzorgde Libridis de Vlaamse distributie voor de Standaard Uitgeverij en Meulenhoff. Het risico was dus reëel dat Libridis een stuk business zou kwijtraken. “We hebben toen samen met Standaard Uitgeverij naar een alternatief gezocht, zodanig dat de commerciële activiteiten door een derde partij zouden worden ingericht en waarbij de distributie in ieder geval in handen bleef van Libridis,” zegt Hans Willem Cortenraad, algemeen directeur van Libridis. “Zo zijn wij weer in gesprek gekomen met Denis & Co. We vroegen hen of zij de commerciële activiteiten voor hun rekening wilden nemen terwijl wij de distributie konden doen.” Dit keer had Libridis meer geluk, onder meer omdat Denis net Wilfried Cajot had aangenomen, voordien commercieel verantwoordelijke van de Standaard Uitgeverij. “Die man doet nu voor ons verkoop, promotie en marketing, juist die activiteiten waar wij ons wilden op toeleggen,” zegt een trotse Gilbert Goris.

De fondsen die door de Standaard Uitgeverij werden afgestoten, bracht Wilfried Cajot mee: Uitgeverij BZZTôH/Byblos, Uitgeverij Van Buuren, Van der Meer Publishing, Strengholt’s Boeken, Schuyt & Co, Stichting Kunstboek en de gloednieuwe Uitgeverij Forte.

De afspraak is dat Denis in de toekomst de fysieke distributie van alle nieuw aangeworven uitgeverijen onmiddellijk overlaat aan Libridis, terwijl Denis de commerciële belangen van die fondsen zal blijven behartigen. Libridis dan weer zal zijn nieuwe klanten naar Denis sturen.

De overdracht van de boeken naar Sint-Niklaas zal pas later dit voorjaar plaatsvinden. Momenteel verloopt de verdeling nog steeds vanuit Denis’ magazijnen in Mortsel. Cortenraad: “Op het moment dat de activiteiten in het distributiemagazijn van Denis verdwijnen, zijn er natuurlijk geen werkzaamheden meer, dus daar moeten we oplossingen voor zoeken. Of we voor alle personeelsleden een afdoende oplossing zullen vinden, daarover durf ik nu nog geen uitspraak te doen.”

Zowel Libridis als Wilfried Cajot hebben intussen ook een minderheidsparticipatie in Denis genomen, maar meer willen ze daarover niet kwijt. “Zeg maar een ruime minderheidsparticipatie,” aldus Gilbert Goris. En Hans Willem Cortenraad: “Je kan gaan samenwonen, maar als je je dieper wilt binden, dan trouw je. We hebben samen uitgemaakt dat dit geen kortstondige liefde is, maar een alliantie op lange termijn.”

Vanessa Vangindertael