Angela Merkel verliest opnieuw, de euro ook

Bondskanselier Angela Merkel krijgt het alsmaar moeilijker om Duitsland achter de euro-gedachte te houden.

De twee regeringspartijen die in Duitsland deel uit maken van de federale coalitie van Angela Merkel, de christen-democraten en de liberalen, kregen gisteren opnieuw forse klappen in regionale verkiezingen, deze keer in Mecklenburg-Vorpommern, het thuisgebied van Merkel zelf. Binnen beide partijen zullen de tegenstanders van Merkel’s eurobeleid aan invloed winnen als gevolg van deze uitslag.

Deze situatie maakt dat de goedkeuring door het Duitse parlement van de besluiten van de Europese top van 21 juli een alsmaar moeilijker gegeven wordt. Die besluiten bestonden in essentie uit twee punten: het tweede reddingsplan voor Griekenland en de uitbreiding en de nieuwe actieradius van het stabiliteitsfonds. Afgesproken werd dat alle eurolidstaten de conclusies van 21 juli in hun parlementen goedkeuren tegen eind september, een heroïsche tijdslimiet. Haakt één van de lidstaten af, dan is er geen akkoord. In landen als Finland, Nederland, Oostenrijk en Slowakije is de weerstand tegen het 21 juli-pakket aanzienlijk.

De Duitse sociaal-democraten willen Merkel eventueel aan een wisselmeerderheid helpen maar de kanselier heeft al duidelijk laten blijken daar niet te willen van weten. Er wordt nu aan een soort van pact gewerkt binnen het Duitse parlement waarbij de Bundestag verregaande directe zeggenschap krijgt over alles wat inzake reddingsplannen voor noodlijdende eurolanden wordt overeengekomen. De voorgestelde economische regering voor de eurozone zou alzo onder de directe curatele van het Duitse parlement komen te staan. Men kan zich licht inbeelden hoe, bijvoorbeeld, Parijs en Rome tegenover een dergelijke situatie zouden staan.

Er is voor Merkel niet enkel het probleem van de controle over de eigen coalitie. Er is ook de kritiek vanwege de Duitse president Christian Wulff en vooral die van de Bundesbank. De Duitse president verklaarde vorige week dat hij vermoedt dat het Duitse Constitutioneel Hof grote problemen zal krijgen met de legitimiteit van de interventies vanwege de Europese Centrale Bank (ECB) op de obligatiemarkten. De ECB koopt de jongste tijd aanzienlijke hoeveelheden papier van noodlijdende eurolanden met het oog op het laag houden van de financieringskosten voor die landen.

De Bundesbank gaat nog verder in haar kritiek. Bij monde van president Jens Weidmann, tot voor enkele maanden de naaste medewerker van Merkel, en via het geschreven woord in het augustus nummer van het Monthly Report van de Buba (de koosnaam van de Bundesbank) laat de Duitse centrale bank er geen seconde twijfel over bestaan dat zowel de besluiten van 21 juli maar niks vindt, net zoals het interventiebeleid van de ECB. De impact van de Bundesbank op de Duitse publieke opinie is aanzienlijk. In de woorden van gewezen president van de Europese Commissie Jacques Delors: “Niet alle Duitsers geloven in god maar alle Duitsers geloven in de Bundesbank”.