Antwerpen loopt 1 miljard investeringen mis

Na een mislukte poging om van Antwerpen de Europese hub te maken voor Chinese investeringen en slechte ervaringen in ons land, trekken Chinese bedrijven naar Nederland, Duitsland, Ierland, Spanje en Hongarije.

Eind jaren negentig wilden Chinese groepen – Ocean’s Morning Commercial Investment, vastgoedmaatschappij KVision, Dalian Marine Transport Group en Ginwa (onder meer actief in voeding en farma) – meer dan 1 miljard euro investeren om van Antwerpen een Europese hub voor Chinese bedrijven te maken. Ocean’s Morning zou in het Permeke-gebouw aan het Antwerpse De Coninckplein bijna 400 miljoen euro investeren in een handelscentrum en hotel voor Chinese zakenlui, terwijl Dalian zijn Europees hoofdkwartier in het kasteel van Kapellen wilde onderbrengen.

Witwas-, spionage- en maffiaconnecties

“België heeft toen een historische kans gemist en gezichtsverlies geleden,” zegt Cao Chen, een aan de KU Leuven afgestudeerde ingenieur die toen optrad voor de Chinese investeerders. De Chinezen werden afgeschrikt door de Belgische staatsveiligheid, die onderzoeken opstartte wegens vermeende witwas-, spionage- en maffiaconnecties.

Het parket kon niets hard maken. In eerste aanleg (2000) en in beroep (2002) sprak het Belgische gerecht Chen vrij. Volgens Chen lag een Chinese vriendin van een topmedewerker van de staatsveiligheid aan de basis van de moeilijkheden. Ze zou getracht hebben hem te chanteren. De dag voordat toplui van de bouwgroep China Guanxi Construction International (een staatsbedrijf met 20.000 werknemers) met de Brusselse regering een miljoeneninvestering in Brussel wilden bespreken, werd Chen gearresteerd (mei 1998). Daarop schreef de bouwgroep ons land als vestigingsplaats af.

Tegen een andere investeerder vaardigde België een internationaal aanhoudingsmandaat uit, wat hem ook buiten China moeilijkheden opleverde. Die zakenman, Wu Xijan, een van de tien rijkste Chinezen volgens Forbes, politicus en CEO van een beursgenoteerd bedrijf, overwoog een belangrijke investering in de hoofdstad, maar kreeg geen werkvergunning. Het elektriciteitsbedrijf LMTEE dacht met een Vlaamse groep aan de uitbouw van een netwerk, dat heel China zou bestrijken, maar trok zich terug na de perikelen van de Chinese bedrijven. De bankrekeningen van Cao Chen werden geblokkeerd, waardoor de aankoop van zijn hoofdkwartier in Kapellen werd afgeblazen.

Cao Chen: “Ik heb serieus gezichtverlies geleden, vooral bij de Chinese groepen voor wie ik optrad. Ik had België opgehemeld als een land waar rechtszekerheid en sympathie voor China heersten. Chinees geld was voor de Belgische autoriteiten kennelijk sowieso verdacht, hoewel het staatsbedrijven betrof.”

Proces tegen de Belgische staat

Chinese bedrijven die zich in Europa vestigen, mijden België. In Madrid investeert Guanxi Construction International 100 miljoen dollar in een handelscentrum; Wu Xijan trok naar Australië en KVision naar Canada. In de Hongaarse hoofdstad herbergt het ‘Asia Centre’ – een investering van 200 miljoen euro – sinds vorig jaar 850 Chinese shops op 125.000 vierkante meter. Daar komen tegen 2006 nog eens 80.000 vierkante meter kantoorruimte en conferentiezalen bij. Op een boogscheut daarvan opende in november 2003 ‘China Business City’ met 160 winkels. Nog in Boedapest gingen onlangs de eerste Chinese school en een vestiging van de Bank of China open. En het Chinese ministerie van Wetenschap en Technologie overweegt een Science Park in Nederland op te zetten om technologische ontwikkeling te stimuleren door kennisuitwisseling in twee richtingen.

Cao Chen en zijn investeerders bereiden ondertussen een proces voor tegen de Belgische staat. “Mijn reputatie is geschaad. Ik wil mijn eer redden en blijf daarom in Keerbergen wonen. Ik eis verontschuldigingen – op papier – van de overheden. Dat zou kunnen helpen om mijn partners weer te overtuigen dat België niet anti-Chinees is en dat deze bittere ervaringen berustten op een spijtige vergissing.”

Erik Bruyland – Hans Brockmans

Wat in Antwerpen

niet lukte, is realiteit in Boedapest.