Anders gaan werken
Na anders gaan leven en dito eten breekt nu ook de filosofie ‘anders werken’ door. Een aanpak die in de Scandinavische landen al een tijdje opgang maakt en die nu ook de Belgische kantoren stilaan binnensijpelt. De Zweedse meubelfabrikant Kinnarps bouwde rond het concept een hele bedrijfsfilosofie uit. Een uitgekiende combinatie van design, ergonomie, milieuvriendelijkheid en flexibele kantoorruimten.
Anders gaan werken is op zich geen nieuw ei van Colombus. De eigenzinnige invulling die de Zweedse ontwerpers eraan geven is dat wel. En de formule slaat aan bij de Noord-Europeanen. “Vandaag gebruikt zowat één op drie Zweedse en Noorse ondernemingen kantoormeubilair van Kinnarps. Een meerderheid van die bedrijven past ook de anders-werkenfilosofie op de werkvloer toe,” weet Birgitta Skoglund van Kinnarps. De aanpak is niet van vandaag op morgen uit de grond geschoten.
Het idee dook het eerst op tijdens de economische crisis eind jaren tachtig in de Verenigde Staten en later in Groot-Brittannië. Besparen luidde toen het marsorder in vele ondernemingen. De kantoorruimte werd voor het eerst doelwit van die bezuinigingswoede. Deze dure ruimte moest efficiënter kunnen benut worden: Less is more of minder bureaus voor evenveel werknemers. In veel bedrijven kwamen managers tot de vaststelling dat kantoren vaak onderbenut werden. Vooral op salesafdelingen bracht het personeel slechts 20% van de werktijd effectief op de bureaustoel door. De rest van de tijd lag het kantoor er verlaten bij. De opkomst van parttimers, de doorbraak van thuiswerken en de glijdende uren, werkten die evolutie nog meer in de hand. Die situatie bracht ontwerpers van kantoren ertoe om de hele aanpak en bijhorende mentaliteit om te gooien. De tijd dat elke werknemer over een eigen vaste stek moest beschikken, is voorbij. Logischer is om in net zoveel kantoren en bijhorende faciliteiten te voorzien als er op één dag werknemers aanwezig zijn. Klinkt vanzelfsprekend maar een vlotte praktijk vergt wel behoorlijk wat kantoormanagement en een ommezwaai van de mentaliteit. Een groot gepersonaliseerd kantoor was jarenlang de evenknie van een dure wagen. Een statussymbool voor de positie van de werknemer in het bedrijf. In de nieuwe aanpak is die status niet langer bepalend voor de omvang van het kantoor. Het zijn de faciliteiten zoals computers, verbindingen, tekenruimte of andere die aangeven hoe groot een bureau moet zijn. Een trend die door de opkomst van de vele IT-bedrijven in een stroomversnelling is geraakt. “Zeker deze veelal snel groeiende bedrijven vragen om een ander soort van kantoormeubelen dan de traditionele lijn,” zegt interieurarchitect Rune Karlsson.
Het antwoord dat Kinnarps op die uitdaging formuleert, is een mix van de bekende Scandinavische waarden met modern design en comfort. De Zweedse meubeltraditie combineert knowhow met ergonomie. Hoe een kantoor eruitziet en de manier waarop werknemers daar aan de slag zijn, staat centraal. Een werknemer die zich goed in z’n vel voelt, werkt graag, blijft fysisch gezond en levert voor het bedrijf een groter rendement op. Een stimulerende werkomgeving wekt zogeheten persoonlijke energie op, die iedereen ten goede komt.
Dat heeft niet alleen te maken met de kleur, de accessoires of de inrichting van een kantoor. Anders werken betekent net zo goed anders zitten. De meubelen zelf spelen een grote rol, zoniet de hoofdrol,” benadrukt ontwerper Karlsson. Het Kinnarps-designteam vroeg zich af hoe iemand thuis zou gaan zitten om nog wat te werken. Niet aan een bureau, maar eerder in een zetel. Comfort en ontspanning in de kantoormeubelen brengen, om op die manier de concentratie van de werknemer te verhogen. Die filosofie leidde tot de nieuwe generatie kantoormeubelen de zogeheten e-tm serie. Kantoren die zowel mikken op mensen die hun hele werktijd aan de desk doorbrengen als op zogeheten hotdeskers of anders werkenden. Deze laatste, steeds groeiende groep brengt slechts een deel van z’n tijd op kantoor door en maakt gebruik van een flexibele werkplaats, die op andere momenten door collega’s wordt benut.
“Om zo’n systeem van desk sharing vlot te laten verlopen, is een fikse dosis flexibiliteit nodig. De hotdesker draagt z’n werkmiddelen zoals laptop, draagbare telefoon, cd-roms met zich mee. Het software systeem van het bedrijf moet aangepast zijn, met een eigen voice- en faxmailbox die op elke werkplek kan ingepast worden. Is de hotdesker binnen, dan gaan inkomende gesprekken naar z’n werkplek van die dag.” Andere aanpassingen om zo’n hotdesksysteem op wieltjes te laten lopen, zijn facility corners of kleine technische ruimtes met fax, copier en scanners. Ook vergaderen à la carte is mogelijk. Vergaderruimtes voor meetings kunnen ter plekke ingepast worden, door de kantoormeubelen die op verschillende manieren in elkaar inpassen, anders op te stellen. Blijft nog het opbergprobleem voor de dossiers en ander werkmateriaal. Kinnarps bedacht daarvoor kleine afsluitbare kastjes of laden die meerollen naar de werkstek van de dag.
The best move is the next move. Het credo van de ergonomen. Wie lange tijd vanop een bureaustoel naar computerschermen tuurt, weet dat rug en nek kunnen snakken naar wat beweging. De Zweedse designers gaan om die reden in zee met ergonomen, die elk model voorzien van het nodige advies. Actief zitten is het sleutelwoord. Dus heb je bureaustoelen nodig die alle bewegingen van het lichaam volgen en die een perfecte steun bieden aan rug en nekspieren. Elke stoel kan afzonderlijk worden ingesteld naargelang de lengte, gewicht en behoeften van de gebruiker. Om beweging te stimuleren ontwierp het designteam onder leiding van vormgever Kenneth Osterlin een serie zit- en statafels, uitgerust met elektrische motors die de tafel zo’n halve meter doen dalen of stijgen. Het mechanisme is de voorbije jaren op punt gesteld en gaat relatief snel en geruisloos de hoogte in. Rondlopen hoeft dus niet meer. Een druk op de knop en je kan bewegen tijdens het werk.
In Zweden is het gebruik op de meeste kantoren inmiddels ingeburgerd. Die afwisseling van zitten en staan is door ergonomen aanbevolen om de bloedcirculatie in het lichaam te bevorderen. Een voorwaarde voor een goede concentratie. Twee- tot driemaal per uur van houding veranderen is een minimum. Bijpassende bartafels maken het mogelijk om rechtstaand te overleggen met collega’s. Buigen is in zo’n kantooromgeving een zeldzame beweging. Zelfs de ladeblokken op wieltjes zijn aangepast aan de hoogte. Omdat ook het oog wat wil, is de diepte van de werktafels verstelbaar om in te spelen op de steeds smaller wordende computerschermen.
Design met toekomstgarantie. Zo presenteert Kinnarps de nieuwe lijn van Kenneth Osterlin. De Noorse traditionele vormgeving loopt als een rode draad door de kantoren. Zuivere eenvoudige vormen, met veel bogen in de tafels om andere opstellingen mogelijk te maken. De werktafels spelen op elkaar in en kunnen als speelgoedblokjes op verschillende manieren aan elkaar gekoppeld worden. Het functionele karakter krijgt een tijdloze vormgeving zonder veel overbodige franjes, die zowel mikt op liefhebbers van trendy als klassiek. Design met een hoog future-proofgehalte.
Kari Van Hoorick
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier