ANDERE KOMMENTAAR

Ik denk niet dat het geval-Vilvoorde zo transcendent is. Het is gewoon eens te meer een voorbeeld van aanpassingen door bedrijven die moeten functioneren in de markt. En alleen die bedrijven zijn verantwoordelijk voor hun toekomst. Niemand kan de toekomst van een onderneming verzekeren door haar te verplichten geen maatregelen te nemen voor die toekomst.

(Juan Antonio Moral, baas van Renault in Spanje, waar de autoconstructeur binnenkort zal investeren, in El País van 8 juni)

Ondanks zijn genegenheid voor de Europese idee zal Bundesbank-baas Hans Tietmeyer waarschijnlijk besluiten dat de EMU niet op het vooropgezette schema mag blijven. Hij verijdelde met wat publiek protest het goudplan en kan dus wellicht ook de EMU uitstellen. Indien nodig kan Tietmeyer alvast rekenen op de steun van het Duitse Grondwettelijk Hof. Dat stelde, als bewaker van de mark, dat de Maastrichtcriteria strikt geïnterpreteerd moeten worden. (…) Tietmeyer heeft getoond dat hij bereid is tegen Kohl te strijden voor een harde euro. De Fransen willen dan weer tegen Tietmeyer strijden voor een zwakke euro. De komende maanden beloven zeer interessant te worden.

(Commentaar in de Wall Street Journal van 6 juni)

Versta mij goed, mijn kritiek richt zich niet op de Maastrichtnormen, maar op de idee dat je geen eengemaakte markt kunt hebben zonder eengemaakte munt. Ik verwijs naar Canada : zijn economie en die van de VS zijn één, maar de Canadese dollar zweeft ten opzichte van de VS-dollar. Ik ben nog kritischer tegenover de gedachte dat het mogelijk zou zijn de kar vóór de ossen te spannen en de munten één te maken vooraleer de economieën samen te smelten. De Nederlandse gulden en de Australische shilling volgen met zoveel gemak de Duitse mark omdat hun wederzijdse handel zo levendig is en hun ondernemingsgebeuren zo eenstemmig.

(Pedro Schwartz in El País van 7 juni)

Als de euro er niet komt, zal er in Europa een negatieve dynamiek ontstaan. Stagnatie en besluiteloosheid zullen in de EU erger worden. De gemeenschappelijke markt wordt niet voltooid en valt wellicht zelfs uiteen. Het toegenomen nationalisme zal alleen maar groeien. (…) Als de euro er wel komt, zullen de deelnemende landen ook op andere gebieden samenwerken. Dit kan leiden tot een Europa met twee snelheden, maar dat is altijd nog beter dan een Europa dat langzaam uiteenvalt

(Jan Luijten in de Volkskrant, 7 juni)

Er zijn van die ideeën die nooit verdwijnen. Zo zal de markt altijd met ‘sociale onrechtvaardigheid’ worden geassocieerd, ongeacht het wanbestuur dat overheden zich permitteren. In tijden van nood zullen mensen altijd een beroep doen op politici, ook al hebben ze daarin geen enkel vertrouwen. (…) Van een sociaal Europa kan slechts sprake zijn als de nationale verzorgingsstaten in gezonde conditie verkeren en hun eigen zaakjes opknappen. Dat is natuurlijk een open deur. Maar zolang linkse economen die weer dichtgooien, staan ons nog heel wat ‘neoliberale’ recepten te wachten, hoe impopulair die ook zijn. De verzorgingsstaat heeft last van te veel populariteit, niet van te weinig.

(Dirk-Jan Van Baar in de Volkskrant van 9 juni)

Treur niet om het oude Hongkong. Weet dat leven verandering is. En over verandering gesproken : hopelijk zullen de vrije mensen van Hongkong na de overdracht van 1997 de starheid kunnen verzachten van het reusachtige China waardoor het wordt opgeslokt. Wie weet zal het nietige Hongkong, met zijn aan vrijheid en individualisme gewend geraakte inwoners, een vloedgolf van liberalisering worden in de Volksrepubliek China. Waarom niet ? Vrijheid zit in de lucht, deze laatste jaren van de twintigste eeuw.

(Ed van der Elsken in Vrij Nederland, 7 juni)

Links moet duidelijk stellen dat het zijn project niet meer verbindt met het collectief bezit van de productiemiddelen. De kwestie van de nationalizeringen moet verdwijnen uit het discours van links, want staatsbezit valt niet te rijmen met een mondiale logica. Renault zou zich vandaag in een veel makkelijkere situatie bevinden indien de fusie met Volvo indertijd had plaatsgevonden. Maar, en het kan niet genoeg onderlijnd worden, het waren de exorbitante eisen van de regering-Balladur aan de Zweden, meer bepaald over de bescherming van de Franse noyau dur, die de Zweden ertoe brachten de fusie te weigeren.

Zo ook kan niemand met uitzondering van de communisten en de overbetaalde piloten nog denken dat het behoud van Air France in de staatskorf verkieslijk zou zijn boven zijn privatisering. Links moet zich dus ideologisch en politiek losmaken van de idee van nationalizering.

(Zaki Laïdi, onderzoeker aan het Centre National de Recherches Scientifiques, in Libération van 9 juni)

Het echte probleem is dat Frankrijk een land geworden is dat zich langs de helling van de middelmatigheid naar beneden laat glijden. Ik constateer met spijt dat veel Fransen het nationaal belang geen voorrang meer weten te geven op hun eisen, hun gemoedsgesteltenis of hun humeur.

(Raymond Barre, burgemeester van Lyon, over de rechtse verkiezingsnederlaag, in Le Monde van 5 juni)

Plantu, in Le Monde van 7 juni.