De advocaat-generaal van het Europese Hof van Justitie vindt dat de staatsgarantie die België toekende aan de Arco-coöperanten strijdig is met het Europese recht. De hoop van de coöperanten op schadeloosstelling door de overheid is daarmee zo goed als vervlogen.
De advocaat-generaal van het Europese Hof van Justitie vindt dat de Europese Commissie gelijk had toen ze in 2014 de waarborgregeling voor de Arco-coöperanten afdeed als illegale staatssteun. België had zijn depositogarantieregeling nooit mogen openstellen voor coöperatieve vennootschappen die actief zijn in de financiële sector, oordeelt Juliane Kokott.
Het advies van de advocaat-generaal is niet-bindend, maar in 90 procent van de gevallen volgen de Europese rechters het. Normaal neemt het EU-Hof voor het einde van het jaar een beslissing. Dat oordeel moet dan terug naar het Grondwettelijk Hof en de Raad van State van België. Op basis van wat de advocaat-generaal schrijft, lijkt het een uitgemaakte zaak.
Nekschot
Het advies is heel belangrijk, want het is zowat het nekschot voor de waarborgregeling. Die werd uitgeschreven in 2008 toen Dexia in de problemen kwam. Arco was een van de voornaamste aandeelhouders van Dexia. De coöperatie was een vehikel van de christelijke arbeidsbeweging ACW (het huidige beweging.net), maar haalde haar kapitaal vooral bij particuliere spaarders.
Als het Europese Hof het advies volgt, mogen de Arco-coöperanten de hoop opgeven dat ze ooit een beroep zullen kunnen doen op de staatsgarantie. “De realiteit is dat de staatswaarborg hoogstwaarschijnlijk de prullenmand in kan en dat de waarde van de Arco-deelbewijzen nu herleid is tot nul”, zegt Erik Bomans van het juridisch adviesbureau Deminor.
In het regeerakkoord staat dat de overheid een werkzame compensatieregeling wil bieden aan de Arco-coöperanten. Maar juridisch gaan er nu heel wat deuren dicht om deze schadeloosstelling uit te werken. Via de depositoregeling is het alleszins niet meer mogelijk.
Minister van Financiën Van Overtveldt zei eerder dat hij de uitspraak van het Europese Hof van Justitie wilde afwachten, alsook de uitkomst van de vereffening van Arco. Die loopt op zijn laatste benen. Volgens advocaat Christian Van Buggenhout zal het proces nog hooguit een jaar duren. De ironie wil dat Arco zijn schuldeisers (vooral Belfius) grotendeels zal kunnen terugbetalen, maar dat er voor de coöperanten niets zal overblijven.
“Als de redenering van de advocaat-generaal gevolgd wordt, moet Arco aan de Belgische staat bovendien een vergoeding betalen voor de illegale staatssteun”, zegt Van Buggenhout. Die vergoeding zou circa 150 miljoen euro bedragen. Daarmee gaat de laatste hoop dat er voor de coöperanten nog iets zou overblijven in rook op.
Plan B
Intussen is het politieke getouwtrek begonnen over een plan B om de Arco-coöperanten te compenseren. N-VA vindt dat vooral Arco en beweging.net hun duit in het zakje moeten doen. CD&V zegt dat ook de overheid haar beloftes uit het verleden moet nakomen.
“De enige manier om de Arco-coöperanten te vergoeden, is via een minnelijke schikking met de partijen die volgens ons aansprakelijk zijn voor de misleiding van de coöperanten: Arco, beweging.net, Belfius en de Belgische staat”, zegt Bomans.
Klanten van Bacob en Dexia Bank (de voorgangers van Belfius) werden overtuigd dat ze hun spaargeld veilig konden investeren in Arco-deelbewijzen. Daar werden ze toe aangezet door bankmedewerkers maar ook door publicaties van Arco en beweging.net. Toen Dexia in 2008 wankelde, verzekerde de staat de Arco-coöperanten dat hun geld veilig was dankzij de staatswaarborg.
“Het staat iedereen vrij te geloven in een plan B of een politieke oplossing”, besluit Bomans. “Wij denken dat een juridische procedure het enige drukkingsmiddel is om alle partijen tot een minnelijke schikking te dwingen.”
Lees ook opinie op blz. 6.
PATRICK CLAERHOUT
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier