Armen tekort in de piekperiodes? Schakel vijftigplussers in

Een bedrijf als Daikin, dat airconditioningtoestellen fabriceert, heeft een erg schommelend productieritme. Om de pieken op te vangen, doet de productie-vestiging in Oostende een beroep op een vervangingspool van 250 vijftigplussers. Bovendien werkte Daikin een soepele arbeids- en vakantieregeling uit met de vaste medewerkers.

Daikin Europe, een fabrikant van airconditioningapparaten, schakelt sinds 2001 vijftigplussers in om de productiepieken op te vangen. De vraag naar airconditioning is namelijk niet alleen seizoensgebonden, maar ook erg conjunctuurgevoelig. “Zodra de economie een klein beetje slabakt, daalt ook de vraag naar mobiele airconditioningtoestellen,” vertelt Dirk Salembier, general manager HRM & general affairs. “De invloed van de seizoenen is natuurlijk nog veel groter. De aankoop van een aircoapparaat is heel impulsief. Een hittegolf in de tweede helft van mei doet de vraag sterk stijgen.”

De meesten willen hun toestel ook zo vlug mogelijk hebben, zegt Salembier. “Daarom schakelen we uitzendkrachten in om piekmomenten op te vangen. Bovendien kunnen we geen onbeperkte voorraad aanleggen, want ook in aircotoestellen zijn er modetrends.”

Tussen februari en juli heeft Daikin jaarlijks een piekperiode. De laatste maanden van het jaar is het dan weer rustiger op de productievloer. Salembier: “Onze vaste medewerkers kunnen we daarom geen twaalf maanden per jaar voltijds aan het werk houden. Om dat op te vangen, hebben we verschillende recepten uitgewerkt.”

1. Aangepast werkritme

Daikin berekent eerst de totale vereiste arbeidsduur per jaar. Dan wordt een deeltijdse werkregeling voor het hele jaar uitgewerkt. Een werknemer met een deeltijds contract werkt dan vanaf 1 januari voltijds en tijdens schoolvakanties deeltijds. Uiteindelijk zullen ze over het hele jaar bekeken het equivalent van een deeltijdse baan gewerkt hebben. Hun loon (voor een deeltijdse baan) wordt elke maand betaald. De medewerkers kunnen kiezen voor een halftijds of een viervijfde regime. Zo’n 5 % van de 800 productiemedewerkers werkt volgens dat ritme.

2. Speciale vakantieregeling

Ook de vakantieregeling is op een aparte manier samengesteld. “De meeste sectoren volgen het ritme van het bouwverlof, dat ongeveer van half juli tot half augustus duurt. Maar dat is juist het moment dat onze productie op volle toeren draait,” zegt Salembier.

Om te vermijden dat het merendeel van de werknemers tijdens de zomermaanden vakantie neemt, kunnen de medewerkers kiezen uit een twintigtal vakantieformules. Ze mogen bijvoorbeeld tijdens de krokusvakantie thuisblijven, vanaf Pasen elke woensdagnamiddag vrij nemen en dan nog eens twee weken in juli of augustus. Een andere mogelijkheid is één week tijdens de paasvakantie, één week eind juli en twee weken in augustus. De mogelijkheden zijn eigenlijk eindeloos. Overigens hoeven vakantieperiodes niet noodzakelijk samen te vallen met schoolvakanties. Intussen opteert nog slechts 26 % voor de klassieke vakantie van drie weken tijdens de zomer. “Door de vakanties te spreiden, beschikken we over voldoende mankracht tijdens de zomermaanden. Toch moeten afwezige medewerkers nog worden vervangen. Bovendien kennen we ook productiepieken buiten juli en augustus,” merkt Salembier op.

Voor die vervanging schakelt Daikin Europe uitzendkrachten in. “Maar zodra ze doorhebben dat er geen vast contract op hen ligt te wachten, haken ze vaak af. Daarom hebben we ons gericht naar mensen die niet op zoek zijn naar een voltijdse vaste job, maar die toch nog willen werken. Dan kom je bijna automatisch uit bij vijftigplussers,” aldus Salembier.

3. Hoe rekruteer je vijftigplussers?

Samen met de uitzendbureaus Creyf’s en T-Interim en de VDAB startte Daikin Europe in 2000 een campagne om vijftigplussers warm te maken voor een tijdelijke job. Dat verliep niet van een leien dakje. “We verstuurden 3000 brieven aan potentiële kandidaten. Daarvan reageerden er honderd positief. We nodigden ze uit op een informatiesessie. Zo’n vijftig kwamen er opdagen en na de pauze was de helft al weer weg. Slechts twaalf mensen hebben de sollicitatievragenlijst meegenomen en daarvan zijn er zes ingevuld teruggekomen. We hebben hen alle zes uitgenodigd voor een selectie-interview, maar er kwamen slechts drie mensen. Twee daarvan hebben we aangenomen. Het resultaat was dus bedroevend.”

In 2001 lanceerde Daikin Europe opnieuw een campagne om vijftigplussers tot solliciteren aan te sporen. “We hebben campagne gevoerd op bussen van De Lijn, spots op de regionale televisie en radio en in de regionale pers. Deze keer met meer succes. We hadden een pool van 47 werknemers. We hebben ook de selectieprocedure volledig aangepast aan de doelgroep. Daar hadden we het eerste jaar te weinig aandacht aan besteed.”

4. Hoe integreer je vijftigplussers?

Eerst is er een bedrijfsbezoek en een infosessie, daarna volgen een vijfdaagse opleiding bij de VDAB en een betaalde stage van negen dagen. Zo kunnen de kandidaten bepalen welk werk hen het beste ligt. Vandaag telt de pool 250 gemotiveerde vijftigplussers. “Het is een vaste kern van medewerkers waarop we continu een beroep kunnen doen. Met iedereen hebben we individuele afspraken over hoeveel en wanneer ze willen werken. Sommigen werken de ene week wel en de andere week niet. Anderen werken drie maanden en gaan dan drie maanden op vakantie. Nog anderen willen zoveel mogelijk werken omdat ze niet graag thuis zitten of het extra geld kunnen gebruiken,” zegt Mieke Vandromme, verantwoordelijk voor de personeelsondersteuningsgroep arbeiders.

Hilde Vereecken

Tijdens een betaalde stage van negen dagen kunnen de kandidaten bepalen welk werk hen het beste ligt.