Antwerpen bouwt haven in Oman

De haven van Antwerpen, niet aan de monding van de Schelde, maar in het Midden-Oosten. Dat bouwt het Consortium Antwerp Port in Oman. De haven van Duqm heeft ambities om uit te groeien tot een top 3-speler.

Oman heeft formeel een akkoord getekend met Consortium Antwerp Port (CAP). CAP mag de komende jaren het beheer en de exploitatie van de haven van Duqm voor zijn rekening nemen en krijgt een 50 procentparticipatie in Port Duqm Company. “We kozen gewoon voor de beste”, zegt Said bin Khalfan al Harthy van het Omaanse ministerie van Informatie. “Doodsimpel omdat ze in Antwerpen alles afweten van havens.”

In Duqm, aan de Golf van Aden, baggert Jan De Nul (JDN) met negen grote schepen en 600 werknemers – onder wie heel wat Belgen – al drie jaar mee aan de vaargeul en het bedrijf doet dat nog tot midden 2012. Totale waarde van het contract: 500 miljoen euro. Het droogdok in de voorhaven is ondertussen opgeleverd en operationeel.

De Nul liet er zelf al zijn schepen nakijken. “Een absolute meerwaarde, voor onze vloot en onze uitgebreide activiteiten in het Midden-Oosten”, zegt de Andy Jonckheere die voor JDN de zaken ter plaatse opvolgt. “Vroeger moesten we voor de revisie van ons materieel tot in Dubai, voorbij de geladen Straat van Hormuz.”

Nu het droogdok er ligt, kan in Duqm het grote werk beginnen: de bouw van een modelhaven over een oppervlakte van 135 vierkante kilometer. De ambities zijn expliciet: een haven van wereldklasse. De Omaanse regering heeft al 1,8 miljard dollar betaald voor de voorbereidende werken aan de grond. De eerste kades liggen er, de faciliteiten zoals water en elektriciteit krijgen vorm en dwars door de woestijn van Oman worden onder meer snelwegen aangelegd die de verbinding tussen de hoofdstad Muscat en het nu nog onooglijke Duqm moeten verbeteren.

Tienduizenden Omani’s (op termijn 60.000 directe en indirecte jobs) vinden in Duqm een job. In vijf jaar wordt rond de haven ook een modelstad – inclusief luchthaven – gebouwd die op op langere termijn tot 100.000 inwoners moet kunnen dragen. Haven en stad, alles from scratch, gebouwd met miljarden Omaanse dollars (een totaalbudget van 15 miljard euro) en met de inbreng van Antwerpse knowhow. Volgens het Omaanse zakenblad Business moeten de eerste cargo’s in november de haven binnenvaren en moeten dan ook de eerste containers gelost en geladen worden.

Geen Straat van Hormuz meer

Oman is historisch al altijd een belangrijk logistiek knooppunt geweest. Dat was al zo in de tijd van de Oost-Indische Compagnie. Die logistieke roeping is ook in de 21ste eeuw nog aan de orde. Oman heet nog altijd “veilig” en “betrouwbaar” te zijn. Niet voor niets blijft het hier ook tijdens de Arabische revolutie bijna windstil. Sultan Qaboos, die het land bijna 41 jaar leidt, heeft begrepen dat er maar één antwoord is voor het land en zijn volk: diversificatie van de economie (naast olie en gas), nieuwe jobs, hogere lonen, welvaart.

Drie havens telt het land al (Muscat, Sohar en Salalah) en nog is er plaats voor een vierde. “Dat kan op het eerste gezicht verwondering wekken voor een relatief klein land”, zeggen Marc Stordiau en Yannick Dufraimont van CAP. “Maar de Omaanse havens spelen in de wereldwijde maritieme trafiek een cruciale rol door hun ligging. Hier moet je de omstreden en met veel vragen omgeven Straat van Hormuz, de dreiging van Iran dus, niet in. En kijk ook even verderop. Duqm ligt op een ideale aanvaarroute naar India en het Verre Oosten enerzijds en naar Afrika en Europa anderzijds.”

Duqm moet op termijn een paradepaardje worden, van het niveau Singapore of Sjanghai. De grootste schepen ter wereld zullen er probleemloos aanmeren in wat vooral een multifunctionele haven moet worden. Een haven met een droogdok voor herstel en revisie van schepen, een containerhaven, een industriële haven en een logistieke draaischijf voor goederen. En ook een haven met een vrijhandelszone. Volgens Stordiau staat nu al vast dat de link richting Mumbai een kassucces wordt. “Indiërs zijn minder onderlegd in de bouw en het beheer van nieuwe havens. Oman is sinds jaar en dag hun favoriete aanvoerroute en logistieke draaischijf en de plaats ook waar ze massaal ertsen aankopen.”

“Alle cijfers over de wereldwijde maritieme trafiek klimmen almaar hoger. Er is echt wel plaats voor en behoefte aan een nieuwkomer”, zegt Stordiau. “Salalah, dat puur een containerhaven is voor Maersk, zit zo goed als vol. Naast de logistiek zijn we nu ook volop op zoek naar petrochemische en andere industriële bedrijven die zich in Duqm willen vestigen. De eerste gesprekken zijn bezig, de interesse is er.” Volgens financieel directeur Serge Verhaert is het de bedoeling om na drie jaar winstgevend te zijn.

Leuk detail is dat de Omaanse haven van Sohar van bij de start, minder dan tien jaar geleden, beheerd en uitgebaat werd door de haven van Rotterdam. “Wat de Nederlanders kunnen, moeten wij ook kunnen”, moeten ze in Antwerpen geredeneerd hebben. De Antwerpse lobbymachine heeft met het dossier Duqm haar slag thuisgehaald en een grote vis gevangen.

“Ach, concurrentie is gezond, trafiek is er inderdaad voldoende en een nieuwe haven zal iedereen alleen maar scherper houden”, zegt de Vlaming Christophe Van Loon, die in Sohar de leiding heeft over de Nederlandse goederenbehandelaar Steinweg Oman LLC.

Bij het verlaten van de haven van Sohar staat op een wegwijzer nog een ander redelijk argument: het zuiden en dus ook Duqm ligt ruim 1000 kilometer verderop. “Net die grote afstand tussen de havens stelt iedereen gerust.”

KAREL CAMBIEN IN OMAN